« Poprzednie hasło: [NIEWYBACZONY] | Następne hasło: NIEWYBADLIWY » |
NIEWYBADANY (7) part praet pass pf
W pisowni łącznej (6), w rozłącznej (1).
e oraz oba a jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | niewybadany | f | N | n | N | niewybadan(e) | |
G | G | niewybadan(e)j | G |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | niewybadan(e) |
I | f | niewybadanémi |
L | niewybadanych |
sg m N niewybadany (1). ◊ f G niewybadan(e)j (1). ◊ [n N niewybadan(e).] ◊ pl N subst niewybadan(e) (3). ◊ I f niewybadanémi (1). ◊ L niewybadanych (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
W funkcji przymiotnika (7):
1. Nie dający się zbadać, poznać, niezgłębiony, niedocieczony, niepojęty (6): Niewybádane rzecży w Sákrámenćie SkarŻyw 119 marg, 79, 119; O głębokośći bogáctwá/ mądrośći y wiádomoſci Bożey: iáko ſą niedośćignione ſądy iego/ y niewybádáne drogi iego [investigabiles viae eius]? WujNT Rom 11/33, Bbbbbb3v; SkarKaz 206a.
Szereg: [»niewybadany, niewypytany«: Pravum est cor hominis et inscrutabile/ ſloſne ieſt ſſerce czloviecze y krzywe albo gnyewne/ y nyewybadane/ nyewypythane TomZbrudzPeryk Ier 17/9.]
2. Taki, który nie poznał istoty rzeczy, pozostający w niewiedzy (1): Myśl moiá ćiężko ieſt ztąd vtrapiona/ Wątpiąc o bozkiéy pomocy śćiśniona. Niech ták nie będźie/ á my ták głupiémi/ Ráczéy zoſtańmy niewybádánémi: Niż mamy wſtrząſáć páńſkimi dekrety GosłCast 69.
Synonimy: 1. niedosięgły, niedościgły, nieogarniony, niepojęty, niewypytany, niewyrozumiany.
Cf NIEWYBADLIWY, NIEWYBADNY, WYBADANY
MŚ