[zaloguj się]
[pdf]

1. OKUPOWAĆ (9) vb impf

Oba o oraz a jasne.

Fleksja
inf okupować
indicativus
praes
sg
3 okupuje
praet
pl
3 m pers okupowali
impersonalis
praet okupow(a)no
participia
part praes act okupując

inf okupować (3). ◊ praes 3 sg okupuje (1). ◊ [praet 3 pl m pers okupowali.] ◊ impers praet okupow(a)no (2). ◊ part praes act okupując (3).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII w. s.v. okupić.

1. Płacić za otrzymanie czegoś; redimere PolAnt [kogo, co] (5): Bo żaden ták ſproſtny nie ieſt/ áby miał dáry Boże ták zacne/ ktore wſzyſtkiego świátá ſkárby opłácone być nie mogą/ chćieć okupowáć. WujJud 161v.
a. Odkupywać rzecz będącą aktualnie w czyimś posiadaniu [u kogo] (1): gdy ktory z nas vmrze goſpodarz/ tedy żoná z dziećmi muśi ſtátek ſwoy okupowáć v przełożonych BielKron 203.
b. Odkupywać swoją dawną własność (1): A ieſli okupuiąc okupi człowiek co zdzieſięćin ſwych/ niech nádda piątą cżęść nád nie. BudBib Lev 27/31.
c. Wykupywać z niewoli [kogo] (1):

[okupować od kogo: áby Kårtáginiánie mogli od nich [Rzymian] więźnie okupowáć CiceroKosz 22.]

[Zwroty: »okupować z niewolej« [szyk zmienny]: CiceroKosz 127; okupuiąc Gaſtołtá Hetmáná ſwoiego z niewoley Niemieckiey/ poſłał zań trzydzieśći tyſięcy złotych Miſtrzowi Karoluſowi StryjKron 388.

»okupować więźnie, brańce« [szyk zmienny]: CiceroKosz 22, 127; A nie tylko to ieſt redemptio captinorum okupowáć bráńce w niewolę záięte WerSposób Ev.]

Przen [od kogo kim] (1): áwſzak z Wegier pobrane przyiacioli od Turka Krolewſkie naſzemi Dziatkami Polſkiemi okupowano/ chwitaiac niewinne Duſze PaprUp G2v.
d. Opłacać za milczenie [co = aby nie powiedział o czym] (1): Thenze Burmiſtrza wilenſkiego na Rynku Kijmi okrutnie zbyl/ y wiele inſzych nieprziſtoynich ſpraw yego okupowano y zakrywano PaprUp G4.
2. Czynić zadość, wynagradzać materialnie lub moralnie za wyrządzone zło lub w celu uniknięcia jakiegoś zła [kogo, co] (4):
Zwroty: »okupować krwią« = oddawać życie w obronie czegoś [szyk zmienny] (2): OrzRozm G4v; gárdło ſwé [...] mężnie dał okupuiąc cześć Królá ſwégo/ poczćiwość ſwą/ á wolność Kroleſtwá Polſkiégo/ krwią y śmierćią ſwą. OrzQuin R2v.
a. W Starym Testamencie: składać ofiarę Bogu za pierworodnego syna [kogo] (1): A to co zá ptaſzętá wręku twoich Pánno? z parą Synogárlić na ofiárę/ okupowáć miłego pierworodnego Syná twego/ y żywność dáć kápłanom y ſługom kośćielnym/ idzieſz. SkarŻyw 112.
b. O Chrystusie: ofiarowywać się za grzechy ludzkie [kogo] (1): Y to dziwna táiemnicá/ iáko Syn ten twoj okupu potrzebuie/ ktory nas ſam okupuie? SkarŻyw 112.

Synonimy: 1. nabywać; 2. »dosyć czynić«, »dosyć działać«, nagradzać, wybawiać.

Formacje współrdzenne cf 1.KUPIĆ.

Cf 1. OKUPOWANIE, 1. OKUPOWANY

JDok