[zaloguj się]
[pdf]

PODCHODZIĆ (33) vb impf

Oba o jasne.

Fleksja
inf podchodzić
indicativus
praes
sg pl
1 podchodzę
3 podchodzi podchodzą
praet
sg
3 m podchodził
fut
sg
2 m podchodzić będziesz
imperativus
sg
3 niechåj podchodzi
conditionalis
sg
3 m by podchodził
impersonalis
con by podchodz(o)no
participia
part praes act podchodząc

inf podchodzić (4). ◊ praes 1 sg podchodzę (12). ◊ 3 sg podchodzi (3). ◊ 3 pl podchodzą (3). ◊ praet 3 sg m podchodził (3). ◊ fut 2 sg m podchodzić będziesz (1). ◊ imp 3 sg niechåj podchodzi (1). ◊ con 3 sg m by podchodził (3). ◊ [impers con by podchodz(o)no.] ◊ part praes act podchodząc (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

1. Oszukiwać, używać podstępów wobec kogoś; circumvenire, supplantare Vulg, PolAnt, Mącz, Cn; decipere Vulg, Mącz, Cn; fraudare Vulg, PolAnt, Cn; circumscribere Mącz, Cn; seducere Vulg, Cn; supergredi Vulg; calvere, cavillari, circumducere, dare (in deridiculum) verba, detraudare, deludere, eludere, fallere, frustrando lactare a. protrahere a. vanare, frustrare, frustrari, frustratrationem dare a. inicere, fucum facere, imponere, incoliare, inducere in errorem, intervertere, ludere, obsepere, palpum obtrudere, perfabricare, pervertere artiflcio, tangere, vanare Cn [w tym: kogo, co (19)] (23): Leop Ier 9/4; [Jakub] W żywoćie [w łonie matki] podchodził brátá ſwego/ á chodził zá páſy z Bogiem. BibRadz Os 12/3; Rozmáitym obycżáiem náſzy Krześćijánie muſieli ie [nieprzyjaciół] podchodźić/ widząc nierowny pocżet przećiw ſobie BielKron 460; Mącz 35d, 374d, 482c; Niewiem co to zá mądrość/ iabym rzekł iż tho ieſt oſzukánie/ á podchodzić tym ſpoſobem ludzye/ nie przyſtoi cżłowiekowi pocżćiwemu. GórnDworz N5; BudBib Prov 26/19; WujNT Act 7/19; Przeto mowmy y o tych ktorzy nas záwodzą Przyiaćielſtwem obłudnym: y ták nas podchodzą. KlonWor 54, 58; [A napierwey ſię o to ſtáráć będą/ [...] áby vbogich dla tego/ że ſię bronić nie mogą/ nie podchodzono CiceroKosz 139].

podchodzić przez co (2): A toć powiedam/ áby was nikt nie podchodźił przez wyſtáwną mowę. WujNT Col 2/4, Col 2/18.

podchodzić czym (3): BibRadz Os 11/12; A cżynią to dziwnym niewſtydem Nowokrzcżeńcy/ ktorzy nawięcey tym dowodem ludzye proſte [...] podchodzą/ áby ie ták od zborow prawdziwych oderwáli. RejPosRozpr b3. Cf »fortelem podchodzić«.

podchodzić w czym (4): Leop Eccle 4/8; A ták teraz przyſięſz mi tu przez Bogá/ iż mię w niczym podchodźić nie będźieſz [si mentitus fueris mihi] BibRadz Gen 21/23; Mącz 302d; RejPosWstaw [212]v.

Zwroty: »fortelem podchodzić« (1): Kto ſztuką/ ábo kupnem/ ná vrzędy wchodźił; A tym Rzecżpoſpolitą fortelem podchodźił: Ten bywáł práwnie karan od Rzymiánow onych KlonWor 16.

»zdradliwie podchodzić« (1): Wiecie ktore roſkazánia dálichmy wam [...]/ áby żaden nie vćiſkał áni zdradliwie podchodził w żadney ſpráwie brátá ſwego. RejPosWstaw [212]v.

Szereg: »nie podchodzić ani oszukiwać« (1): Abowiem táć ieſt wola Boża/ [...] á żeby kto nie podchodźił/ áni oſzukiwał [ne quis supergrediatur neque circumveniat] w ſpráwie brátá ſwego WujNT 1.Thess 4/6.
W przen (2): Ktory podchodzi ſpráwiedliwe ná złey drodze/ w zátráceniu ſwym vpádnie Leop Prov 28/10, Eccle 4/8.
Przen (1): ábowiem ták ſą sfáłſzowáne ſmyſłi [!] náſze/ iż też wielekroć podchodzą y wywráczáią rozſądek/ á bacżenie. GórnDworz H6.
2. Zbliżać się (4):
a. Zbliżać się idąc; succedere, suggredi Calep, Cn; subire Cn (2): Suggredior – Czicho podchodzę. Calep 1027b, 1023b.
b. Podpływać (2):
α. Zbliżać się płynąć [pod co] (1): (nagł) Wyzymir wnuk Lechow. (–) NIe wydał y ten cnych przodkow Słowiáńſkich W męſtwie, doſtáiąc ſlawy [!] w grunćiech Duńſkich. Podchodząc morzem pod krolewſkie boki KlonKr Av.
β. Podmywać brzegi (1): Sublabor, Podchodzę/ podćiekam/ podrywam. Mącz 180d.
3. Wchodzić pod coś; subire Mącz, Calep, Cn; subrepere Calep (5): Subeo – Podchodzę. Calep [1016]a, [1019]b.

podchodzić co (1): Cantherius [...] Est etiam ordo vinearum cum hastilibus in terram desixis singulae transversae [...]. Roſztowánie álbo podtykánie winnic/ w obyczay pokliatu/ ták że ye podchodzyć może. Mącz 34b.

podchodzić pod kogo, pod co (2): sub iugum mittere exercitum, Woisko nieprziyaćielskie pod tákowe yárzmo álbo ſzubienicę ym ku lekkoścy kázáć podchodźić Mącz 177a, 105d.

4. Napadać (1): Insector, Przenáśladuyę/ Podchodzę Mącz 385d.

Synonimy: 1. omylać, oszukawać, oszukiwać, zdradzać, zwodzić; 2. podmykać się, przybliżać się, zbliżać się; b.β. podciekać; 3. podmykać się; 4. najeżdżać, napadać.

Formacje współrdzenne cf CHODZIĆ.

Cf PODCHODZĄCY

AW, KW