« Poprzednie hasło: OBSERWANTES | Następne hasło: OBSERWOWANY » |
OBSERWOWAĆ (4) vb impſ
Oba o oraz e jasne.
Fleksja
indicativus | |
---|---|
pl | |
3 | obserwują |
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | obserwowali |
con praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | by béł obserwowåł |
praes 3 pl obserwują (2). ◊ praet 3 pl m pers obserwowali (1). ◊ con praet 3 sg m by béł obserwowåł (1).
Sł stp, brak, Cn przedm s. 3, Linde XVIII w.
Znaczenia
1. Przypatrując się uważnie badać, śledzić coś; zauważać, dostrzegać; stwierdzać [observare – podstrzegać BartBydg; observo – czczę, ważę, szanuję, miłuję Mącz 389b; wybaczam, pilnuję Calep; obaczam co; podstrzegam kogo – observo aliquem Cn] (2): ktora licżbá [pięćdziesiąt]/ iáko święći Doktorowie obſerwuią/ byłá znákiem odpuſzcżenia grzechów ReszList 147.
obserwować co (1): Co by béł v nas gdźie nie dáleko Ptolomeus obſerwował/ wierzę żeby náſzych rzeczy doléc colé mogły Oczko 30v.
2. Brać pod uwagę, uznawać; przestrzegać [przestrzegam; zachowuję co – observo Cn] [co] (2): Toć był prawdźiwy Duchowny Iubilaeus przez on pięćdźieſiątny rok znáczony/ ktory żydowie pilno obſerwowáli ReszList 146; Tákié proteſtatiae y ſolennitates obſerwuią, kiedy idźie de violatione et oppreſsione virginum, mulierum. SarnStat 1288.
3. [Czcić, poważać, szanować [kogo]: Janczarowie obserwują teraz tego Sułtana, który ich to naprzod wynalazł i czapkę im janczarską wymyślił rozną od innych PamJancz 228.]
Synonimy: 1. badać, przypatrować się, śledzić; 2. przestrzegać; 3. czcić, poważać, szanować.
Cf OBSERWOWANY
DJ