POMIENIĆ (22) vb pf
pomienić (21), pominić (1); pomienić : pominić MycPrz (2:1).
-e- (20), -ę- (1).
o oraz e jasne.
Fleksja
praet |
|
sg |
pl |
1 |
m |
-m pomienił |
m pers |
-smy pomienili |
2 |
f |
-ś pomieniła |
m an |
|
3 |
m |
pomienił |
m pers |
|
f |
pomieniła |
m an |
|
impersonalis |
praet |
pomieniło się, pomieni(o)no |
participia |
part praet act |
pomieniwszy |
inf pomienić (3). ◊ fut 2 sg pomienisz (1). ◊ 3 sg pomieni (1). ◊ [3 pl pominią.] ◊ praet 1 sg m -m pomienił (7). ◊ 2 sg f -ś pomieniła (1). ◊ 3 sg m pomienił (2). f pomieniła (1). ◊ 1 pl m pers -smy pomienili (2). ◊ impers praet pomieniło się (3) BudNT, SarnStat (2), pomieni(o)no (1) ReszList. ◊ [part praet act pomieniwszy.]
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.
1.
Wymienić, wskazać konkretnie na kogoś lub coś;
nominare HistAl, Modrz; inscribere Mącz [kogo, co] (12):
A ieſtli na zámek [kto] wnidźie a łaſki pana Sżcżęſciá doſtanie/ pamiętáy aby z Mądrym/ z Roſtropnym z Sprawiedliwym/ ij z Miłoſiernym towarzyſzył/ [...] A ieſtliby ku tych wſzytkich ktoreſmy naprzod pomienili towarzyſtwu przijdź niemógł: a ty ale iednego Miłoſiernégo ſobie obierz ForCnR E3;
Cżemu ſie ięzik ſlini gdy kto rzecżi kwaſne pomieni. GlabGad C5;
LibMal 1548/145;
gdy ſiadł Anektánabus ſpytáłá go Olimpia/ Zdami ſie iżes ieſt Egipcżyk/ Odpowiedział iey Anekthanábus/ krolewskies ſlowo rzekłá gdys Egipcżány pomieniłá HistAl A2v;
Inscribere aedes, Dáć wywołáć dóm ná przedánie/ y cenę yego pomienić. Mącz 375b;
HistRzym 82;
BiałKaz G2;
Latwiey było tym Krolom ktorem tu pominił/ Wziąć tę źięmię Moſkiewſką by Pan Bog dozwolił. MycPrz I C4v;
ModrzBaz 133;
CzechEp 230;
O tym Mieśćie Hieronym y Ambroży święći Doktorowie piſzą/ iż ták záwſze mocno y ſtátecżno oycow y vcżyćielow ſwych Apoſtołow náukę y podánia trzymáło/ iż kiedykolwiek iedno Rzymſką wiárę pomieniono/ nie inſzą rozumiano/ iedno powſzechną/ zdrową/ chrześćijáńſką wiárę. ReszList 190;
Skorom iedno powiedźiał, że pieniądze nioſę, Nátychmiaſteś ſię Skárbkiem vczynił, á przedtym Nic [lege: nie] byłeś nim, áż kiedym pomienił pieniądze. CiekPotr 74.
[pomienić komu: [Ipokras] rzekł ſwoim vcżniom: Przynieśćie mi ſąd pełen wody/ á gdy przedeń poſtháwiono/ kázał vcżniom włożyć niektore źiele w on ſąd/ ktore im pomienił HistPonc G7.]
[Zwroty: »pomienić [
kogo] imieniem«:
rzékł [Boaz] do niego: Zſtąṕ trochę á śiądź tu: pomieniwſzy go imieniem iego [vocans eum nomine suo] WujBib Ruth 4/1 (Linde).
»rzecz własnym imieniem [= jasno, otwarcie] pominić«: Thenczy obyczay zawſze mayą kaczerze, yſz zadny rzeczy wlaſnÿm ymyenym nye pomÿnÿą: Thelko przymawiayą vrągayą ſwiętym rzeczam ArgWykład 41/67.]
2.
Stwierdzić, powiedzieć (7):
Fraza: »jakom (wy(z)szej) pomienił (a. jako się wyzszej pomieniło, a. [jako pomieniono])« [jako zdanie wtrącone] [szyk zmienny] (7): A thák iákom pomienił wyzſzey pod chwálebnym imieniem W.K.M. roſkazawſzy then vpominek wydrukowáć/ W.K.M. ſwemu miłośćiwemu przyrodzonemu Pánu do Libráryey W.K.M. dáruię BibRadz *2v; BudBibKaw A3v; á theż iuż w thym przećiwiániu iedni drugim/ iákom wyſzey pomienił/ domy Páńſkie Rycerſkie ſie wyćiągnęły MycPrz II B2, II A4; á ná mieyſce róznic z témi świádkámi przeſzćia ſwégo od węgłá do węgłá przez mieyſcá y znáki grániczné/ iáko ſie wysſzéy pomięniło/ przyśięgę [...] powinien będźie vczynić SarnStat 473, 924, 1176; [Ale iako iuſz pomieniono/ każdemu na oſobniu oſobliwa Abſolutia a rozgrzeſſenie/ ma być mowione wten obyczai a ſpoſob iak niżei opiſano. UstKościel 115v].
3.
Nazwać (1):
Szereg: »pomienić albo tytuł dać« (1): Quomodo inscripsit librum, Iáko pomienił/ álbo yáko tytuł dał xięgóm. Mącz 375b.
4.
Wypowiedzieć, wyartykułować (2):
Z przytoczeniem (1): A pan Boguſz Stároſtá Kraſnoſtháwſki [...] mowiącz to o tym/ to o owym: z rzecży mu iákoś przyſzło że miał pomienić Preſtimonium, y rzekł miáſto tego proſtibulum. GórnDworz Q2.
Zwrot: »[co] słowem pomienić« (1): W ten cżás okiem vyźrzę/ cżego myśl nie może Dośiądz: áni ſłowem pomienić GrabowSet S.
Szereg: »nie dosiądz ani pomienić« (1): GrabowSet S cf Zwrot.
Synonimy: 1. pokazać, wskazać; 2. powiedzieć, rzec; 3. nazwać; 4. powiedzieć, rzec.
Formacje współrdzenne cf 1. MIENIĆ.
Cf POMIENIENIE, POMIENIONY
MN