Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [NIEGŁADCE]

Następne hasło: NIEGŁADKO »

NIEGŁADKI (10) ai

W pisowni łącznej (9), w rozłącznej (1).

e oraz a jasne.

Fleksja

sg
m	N	niegładki	f	N	niegładkå, niegładk(a)
	A	niegładki		A
	I			I	niegładką

pl
N	m pers	niegładcy
inne formy
sg n N a. pl N subst - niegładki(e)

sg m N niegładki (5). ◊ A niegładki (1). ◊ f N niegładkå (1), niegładk(a) (1). ◊ I niegładką (1). ◊ [pl N m pers niegładcy.] ◊ sg n N a. pl N subst niegładki(e) (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Znaczenia

1. Chropowaty, szorstki, o nierównej powierzchni (5)
2. Nieładny, nieurodziwy (1)
3. Prosty, zrobiony w niewyszukany sposób, niezdobny (4)
- a. O włosach: nieuczesany (1)
- b. O sposobie wysławiania się: niepotoczysty, niewyrobiony (2)

1. Chropowaty, szorstki, o nierównej powierzchni; scaber Mącz, Cn; asper Mącz; impolitus, irrasus Cn (5): [romanowo ziele] korzeń ma nie cienki y nie gładkhi FalZioł I 146d; Mącz 370a, [460]b.

Szereg: »chropowaty, niegładki« (2): Rozga te^go ziela [...] ieſth chropowatha niegładka á biała FalZioł I 37b; Mącz 18a.

2. Nieładny, nieurodziwy; informis Cn (1): ábowiem wiele tey [białej głowie] niedoſtáie/ kthorá ſie niegłádką vrodzi. GórnDworz V7v; [Otwin(?)Erot 57].

3. Prosty, zrobiony w niewyszukany sposób, niezdobny (4): Incomptus, Niegłádki Nieochędożny/ id est, Inornatus/ Incompositus. Mącz 61d.

a. O włosach: nieuczesany (1): Coma intonsa, Nieſtrziżone/ niegłádkie kędzierze. Mącz 458b.

b. O sposobie wysławiania się: niepotoczysty, niewyrobiony (2): Resistens et salebrosa oratio, Niegłádka/ nie yednoſtáyna rzecz. Mącz 397b.

Wyrażenie: »rym niegładki« (1): Nápiſałemći krom rozmyſłu wſzego Ten rym niegłádki KochFr 74.

Synonimy : 1. chropawy, chropowaty, nierowny, ostry, skropawy, skropowaty; 2. niecudny, szpetny, żadny; 3. nieochędożony; b. nieforemny, niekstałtowny.

Cf GŁADKI