Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OPASANIE

Następne hasło: 1. [OPASEK] »

OPASANY (10) part praet pass pf

-ſ- (9), ſz- (1).

o jasne; -pa- (7), -på- (3); -pa- BielKron (2), Mącz, BudBib, ReszList, Calep; -på- : -pa- RejAp (3:1). ◊ Drugie a w formach złożonych jasne, w formie niezłożonej pochylone.

Fleksja

sg
m	N	opasany	n	N	opasan(e), opasåno
	A	opasan(e)go		A

pl
N	m pers	opasani
N	subst	opasan(e)
A	subst	opasan(e)

sg N m opasany (2). ◊ A opasan(e)go (2). ◊ n N (praed) opasan(e) (2), opasåno (1); -(e) ReszList; -(e) : -o BielKron (1:1). ◊ pl N m pers opasani (1). subst opasan(e) (1). ◊ A pl subst opasan(e) (1).

Sł stp s.v. opasać, Cn brak, Linde XVII w. s.v. opasać.

Znaczenia

1. Obwiązany, przewiązany (6)
2. Obwiedziony, okolony, otoczony (4)

1. Obwiązany, przewiązany; praecinctus Calep (6): iż ći Anyeli byli odziani odzieniem białym á iáſnym/ a ſznurj złote mieli ná pierſiach ſwoich opaſáne. RejAp 131v; Calep 830a.

opasany czym (4): A iż go widział tym páſem rycerſkim á znákiem zwycięſtwá opáſánego RejAp 14, 14v, 130; POtym teſz niewiáſty opaſáne ſznurmi [circundate funibus]/ ſiedzą ná drogách paląc ognie słomiáne. BudBib Bar 5/41.

2. Obwiedziony, okolony, otoczony (4): Cinctus, Opaſány/ Obſtąpiony. Mącz 54a.

opasany czym (3): Było tho miáſtho [Samaryja] wielkie dwoim murem opáſáne BielKron 266v, 265; patrz [...] iákie dwie koronie to Miáſto [Rzym] ná ſwey głowie noſi/ iákimi łáncuchámi ieſt opáſáne/ iákie ma źrzodłá. ReszList 180.

W charakterystycznych połączeniach: opasany łańcuchami, murem (2).

Synonimy: 1. obwiązany; 2. obwiedziony, okolony, otoczony.

Cf NIEOPASANY, OPASAĆ