[zaloguj się]
[pdf]

NIEOBJEŻDŻONY (9) part praet pass pf

W pisowni łącznej (7), w rozłącznej (2); -żdż- (4), -zdz- (2), -zdż- (2), -żdz- (1).

Oba e oraz oba o jasne.

Fleksja
sg
mNnieobjeżdżony nN
Anieobjeżdżon(e)go Anieobjeżdżon(e)
pl
N m an nieobjeżdżon(e)
G nieobjeżdżonych
A m pers nieobjeżdżon(e)

sg m N nieobjeżdżony (4). ◊ A nieobjeżdżon(e)go (1). ◊ n A nieobjeżdżon(e) (1). ◊ pl N m an [cum N pl: konie] nieobjeżdżon(e) (1). ◊ G nieobjeżdżonych (1). ◊ A m pers nieobjeżdżon(e) (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. objechać.

1. O koniu: nieprzyzwyczajony do jazdy, nieujeżdżony; nieokiełznany nieujarzmiony, nieoswojony, dziki; intractatus Mącz, Calep, Cn; indomitus HistAl, Cn; effrenis, effrenus Mącz; contumax Modrz; ferox, ferus, immansuetus, incicur, indomabilis, iniugis, intractabilis, non institutus; qui sub iugo non fuit, sessorem non expertus Cn (8): effrenus vel Effrenis, Szalony/ Swowolny/ Nieobyeżdżony. Mącz 136c; Calep 557a; [Volck Mmm4v].

W połączeniu szeregowym (1): Przeto [konie] zuchwáłe á nieobiezdżone/ ábo płoche/ ábo dycháwicżne/ á ktemu nietrwáłe/ ábo nie obrotne/ niechay będą z woyſká wyrzucone ModrzBaz 110.

[W porównaniu: Nie był iuż cżłowiek ná ten cżás nic inſzego/ iedno iáko okręt gdy ſzter vtráći [...]: álbo iáko koń nieobieżdżony/ ktory zrzućiwſzy ieźdcá/ á ſtárgawſzy wodze/ buia po ſwey woli/ á w doły y w przepáśći iáko oślep bieży. WujPosŚw 1584 25.]

Wyrażenie: »koń, zrzebiec (a. zrzebię) nieobjeżdżony(-e)« = equus intractatus Mącz, Cn; pullus indomitus HistAl; indomabilis equus Cn [szyk 3:1] (2:2): Ony rozmyſliwſzy ſie poſláły mu dzieſięć zrzebiąt nie obiezdzonych godnych ku obiezdzeniu HistAl H3v; Mącz 461a; SkarŻyw 451; IAko Chiron ze dwoiéy nátury złożony/ Wzgórę człowiek/ á ná dół kóń nieobieżdżony KochFr 99.
Szereg: »nieobjeżdżony i szalony« (1): Mátká iego wdowá/ niemáiąc ſię cżym zdziećmi żywić/ iuſz podroſłego tego to Epiphániuſza poſłáłá do miáſtá/ zrzebcá ieſzcże nieobieżdzonego y ſzalonego przedawać. SkarŻyw 451.
Przen (1):
Szereg: »dziki i nieobjeżdżony« (1): Lecz młody zrzebiec/ ná ktorym napirwey Chriſtus śiedział/ znáczy pogány ieſzcze dzikie y nieobiezdżone: ktorzy dopiero teraz mieli być wezwáni do wiáry/ y ná przyięćie iárzmá Páńſkiego. WujNT 88.
2. Po którym jeszcze nikt nie jeździł (1): Bo przednieyſzy tego okrętu Sżyffmiſtrz był Tiphys, ktory ſię napierwey o morze ná on cżás ieſzcże nieobieżdżone kuśił/ y ná nie ſię ośmielił. KlonFlis A3.

Synonimy: 1. dziki, nieokrocony, nieokrotły, nieouzdany, nieugłaskany, nieujeżdżony, nieuskromiony.

Cf OBJEŻDŻONY

ZZa