[zaloguj się]
[pdf]

POKRYCIEC (5) sb m

pokryciec (3), pokrytca (1), pokryćca a. pokryciec a. pokrytca (1); pokryciec RejPos (3), pokrytca Calep. [Za postać wątpliwą uznano G pl z LubPs, gdzie nie ma zaświadczonej pewnej odmianki; forma N pl z RejPos została zaliczona do postaci pokryciec, która jest w tym tekście zaświadczona.]

o, e oraz a prawdopodobnie jasne (tak w po-, -ec oraz -ca).

Fleksja
sg pl
N pokryciec, pokrytca pokrytcy, pokryćcy
G pokrytc(o)w, pokryćc(o)w
D pokryćc(o)m
V pokryćcy

sg N pokryciec (2), pokrytca (1). ◊ pl N pokrytcy (1), [pokryćcy]. ◊ G pokrytc(o)w (1), [pokryćc(o)w]. ◊ [D pokryćc(o)m. ◊ V pokryćcy.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVII w.

Człowiek obłudny, fałszywy, podstępny (5): Pátrzayże co ten pokrycyec [faryzeusz] powieda. RejPos 209, 209v, [226]v; [A posnal pan Jesucrist gych [licemierników] lychothe y ych sdradą, nyepodlug gych slow laskawich, Ale przikrze rzekl: Czo mye kussiczie pokriczczy? SprChęd 17; (według namowy Pawła świętego) [...] iżby tym pokriccom ich fałſſywą ſprawiedliwość tak obiawił/ aby vznali/ iako żadną miarą ſprawiedliwemi nieſą UstKościel 15].
Wyrażenie: »tajemny pokryciec« (1): W tym pſalmie obacżymy. [...] Wyſłowyenye ocż proźbá/ áby był wyłącżon s pośrodku złoſnikow á tháiemnych pokrytcow. LubPs G3v marg.
[Szeregi: »licemiemik, pokryciec«: Gorze wa(m), mystrzewie y Liczemyemyczy pokriczczy, kthorzis mvruyeczie groby proroczkie SprChęd 17, 17.

»pokryciec a obłudny człowiek«: Oſmy tędowáty [!]/ ieſt káżdy pokryćiec á obłudny cżłowiek/ ktorego byłá figura w Moyzeſzu/ o ktorym cżytamy/ iż gdy rękę ſwą zánádry włożył/ tedy mu wnet otrędowáćiáłá WujPosN 1584 II 210 (Linde).

»pokryciec i (albo) pochlebca (a. pochlebnik)« [szyk zmienny]: [Syn boży] wmnogich ſprawiedliwość/ y żywot wieczny wyprawuie/ przy ktorych wiele pochlepcow y pokryccow zoſtaie/ wſſak iedno do dnia ſądnego/ ktorego wſſyſcy pokrycći albo pochlebnicy/ iako członki fałſſywe a martwe/ odćięći będą UstKościel 71v.]

a. Człowiek udający kogoś (1): Hypocrita est Simulator alienae personae – Pokritca. Calep 495a.

Synonimy: fałesznik, hipokryta, obłudnik, obojętka, omylnik.

Cf POKRYTA

LWil