[zaloguj się]
[pdf]

OSKARŻYCIEL (8) sb m

o prawdopodobnie jasne (tak w o-); a jasne; prawdopodobnie -ciél (tak WujBib oraz Cn) [Mącz -ciel odstępstwo od normy]; -ciel- z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
sg pl
N oskarżyciél
D oskarżyciel(o)m
I oskarżyciel(e)m

sg N oskarżyciél (5). ◊ I oskarżyciel(e)m (2). ◊ pl D oskarżyciel(o)m (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu; poza tym XVII w. (z Cn) s.v. oskarżycielski.

1. Ten, który zarzuca coś złego, obwinia kogoś; accusator Mącz, Vulg, Cn; delator Mącz, Modrz, Cn; arcessitor Cn (7): delator, Zdrayca/ Oskarżyciel/ też ten co ná kogo zdawa Mącz 123a, 2a, 75b; ModrzBaz 21.

oskarżyciel czyj [G sb] (2): RejAp 101v; Terazći ſię sſtáło zbáwienie y moc/ y kroleſtwo Bogá náſzego/ [...] iż zrzucon ieſt oſkárżyćiel bráćiey náſzey WujNT Apoc 12/10.

Szeregi. »oskarżyciel abo potwarca« (1): Tego tedy który ſię ſam z dobrego ſtał złym/ Grekowie Dyabłem zową: á my oſkárżyćielem ábo potwárcą názywamy CzechEp 258.

»szatan a oskarżyciel« (1): Bo gi [czarta] zowie ſzátánem á oſkárżyćielem narodu ludzkiego. RejAp 101v.

2. Ten, który donosi dla uzyskania korzyści (1): Quadruplator, Delator publicorum criminum in qua re quartam partem de proscriptorum bonis quos detulerat consequebantur [...], Oskárżiciel/ foritarz/ wydawcá/ który zwłaſzczá wydáwał przed rádą wyſtępne ludzie y forytował ná nie ten wyftęp w którym yeſli był nálezyón czwarta część dobrá yego przipádłá ná wydawcę. Mącz 335c.

Synonimy: 1. delator, osoczca, osocznik, potwarca, prokurator; 2. forytarz, wydawca, zdrajca.

Cf OSKARCA, OSKARŻACZ

EW