[zaloguj się]
[pdf]

NIECHAJŻEBY (15) pt

niechajżeby (10), niechżeby (5); niechajżeby GliczKsiąż (2), RejWiz, GórnDworz (4), HistHel, ModrzBaz (2); niechżeby RejKup, LubPs (2), Leop, RejZwierz.

niechajżeby, niechżeby (14), żeby niechaj (1); niechajżeby : żeby niechaj GórnDworz (3:1).

W pisowni łącznej (10), w rozłącznej (5).

a pochylone; teksty nie oznaczają é lub oznaczają niekonsekwentnie.

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w. s.v. mechać.

Partykuła życząca; w połączeniu z trzecią (też pierwszą) osobą tworzy formy trybu przypuszczającego wyrażające postulat, życzenie, prośbę, zezwolenie, radę itp. (w tekstach będących przekładami z łaciny „niechajżeby ” + czasownik odpowiada łacińskiej formie coniunctivus) [w tym: z 1 sg (1)] (15): RejKup z7v; Nyechayżeby dom był od goſpodárſtwá/ á ſzkołá od rozumu á mądrosći. GliczKsiąż L, P2; Nyechżebych yuż w łáſce twey záwżdy v ciebie trwał. LubPs T2, ee2v; RejWiz 160; Leop Esth 2/3; Ale ieſliby [człowiek] też był/ iáko málowány/ Niechżeby też gdzye ſiedzyał/ miedzy obraſkámi. RejZwierz 134v; chciałbych/ áby ſobie pan obrał s poſrodka zacnieiſzey ſláchty/ pewną licżbę mądrych ludzi s kthoremi by o wſzytkieh rzecżach rádzić mogł: iedno żeby ći niechay niebyli málowánemi pány GórnDworz Hh5v; Niechayże by były cżęſte/ y koſztowne vcżty/ tańce/ gonitwy GórnDworz Ii2v, Hh5v, Hh8v; Niechayżeby ten to lud/ dobrze o tym wiedzyał. Ześ go ty ſam moy Pánie/ ku ſoby náwroćił HistHel C2; ModrzBaz 91v, 100.

Cf NIECH, 2. NIECHAĆ, [NIECHAJŚCI], NIECHAJŻEĆ, NIECHBY, NIECHŻE

ZZa