[zaloguj się]
[pdf]

OBMIERŻENIE (11) sb n

obmierżenie (8), obmierzienie (3) LubPs, BibRadz, CzechEp.

Wymowa: obmier-żenie, obmier-zienie.

Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w ob-).

Fleksja
sg
N obmierżeni(e)
G obmierżeniå
A obmierżeni(e)
I obmierżeni(e)m
L obmierżeniu

sg N obmierżeni(e) (2). ◊ G obmierżeniå (1). ◊ A obmierżeni(e) (2). ◊ I obmierżeni(e)m (1). ◊ L obmierżeniu (5).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w s.v. omierzić.

Obrzydzenie, wstręt, pogarda; taedium PolAnt (11):
Zwroty: »być w obmierżeniu [u kogo]« (4): Wieſz też iuż co ſie vſtáwicżnie dzyeie nád niewierniki iego/ w iákim opuſzcżeniu y w iákim obmierżeniu ſą v niego RejPos 332, 200, 217v; żywot ſwowolny ták w zakonie iáko bez zakonu żywiący był záwżdy v Páná Bogá/ y v wſzytkiego świátá w wielkim obmierżeniu WerKaz 294.

»mieć [co] w obmierżeniu« (1): to ieſt ku náuce tu przełożono każdemu/ áby ſie brzydźił grzechem ſwem pierworodnem/ máiąc gi w obmieerżeniu [!]. BibRadz I 63d marg.

»przyść w obmierżenie [do kogo]« = budzić wstręt u kogoś; taedio afficiere PolAnt (2): BibRadz Ex 1/12; A ten dobrotliwy Pan/ nic ſie nie brzydząc ſproſnoſcią twoią/ przemywa ty rány twoie/ ábyś ty nigdy nie przyſzedł w obmierżenie do Bogá Oycá iego niebieſkiego. RejPos 210v.

Wyrażenia: »pełen aż do obmierzienia« (1): Wołał tedy ná zápámiętáłe ludźi Eraſmus [...] odwodząc ie od tákich grubych mow/ iákich pełne ſą áż do obmierzienia/ ſzkoły Papieſkie CzechEp 76.

»sprosne obmierzienie« (1): Iákiem ſproſnym obmierzyeniem pokarał Pan złe á nyewierne żydy/ co ieſzcże y dziś iáwnie znáć to karánie Páńſkye ná nich. LubPs Sv marg.

Szeregi: »nienawiść a obmierżenie« (1): A ták z dawná záwżdy á od wiekow w wielkiey nienawiśći á w wielkim obmierżeniu był ten ſproſny grzech v Páná tego. RejPos 200.

»obrzydzenie a obmierżenie« (1): Abowiem to wſzytko ieſt wielkie obrzydzenie á obmierżenie przed oblicżnoſcią moią. RejPos 188.

»obmierżenie a wzgardzenie abo odrzucenie« (1): Abowiem ſkądkolwiek pocżniemy tego báłwáná á thego nádętego cżłowieká wykłádáć/ tedy właſniebychmy o nim mogli rzec/ iáko piſmo mowi/ iż ieſt obmierżenie á wzgárdzenie ábo odrzucenie wſzytkich ludzi. RejPos 228.

Synonimy: obrzydzenie, ohyda, ohydzenie, wstręt.

Cf OBMIERZIĆ, OBMIERZNĄĆ, OMIERZIENIE

MC