[zaloguj się]

POWTORZYĆ (38) vb pf

powtorzyć (37), powturzyć (1); powtorzyć : powturzyć ActReg (1:1).

Pierwsze o jasne; -tórz- (5), -torz- (1); -tórz- OrzQuin (3), SarnStat; -tórz- : -torz- Oczko (1:1).

Fleksja
inf powtórzyć
praet
sg pl
2 m -ś powtórzył m pers
3 m powtórzył m pers powtórzyli
f powtórzyła m an
imperativus
sg
2 powtórz

inf powtórzyć (11).fut 1 sg powtórzę (7).3 sg powtórzy (2).praet 2 sg m -ś powtórzył (2).3 sg m powtórzył (8). f powtórzyła (1).3 pl m pers powtórzyli (3).imp 2 sg powtórz (2).part praet act powtórzywszy (2).

stp notuje, Cn s.v. powtarzać, Linde bez cytatu.

Uczynić coś po raz drugi lub wielokrotnie, tak samo jak przedtem; repetere Modrz, Calag, Cn; iterare PolAnt, Cn; congeminare, duplicare, geminare, ingeminare, instaurare, integrare, referre, retractare Cn (38): Widerholen. Powtorzyć. Repetere. Calag 567b.
a. Ponowić czynność (7):

powtorzyć czego przez kogo czym (1): ále ſie potym Pan z nim [tj. człowiekiem] poiednáć racżył/ y powtorzył tego pothym iego iednánia przez Moiżeſzá/ przez Abráámá/ y przez ine dzyewofłęby mocnemi obietnicámi ſwemi. RejAp 157v.

powtórzyć co (4): Ionátás powtorzywſſy przymierze z Dawidem/ vśiłuie v Oycá przeiednáć gniew Dawidowi Leop 1.Reg 20 arg; SarnUzn D3v; W iedny chorobie/ raz tę świątość przyiąć. á kiedy cżęſto kto w chorobę nową wpada/ wolno ią powtorzyć. LatHar 649. Cſ powtorzyć co komu.

powtorzyć co komu (1): Biikup ieſzcże nieumieiąc dobrze onego widzenia rozeznáć/ prośił aby mu ie Pan Bog/ ieśli ieſt nieomylne/ drugi raz powtorzyć racżył SkarŻyw 538.

[cum inf: Y rżekł mu [Mojżeszowi] Fáraon/ [...] áni ſię waſz widzieć oſoby moiey [...]. Y rzekł Moiżeſz/ iákoś rzekł (ták) nie powtorzę więcey widzieć [Non videbo ultra] oſoby twey. BudBib Ex 10/29.]

W połączeniu z wyrazem lub wyrażeniem oznaczającym powtarzalność (4): niechay go przebiię oſzczepem ku źiemi iedno raz/ á więcey nie powtorzę. BibRadz 1.Reg 26/8; SarnUzn D3v; á wódką różáną álbo bábczáną roſtworzywſzy/ między dwiemá płatkámi ná Nérki przyłożyć/ y wyſchnieli to/ drugi raz powtórzyć. Oczko 32; SkarŻyw 538.

b. Ponowić wypowiedź, napisać po raz drugi lub wielokrotnie to samo a. tak samo (30): Otóż maćie piérwſzą przyczynę/ czemu w Kśięſtwách ludźie niewolnymi ſą/ á w Króleſtwie wolni: Przeto (iż powtórzę) iże w Kśięſtwách/ iáko Kśiążętá ſye poddánym ſwym rodzą/ ták téż záśie poddáni Kśiążętom ſye ſwym rodzą. OrzQuin S.

powtórzyć czego (5): powthorzy [żebrak] raz/ y drugi y trzeći/ oney ſwey prośby/ tákiemi ſłowy/ ktore ſłowá kámienne ſercze poruſzyćby ſnadź były mogły GórnDworz O4, T2v. Cf Ze zdaniem.

powtórzyć co (5): Czo theſch po odeſczyv poſla yego mczi powthorzily. yakoſch tho wſzitko. za pewnem viwyedzenyem. zroſkazanya naſchego ſpyſano yeſth LibLeg 11/173v; OrzQuin F; CzechRozm 190; SarnStat 227. Cf Ze zdaniem.

