[zaloguj się]
[pdf]

OSŁAWIONY (25) part praet pass pf

osławiony (22), osławion (3).

Pierwsze o jasne, a pochylone; drugie o w formach niezłożonych pochylone, w formach złożonych jasne.

Fleksja
sg
mNosłåwiony, osłåwión fNosłåwionå nNosłåwion(e)
Iosłåwionym I I
pl
N subst osłåwion(e)
I m osłåwion(e)mi
L osłåwionych

sg m N osłåwiony (13), osłåwión (3); ~ (praed) -ony (3) GroicPorz, CzechEp, SarnStat, -ón (3) Leop, BielKron, Mącz; -ón (1), -(o)n (2). ◊ I osłåwionym (1). ◊ f N osłåwionå (2). ◊ n N osłåwion(e) (3). ◊ pl N subst osłåwion(e) (1). ◊ I m osłåwion(e)mi (1). ◊ L osłåwionych (1).

Sł stp s.v. osławić, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. osławny oraz bez cytatu s.v. osławić.

1. Rozsławiony, rozpowszechniony; diffamatus, notatus Mącz, Cn; famosus Mącz, Calep; celebris, famigeratus, prolatus Mącz; flagitatus, infamatus Cn (11): Famosus, Sławny, Osławiony/ sive in bonam, sive in malam partem Mącz 117b; Prolatus de te rumor, Osławiona o tobie powieść Mącz 124a, 45d, 117c [2 r.], 442b; Calep 406b, 407a.
Wyrażenia: »pismem, w piśmie osławiony« (1:1): BielKron 270; Zá ktorym káżdym [grzechem] powinnibychmy ſrogą opráwę zá dekrety Páńſkiemi/ ſzyroko w piſmiech oſławionemi. RejPos 129v.

»wszemu światu osławiony« (2): Egiptskie kroleſtwo ieſt známienite/ ktore z dawná przez Boży lud náznácżony Zydowſki/ ieſt wſzemu świátu piſmem oſławione BielKron 270; RejPos Ooo2.

Szereg:»osławiony i rozszafowany« (1): w ſłowiech ſwiętych iego [...] zdawná wſzemu ſwiátu oſłáwionych y rozſzáfowánych. RejPos Ooo2.
2. Uczczony; uwielbiony; pełen chwały; nobilitatus Mącz; glorificatus Vulg (4): Nobilitatus, Vſliáchcony/ Osławiony. Mącz 248d.

osławion w kim, w czym (1): I z wiedzą Egyptcżykowie/ żem ia ieſt Pan: gdy będę oſlawion w Fáráonie [gdy będę vwielbion WujBib]/ y w woziech/ y w ieznych iego. Leop Ex 14/18.

Szeregi: »osławiony i chwalony« (1): iż pierwey miał być [Chrystus] vtrapiony/ á potym oſławiony y chwalony. CzechEp 318.

»osławiony i objaśniony« (1): áby cudo Zmartwychwſtánia bárźiey oſławione y obiáśnione było. KuczbKat 40.

3. Zniesławiony, zhańbiony, okryty niesławą, bezecny; nobilitatus, notatus Mącz; impuratus, nefarius, propudiosus Cn (7): Niechay tedy dobro wáſze oſławione nie będźie [Non blasphemetur ergo vestrum bonum] BibRadz Rom 14/16; Notari ignominia, Być osławión ſromotnie Mącz 250c; ty dwie Polſkie Krolewnie [...] nie tylko były z ſkárbow y z Kroleſtwá dziedzicznego złupione/ ále y nieſłuſznie oſławione. StryjKron 452; Paraclytus, Infamis aut male audiens – Oſaławioni [!], złlei [!] sławi Calep [753]b.

osławiony w czym (3): Nobilitatus adulterio, Osławiony w cudzołowſtwie Mącz 248d, 250c; Poświącenia wziąć z ręku Arcybiſkupá Wieneńſkiego Gármundá niechćiał: przeto iſz w świętokupſtwie oſławionym był SkarŻyw 290.

4. Pomówiony, oskarżony; infamatus JanStat, Cn (3):

osławiony o co (2): GroicPorz hh4; áby káżdy/ którégobykolwiek był ſtanu/ oſkárżony ználeźiony y oſławiony o złodźieyſtwo/ álbo o łupy/ powinien ſwą niewinność [...] okázáć SarnStat 702.

Wyrażenie: »jawnie osławion« (1): vpominał go áby ſie w cżás wypráwił/ poki nie będzye iáwnie oſławion á karan BielKron 169.

Synonimy: 1. objawiony, obwieszczony, oznajmiony, wyjawiony; 2. objaśniony, uczczony, uwielbiony; 3. pohańbiony, zesromocony, zhańbiony.

Cf OSŁAWIĆ

MŚ