[zaloguj się]
[pdf]

OBACZNY (5) ai

o oraz a jasne

[sup obaczni(e)jszy.]

Fleksja
sg
mNobaczny
Gobaczn(e)go
Iobacznym, obaczni(e)jsz(e)m

sg m N obaczny (2). ◊ G obaczn(e)go (3). ◊ [I obacznym, obaczni(e)jsz(e)m.]

Rozważny, roztropny, mądry; prudens Vulg; consideratus Mącz (5): GlabGad O3v; Także też i RP gdy obacznego goſpodarza nie ma, także też prędko poryfowawszy ſię upaść musi. DiarDop 108; Mącz 64a.

[obaczny na co: ieſli ſądźiſz/ ſądź alie pamiętai ſądźić ſluſznié/ i nieleda czego ani niepewnie anibyć obácznieiſzem na cudze maluczkie wyſtępy niſz na twoię [!] wielkie MurzNT 27v (Linde).]

[obaczny w czym (1): A zwłaſzcżá w tym maſz być obácżnym/ aby w tákowe ogrodzenie żadnego ſzcżepia dobrego nie ſadźił Cresc 1571 22 (Linde).] Cf »w mowie obaczny«.

W połączeniu szeregowym (1): Broda długa á koncżata zna. cżłowieka mądrego, dowćipnego, chytrego j na wſzitkie ſtrony obacżnego z rozumem obrotnym GlabGad O6.

Wyrażenia: »na wszytkie strony obaczny« (1): GlabGad O6 cf W połączeniu szeregowym.

»w mowie obaczny« (1): Widziałem ia ſyná Iſái Bethleemczyká/ kthory dobrze gra ná Hárfie/ á ieſt ktemu mąż duży y waleczny/ á w mowie obáczny [prudentem in verbis] y piękny Leop 1.Reg 16/18.

Synonimy: ostrożny, rozmyślny, rozsądny, roztropny.

Cf NIEOBACZNY

DDJ