POTWARNIE (10) av
potwarnie (9), potwarznie (1); potwarnie LibLeg (2); potwarnie : potwarznie SarnStat (7:1).
o oraz e jasne; -år- (7), -ar- (1) SarnStat (7:1).
Sł stp: potwarnie, Cn brak, Linde XVII(XVIII) w.: potwarznie.
Oszczerczo, fałszywie; o oskarżaniu przed sądem;
calumniose JanStat (10):
obvynyony ma pamyanthne poloſzicz abandzye volen odewſzego Item kogoby przeszwyanthczono yſzby pothwarzą na kogo sedl. A vyną wczem pothwarnye dawal, abo go przed prawo czyagnal pothwarnye. LibLeg 6/116v.
Zwroty: »potwarnie oskarżać (
a.
[oskarżyć
])« (
1):
zwykli niektórzy ludźie ſwarliwi/ ludźi niewinné potwarnie o vczynek mężobóyſtwá przed wielą lat vczyniony/ żáłobliwie oſkárżáć [calumniose viros innocentes de crimine homicidii commissi ante multos annos, querulose accusare JanStat 607]: którégo dowód dla dawnośći vczynku nie może bydź mian. SarnStat 611;
[Ale ieſli Pánná potwarnie kogo o gwałt oſkárży [...]: tedy ten/ ktorego oſkárżyłá/ ſześćią ſie ſwego ſtanu świádki ocżyśći HerburtStat 203 (Linde)].
»potwarnie pozwać, pozwan(y)« [szyk zmienny] (1:2): Ieſliby kto kogo potwarnie pozwał o gwałtowny naiazd domowy. SarnStat 711, 148, 712.
»potwarnie winować (a. winę dawać)« = calumniose culpare JanStat [szyk zmienny] (4): LibLeg 6/116; ALe żeby kto oſoby ſpráwiedliwéy y niewinnéy o tákowy álbo iny wyſtępek potwarnie nie winował/ y áby ztąd obwiniony/ nie był do wieże wſádzon w tákowym przypadku: tedy [...] pierwéy [...] mamy wiedźieć [...] położenié rzeczy y wyſtępku SarnStat 711, 506, 933.
Szereg: »niewinnie a potwarnie« (3): A gdźieby ſie nálázło przez Dekret náſz/ iż citatus niewinnie á potwarznie pozwan był: tedy ón Aktor będźie mu powinien [...] ſto grzywien winy położyć SarnStat 712, 148, 152.
Synonimy: fałesznie, fałszywie, kłamliwie, łżywie, pokrycie.
Cf POTWARCZE, POTWARLIWIE
JR