[zaloguj się]

NIEZBEDNY (24) ai

Zawsze w pisowni łącznej.

Oba e jasne.

Fleksja
sg
mNniezbedny fNniezbednå nNniezbedné
G Gniezbedn(e)j G
Aniezbednégo, niezbedny A A
I I Iniezbednym
Vniezbedny Vniezbednå Vniezbedné
pl
N m pers niezbedni
G niezbednych
A subst niezbedn(e)
L niezbednych

sg m N niezbedny (1).A niezbednégo (1), niezbedny (1).V niezbedny (3).f N niezbednå (1).G niezbedn(e)j (2).V niezbednå (2).n N niezbedné (5); -é (1), -(e) (4).I niezbednym (1).V niezbedné (1).pl N m pers niezbedni (1).G niezbednych (3).A subst niezbedn(e) (1).L niezbednych (1).

stp, Cn notuje, Linde XVIXVIII w.

Budzący niechęć, odrazę; plugawy, nikczemny, paskudny; abominandus, aversabilis, detestabilis, exsecrandus, ignavus, immundus, ineptus, inquinatus, lutulentus, nauseosus, odiosus, praetextatus, spurius, squalidus, turpis Cn (24): O Iezu miloſciwy/ ienżes od żydow niezbednych poſſiykowán bytz rácżyles. OpecŻyw 117; ForCnR E; Znaydzy iakiego Doctora Bys mu mial daċ y puluora [!]. Tych to nieſbednich pieniedzy Boċ my niċ ponich wtey nedzy. RejKup f5v; vpominánye od nas naſládowáło/ áby áni czytano nyezbednych liſtow yego [Aetiusa kacerza]. KromRozm I N2v; MurzHist M3; nyektore mátki ſyny ſwe z młodu záraz ná nyecnotę wyodą y otuchę im dáyą/ thák o Wenuſie yáko y o inſſych nyezbednych rzecżach myſlić á ſtáráć ſie. GliczKsiąż E3; KrowObr 78v; BielKron 299; OrzQuin Aa2v; Ale iáśnieyſzy wywod ieſt z Doktorow S. y Hiſtorykow/ y świátá wſzytkiego świádectwá/ z ktorych tu prze ich niezbedny vpor/ niektore włożyć muſzę SkarJedn 87; Piáńſtwo niezbedne/ w dáie cżłowieká w poſromocenie y do wiela złośći y grzechow wrotá otwarza. SkarŻyw 271, 298; Zábacżyſz przewodźić więcey Nád námi w tey tu piwnicy. Niezbedna mocy Szátáńſka. Bo iuż przyſzłá ręká Páńſka. MWilkHist Ev, Ev; CzechEp 183; izali nas ná rzeź pobić máią/ iáko woły ábo świnie [...] że ſię ták tym niezbednym obżárſtwem tucżym? WerGośc 262; VotSzl A2v; PaxLiz C4; KlonFlis C2v; Więc on niezbedny oſzuſt twierdźi zá rzecż iſtą/ Ze widźiał właſnym okiem Dźiewicę przecżyſtą KlonWor 47, **2v, 59.

W przeciwstawieniu: »miły ... niezbedny« (1): Ach milá fortuno ty nás od ſmutku zbawiſſ/ Ale niezbedné Nieſſcżęſcie ſercza krwawiſſ. ForCnR E3v.

W charakterystycznych połączeniach: niezbedne(-y, -a) ciało (2), człowiek, dziad, kacerstwo, kacerz, kradzież, list, łakomstwo, mamona, nieszczęście, niewola, obżarstwo, oszust, pieniądze, pijaństwo, prywata, rzecz, trup, upor, zły duch, Żyd.

Szereg: »szpetny, niezbędny« (1): Vtknęć ią [chorągiew] w tym tłuſtym brzuchu/ Szpetny niezbedny zły duchu. MWilkHist E4.

Synonimy: brzydki, brzydliwy, mierziony, nikczemny, obrzydły, plugawy, sprosny, szkarady, szpetny, wszeteczny.

AK