[zaloguj się]
[pdf]

1. PODDANIE (15) sb n

o oraz a jasne, e pochylone.

Fleksja
sg
N poddanié
G poddaniå
D poddaniu, poddaniu
A poddani(e)

sg N poddanié (2); -é (1), -(e) (1). ◊ G poddaniå (6); -å (4), -(a) (2). ◊ D poddaniu (2). ◊ A poddani(e) (3). ◊ D poddaniu (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu s.v. poddać.

I. Rzeczownik od „poddać” (4):
1. Podporządkowanie [koniu] (2): LIgurgus [...] w Lacedemoniey przebywał, ktorim prawa wiele vſtanowił, to ieſth aby nie prawym był pobran wſzyciek ſtatek ſrebro złoto, aby tak wſzitek lud rownim prawem zrządził ku poddaniu kxiążętom BielŻyw 26.
Przen (1):
Wyrażenie: »poddanie pod moc« (1): A ten poſt ſłuſznie záchowány być ma: dla powśćiągnienia ćiáłá náſzego/ y poddánia pod moc duchowi WujJud 190.
2. Zrezygnowanie z obrony, oddanie oblegającym [czego] (1): A ták náſzy pocżęli roſpacżáć ſobie z wſzelkiey niefortuny/ rádzili táiewnie [!] o poddániu zamku BielKron 316.
3. Przekazanie [czyje = przez kogo] (1): plenipotent Slachetnyego Iana Syczymynſkego dobrowolnye, wyſnal Ze ot slachetnyego Criſtoffa Smogorzinſkiego na ten dlvg ktory byel wynyen Ianowy Siczimynſkemu Spotdanya pány nyezolowſki y spaſzerbyęty swemy [...] poltora sta Grziwyen pruſkich odebrał ZapKościer 1582/26v.
II. Rzeczownik od „poddać się”: podporządkowanie się; deditio Mącz, Calep (11): Dedo tibi hunc diem, Chceć tego dniá k woli być. Hinc deditio, Poddánie. Mącz 92c.
a. Podporządkowanie się polityczne (9):

poddanie czyje (2): StryjKron 502 cf Szereg. Cf Wyrażenie.

Wyrażenie: »poddanie dobrowolne [czyje]« (1): Sigmunt Auguſt krol wáſz/ nieokrutnam ſpráwam woyny/ nie miecżem/ ogniem [...]. Ale przez poddáne [!] dobrowolne ich/ do Corony wáſzey przyłącżył. BiałKaz K3.
Szereg: »poddanie i hołd« (1): o poddániu y hołdzie Xiążąt Odruckicb/ y Iuriá Swentoſłáwowicá Smolenſkiego [...] Roździał IIII. StryjKron 502.
α. Kapitulacja (7): [Cesarz] wźiął Lucemburg przez poddánie. BielKron 222v; [pruski mistrz] zamku Lubomiá dobył [...]. Włádźiſław Iágiełło [.../poſłał thám bráćią/ [...] ktorzy záſię Lubomlá doſtáli/ y Połockie vrzędniki ſkaráli/ ktorzy byli przycżyną poddánia. BielKron 381v, 147; Perpellere ad deditionem, Dogn[á]c aż do poddánia. Mącz 287c; Phil D.

poddanie czyje (1): Relatia p. Cieklinskiego o Poddaniu Maximilianowym. ActReg 58.

Wyrażenie: »poddanie w moc [czyją]« (1): Deditio – Poddanię w moc nieprziiaczielskąm. Calep 294a.
b. Podporządkowanie się Bogu [czyje = komu] (1): Quia ipſe deus meus et ſaluator meus: adiutor meus: non emigrabo. Boć on ieſt pan bog moy y zbawiciel moy/ á przeto od iego poddania nie odſtąpię. WróbŻołt 61/7.

Synonimy: I.1. podleganie, podległość.

Cf PODDAĆ, PODDAĆ SIĘ, PODDANOŚĆ, PODDAŃSTWO

KW, AL