[zaloguj się]
[pdf]

OPŁACIĆ (7) vb pf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf opłacić
praet
sg
3 f opłaciła
conditionalis
sg
3 m by opłacił

inf opłacić (2). ◊ fut 3 sg opłaci (2). ◊ praet 3 sg f opłaciła (1). ◊ con 3 sg m by opłacił (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

1. Spłacić co, zwrócić [co] (2): Ieſt niektory co wiele zá máło kupuie/ co potym ſiedmioráko muſi opłáćić [solvere]. BudBib Eccli 20/12.
Przen (1):
Zwrot: »gardłem opłacić« = za karę zostać zabitym: Gdy zła ſwowolna dziewká mátkę ſwą zábiłá/ Acż to potym y ſámá gárdłem opłáćiłá. HistLan B3v.
2. Przekupić, przepłacić [co] (1):
Zwrot: »opłacić pieniądzmi« (1): Záprawdę Céſarz Turecki/ opłáći to pieniądzmi wſzyſtkimi któré ma/ áby tego po nim znáć nie było/ że przećiw wam woynę podnośi OrzJan 11.
3. Wynagrodzić, odwdzięczyć się komu (3):

opłacić komu (3): Ocyec záſię yeſli náucżycyelowi dobrze opłáći/ náucżycyel ſie pilnyeyſſym ſtánye. GliczKsiąż M8. Cf opłacić co komu.

opłacić co komu (2): A wynoſćie ręce ſwe zmyſlámi ſwemi weſpołek ku onem mieſcam ktore ſą ſwiętobliwoſći iego obrane/ á wtem też nic niewętpćie iż ſie on też oto ſtára áby wam to ſowito opłáćił będąc pánem niebá y ziemie. RejPs 201; RejPos 323.

W charakterystycznych połączeniach: opłacić stałości, wierności; opłacić sowito.

Szereg: »oddać a opłacić« (1): iż Pan wybiera wierne ſwoie s pośrzodku niewiernych/ áby imi obiáśniał ſwięthą chwáłę ſwoię/ á im áby oddał á opłáćił wiernośći á ſtałośći ich RejPos 323.
4. Odpłacić, odwzajemnić [co komu] (1): Ktorzy [nieprzyjaciele] zá oſtrzyli iáko miecze przećiwko mnie ięzyki ſwoie/ á ſlowá ich nieynáczey zátaczáią iáko ſtrzały ogniſte á nie niedbáią ácz niewinnego ſtrzelaią nie też ná to pieczey niemáiąc/ áby ty kiedy namyſliwſſy ſie mogł iem to kiedy ſowito opłáćić. RejPs 92v.

Synonim: 1. oddać, wrocić; 2. przekupić; 3. nagrodzić; 4. oddać, odwetować.

Formacje wspołrdzenne cf PŁACIĆ.

Cf OPŁACENIE, OPŁACONY

AW