[zaloguj się]
[pdf]

POBORZONY (14) part praet pass pf

poborzony (11), poburzony (3); poborzony BibRadz (8), Budbib (3); poburzony Leop, GrabowSet, OrzJan.

poborzony (12), poborzon (2).

Pierwsze o jasne; -bo- prawdopodobnie jasne (tak w borzyć); -ony; forma niezłożona z tekstów nie oznaczających ó.

Fleksja
sg
fNpoburzonå, poborzona nNpoborzon(e), poborzono
pl
N m pers poborz(e)ni
subst poborzon(e)
A subst poborzon(e)
I f poborzon(e)mi
L poburzonych
inne formy
sg n N a. pl N subst - poborzon(e)

sg f N (praed) poburzonå (1) GrabowSet, poborzona (1) BibRadz. ◊ n N (praed) poborzon(e) (3), poborzono (1) BibRadz (3:1). ◊ pl N m pers poborz(e)ni (1). subst poborzon(e) (2). ◊ A subst poborzon(e) (2). ◊ I f poborzon(e)mi (1). ◊ L poburzonych (1). ◊ sg n N a. pl N subst poborzon(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: poborzony od kogo (1).

Sł stp: poburzony s.v. poburzyć, Cn brak, Linde XVI w. s.v. poburzyć.

1. Zniszczony, doprowadzony do ruiny (zwykle o wielu); desertus, destructus PolAnt (12): iákobyſmy nie ná grunćie náſzym/ ále ná mieyſcach poburzonych Węgierſkich woynę z nim [nieprzyjacielem] toczyli OrzJan 134.
Wyrażenie: »mieczem i ogniem poborzon« (1): Káżde tedy miáſto y źiemicá ktoraby temu doſyć nie czyniłá/ z thákowemże gniewem/ mieczem/ y ogniem będźie poborzoná [lancea et igni consumetur] BibRadz Esth 16/23.
a. Zburzony, rozwalony (10): A będą poburzone [demolientur] wyſokośći Báłwáńſkie/ y poſwięcenia Iſráelowe będą ſpuſthoſſone Leop Am 7/9; Rozborzeni będą w pośrzod źieḿ ſpuſtoſzonych/ á miáſtá ich będą miedzy miáſty poborzonemi. BibRadz Ez 30/7, 2.Par 36 arg, 2.Esdr 2/3, 2.Mach 12 arg; BudBib 2.Par 20/33, 2.Esdr 2/3, 1.Mach 11/4.

W przeciwstawieniu: »pobudować, [pobudowany] ... poborzone« (1): y pobudował mury około niego poborzone BibRadz 1.Mach 9/62; [A rozmnożę w was ludzie/ y wſzyſtek dom Izráelſki: á będą mieſzkáć w mieśćiech/ y mieyſcá poburzone/ pobudowáne będą [ruinosa instaurabuntur]. Leop 1577 Ez 36/10 (Linde s.v. poburzyć)].

W charakterystycznych połączeniach: kościoł poborzony(-e), miast(eczk)o(-a) (6), miejsce(-a) (2), mury, wysokości (wyszki) (2).

Wyrażenie: »do gruntu poborzon« (1): Y będźie [Jerycho] do gruntu poborzono [Et erit civitas anathema] y to co w nim ieſt k woli Pánu BibRadz Ios 6/17.
2. Pokonany (o wielu) (1): Odkupi Pan zdrowie ſług ſwoich/ á wſzyſcy kthorzy w nim vfáią/ nie będą poborzeni [desolabuntur]. BibRadz Ps 33/23.
3. Wzburzony; przen (1): á gdy widźiſz/ że moiá proſtotá/ Ná głębią przepáśái ſtráſzney záwiedźiona/ Rátuy/ bo nawáłność zewſząd poburzona. GrabowSet O4.

Synonimy: 1. spustoszony, zniszczony; a. rozbity, rozwalony; 2. pobity, pokonany, porażony, zwyciężony.

Cf POBORZYĆ

MMk, RS