« Poprzednie hasło: NIEFOREMNOŚĆ | Następne hasło: NIEFORMOWANY » |
NIEFOREMNY (18) ai
W pisowni łącznej (16), w rozłącznej (2).
Oba e oraz o jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | nieforemny | f | N | nieforemnå | n | N | |
G | nieforemn(e)go | G | G | nieforemn(e)go | ||||
I | I | nieforemną | I |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | nieforemn(e) |
G | nieforemnych |
sg m N nieforemny (5). ◊ G nieforemn(e)go (1). ◊ f N nieforemnå (1). ◊ I nieforemną (1). ◊ n G nieforemn(e)go (6). ◊ pl N subst nieforemn(e) (3). ◊ G nieforemnych (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI(XVIII) w.
Znaczenia
1. Byle jak wykonany, niestaranny; inelaboratus Mącz (2): Inelaboratus, Króm pilnośćy vcziniony/ nieforemny. Mącz [169]c, 181a.
2. Niewyrobiony, niekunsztowny (o języku i tekstach) (2): Naenia, vel Naeniae, [...] Wſzelákie nietráfne ſpiewánie/ Nieforemne powieśćy/ bayki/ fábuły. Mącz 240c; rozmiłuieſz ſie y thego ięzyká ſwego przyrodzonego (ácż powiádáią iż nie foremnego) y piſmá przezeń vcżynionego. RejPos A3.
3. Naganny, nieprzyzwoity, niemoralny (11): Yáko ſzkodliwa rzecż yeſt Oycowi z nieforemną/ á podeyrzáną byałą głową myeć dzyeći. GliczKsiąż B; Tákći też cżynyą y inſſy po dzis dzyeń/ gdy ſie cżego nyeforemnego dopuſſcżą/ myawſſy ye [dzieci]/ álbo topią álbo vdławią GliczKsiąż C8, Ev, E2v, E3, G6v, O8v; ábyá ſie záchował, iáko ſláchćic/ áby cie nikt [...] z iákich twoich nieforemnych przypadkow ſtrophowáć nie mogł. RejZwierc 51v; Wapowſki z Zborowſkiego ſtrony ránion/ zmárł/ ſkąd/ Gonitwy nieforemne wſzcżęły ten ſtráſzny błąd. StryjWjaz C4; [iż ieden dworzánin Krolewſki poiął bárzo głádką żonę/ iedno táką/ o ktorey byłá nieforemna ſławá PlutBBud 121v (Linde)].
N sg f w funkcji orzecznika (1): Y to nie foremna Co przyiacioły miedzy zębámi záwárte Chowaſz. CiekPotr 69.
Wyrażenie: »nieforemne obyczaje« (1): Quintilianus chcyał myeć po náucżycyelách/ aby byli dobrze obycżáynemi/ żeby ich nyeforemne obycżáye nye ſzkodziły diſcipułom. GliczKsiąż L8.
*** Bez wystarczającego kontekstu (3): Indecorus, [...] Niepoczeſny/ Nieforemny/ Nietráfny. Mącz 79d, 189b, 372d.
Synonimy: 2. gruby, niegładki, niekstałtowny, nietrafny, niewyrobiony; 3. nieprzyzwoity.
Cf FOREMNY
MM