[zaloguj się]
[pdf]

PORĄBIĆ (12) vb pf

o jasne.

Fleksja
inf porąbić
praet
sg pl
1 m -m porąbił m pers
3 m porąbił m pers porąbili
imperativus
pl
2 porąbcie
3 niechåjże porąbią
conditionalis
sg
3 m by porąbił
impersonalis
praet porąbi(o)no

inf porąbić (1). ◊ fut 2 sg porąbisz (1). ◊ 2 pl porąbiecie (1). ◊ praet 1 sg m -m porąbił (1). ◊ 3 sg m porąbił (1). ◊ 3 pl m pers porąbili (4). ◊ imp 2 pl porąbcie (1). ◊ 3 pl niechåjże porąbią (1). ◊ con 3 sg m by porąbił (1). ◊ [impers praet porąbi(o)no.]

Sł stp: porębić, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) w.

1. Wyrąbać, wyciąć; incidere Calag; decidere, deicere, desecare, proscindere Cn [w tym: co (7)] (9): Iakom ya nyeprzyszeth na ymyenye opacz do łasza yesyonovego a nym porąbyl dw yesyenyv y szesczy olszy ZapWar 1505 nr 2006; Y poburzyćie wſzythki miáſtá obronne/ y co názacnieyſze/ á wſzytki co nawybornieyſze drzewá porąbiećie BibRadz 4.Reg 3/19; Y vcżynili ták porąbili hnet dwie ſoſni/ á vcżyniwſzy ná nich kárby/ iákoby ſthopnie/ ná iednę wyſoką ſoſnią po nich wlezli GórnDworz P5; BielSpr 49v; BudBib Dan 4/14[11]; vpátrzywſzy ſobie drzewo miążſze/ Soſnowé álbo Iodłowé/ álbo téż y Dąb wedle ſzérokośći Grobléy: niechayże ie porąbią y rozłupią ná poły proſto Strum G; Calag 287a; [TomZbrudzBrul Deut 20/19; ale i barci też i ze pszczołami porąbili, ci co mają wolny wrąb do tej puszczej od KJM LustrMaz I 80, I 67, II 158; LustrPłoc 10; Cżáſem też bywa zawádá ćieniem drzew álbo płotow/ tedy drzewá muśi porąbić Cresc 1571 325; RejestrBudGal 52].

porąbić komu (1): yako pan Ian praczky nye zadal vmnye szprawyedlywosczy szmyeczyem [!] mykolayem dura kthory yemv porabyl sosnya wboru yego ZapWar 1510 nr 2067.

W porównaniu (1): drzewo kiedy porąbiſz/ iáko chłopá zábił. GostGosp 12.

W charakterystycznych połączeniach: porąbić barci z pszczołami dębinę, drzewa (3), jesiony, olsze, sosny (2), sośninę.

2. Zniszczyć rąbaniem [kogo, co] (3): Sp. Március/ T. Herminius/ P. Horácius/ ták długo áż wſzyſcy ſwoi przeſzli zá moſt/ ná zádku przeſzli też Március y Herminius/ Horácius ná oſtátku zoſtał/ bo wnet przeſzedſzy lud porąbili moſt iáko roſkazał. BielKron 106, 125.
a. Zabić bronią sieczną [kogo] (1):

W porównaniu (1): Ingenti lapsu in terram proruit, Pláſnął á padł o ziemię/ by go porąbił. Mącz 362a.

Synonimy: 1. pociąć, wyciąć, 2. rozciąć, rozłupić; a. poniszczyć, potracić, zabić.

Formacje współrdzenne cf RĄBAĆ.

Cf [PORĄBION]

MN