« Poprzednie hasło: ROZLEŻEĆ SIĘ | Następne hasło: [ROZLICZAJĘCY] » |
ROZLICZAĆ (6) vb impf
o oraz a jasne.
Fleksja
inf | rozliczać | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | |||
1 | rozliczåm | ||
3 | rozliczå |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | m | -m rozliczåł | m pers | |
3 | m | m pers | rozliczali |
imperativus | |
---|---|
pl | |
3 | niechåj rozliczają |
[inf rozliczać.] ◊ praes 1 sg rozliczåm (1). ◊ 3 sg rozliczå (1). ◊ praet 1 sg m -m rozliczåł (1). ◊ 3 pl m pers rozliczali (1). ◊ imp 3 pl niechåj rozliczają (1). ◊ part praes act rozliczając (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. rozliczyć.
Znaczenia
- 1. Liczyć, rachować, ustalać ilość (3)
- 2. [Wymieniać, wyliczać]
- 3. Badać, rozważać, oceniać
(3)
- a. Wyjaśniać (1)
1. Liczyć, rachować, ustalać ilość; digerere in numerum, distribuere in numeros Cn (3):
Przen [co] (2): Przetoteż rzecżon ieſt [kogut] poſeł dniow kthory godziny noczy rozlicża/ á głos napominaiączy wypuſzcża FalZioł IV 18d [idem] [SienHerb [2903] (Linde s.v. rozliczyć)].
Zwrot: bibl. »rozliczać kości« (1): Zdziurkowali ręcze moie j nogi moie rozlicżali wſzytki koſci moie [Dinumeraverunt omnia ossa mea Vulg Ps 21/18]. TarDuch A3v.
a. [Przedstawiać jakąś sprawę, podając związane z nią liczby [o czym]: Fortunat [...] iął goſpodarza pytáć/ wieleby tych pieniędzy było ktore poginęły [...] A gdy Lypolit y ſłudzy o ſwey zgubie ięli rozlicżáć/ rzekł Fortunat przećiw temu: O pieniądzeć mnie tu nie idźie HistFort E7.]
b. Liczyć to, co ma być dane (1): Dinumero, Rozliczam/ rządnie roſpráwiam/ álbo roſsádzam. Mącz 253c.
2. [Wymieniać, wyliczać [co in aliqua re]: Braſeuolus in lib. de herba Vetonica, rozlicza rozmaité Wetoniki [tj. bukwice] UrzędowHerb 52b.]
3. Badać, rozważać, oceniać [co] (3): LubPs hh6; Niechay oni [mądrzy] świát głową ſwoią przéwracáią/ Y wyſokiégo niebá biegi rozliczáią PudłFr [3].
a. Wyjaśniać [komu o czym] (1): Azaſz tego nie powiedał Pan Dánielowi/ rozlicżáiąc mu ony cżáſy á ony hebdomády o dokońcżeniu ſwiátá/ o zyáwieniu Kriſtuſá RejPos 259v.
Synonimy: 1. rachować; 3. rozmyślać, roztrząsać, sperować; a. objaśniać, tłumaczyć, wykładać.
Formacje współrdzenne cf LICZYĆ.
SBu