powtórzyć komu (2): RejPos 270v; A iż tá obietnicá nie byłá powſzechna: tedy to ſam łácno z przeſzłych powieśći moich y z tego coć ieſzcże powtorzę/ poznaſz. CzechRozm 190.

powtórzyć czego (po przeczeniu) (5): Diar 55; GliczKsiąż O7v; A iż widzę s poſtáwy żeś wżdy coś dobrego/ Nie cięſzko mi po cżęśći y powtorzyć tego. RejWiz 186; ieſli kto pełny/ kraſny/ rumiány/ nád zwyczay: kraſáć táka ſzkodna: ábowiem iuż dáley niemoże poydź/ á w iednym ſtanie owſzeyki ſtać niemoże: nagle więc záſye ná doł iákoby brzemię cięſzkie vpada/ áczeſmy to y pierwey mowili: ale niewádźi rzeczy potrzebney powtorzyć. SienLek 18v; WujNT 607.

powtórzyć przez kogo (1): Tamże posłowie i po drugi raz przez tegoż Siennickiego powtorzyli, prosząc, aby to jeno raczył na dobrej pieczy mieć, że krolem jest polskiem, ktory inaczej panować i rozkazować nie ma, jeno jak prawa polskie uczą. Diar 60.

powtorzyć czym (1): raczysz WKM powinowactwo swe krolewskie rozpomnieć, na ktoreś się nam zdawna obwiązawszy Panem Bogiem poświadczył a hojnemi obietnicami od samego skoro zaczęcia panowania swego z sejmow do sejmow listy swemi powtorzył Diar 21.

powtorzyć gdzie [= w tekście] (2): A iákożeś ty w Zurowicách śiedząc/ w Chimerze Królá nam náſzégo/ y powinowátość iego Królewſką wykłádał/ coś téż y w Dyálógoch powtórzył. OrzQuin F; To czyńcie na moię pamiątkę. [1.Cor 11/24]) Te ſłowá Pan wyrzekł po dániu Sákramentu pod oſobą chlebá: iáko v Lukaſzá mamy nápiſano: á po dániu kielichá v Lukaſzá ich nie powtorzył WujNT 607.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: tego (3), to (1); , że (5), zaimek pytajny (2)] (7): Posłowie przy intencyji swej stojąc powtorzyli tego, że są gotowi o obojej tej obronie radzić Diar 41; LeszczRzecz A5; RejAp 172v; RejPos 270v; ná który to obiad/ iuż niepowtorzę/ ále twéy dyſcrecyéy polecę/ co przyrządźić trzebá Oczko 28; Atoli znowu powturzę MoyPanie ze więcey by ta accessia inuidiey iemu odmowiła nizlibyKrolowi [...] vbyło intraty. ActReg 129, 15.

W połączeniu z wyrazem lub wyrażeniem oznaczającym powtarzalność (4): Diar 60; Muſzę to drugi raz powtorzyć/ że s tey ſtrony ſmętek á żáłość/ ále z drugiey ſtrony zoſtawa cżąſtká nádzieie dobrey. LeszczRzecz A5; GórnDworz O4; ActReg 129.

Z przytoczeniem (1): y ten ś. Ian náuczył/ iż Słowo o ktorym powiedźiał/ ieſt Synem Bożym przed wieki rodzonym. A gdy powtorzył: To Słowo było ná początku v Bogá: dał znáć/ iż pierwey bárzo zakryte było to przedźiwne rodzenie. SkarKaz 486b.

Zwrot: »powtorzyć słowa« [szyk zmienny] (2): Przy czem powtorzył ony słowa rzeknąc/ vpominám was bradá moj mili/ abyſcie ſobie tego nietak lekce ważyli iako iá MurzHist H2v; WujNT 607.
Szereg: »powtorzyć i potwierdzić« (1): KAZIMIERZ III. Syn iego [Jagiełły] tóż [egzekucję nad tymi, którzy klątwę cierpią] powtórzył y potwiérdźił SarnStat 227.
α. Wypowiedzieć ustalony tekst modlitwy [co] (2): Powtorz Antyphonę wyżſzey położoną. Nie rácż pámiętáć/ Panie etc. LatHar 171, 67.
β. Przytoczyć cudzą wypowiedź, zacytować; powiedzieć to samo, co ktoś inny (5):

powtorzyć co (4): ModrzBaz 28v; WYſławiánie to [...] Mátki Bożey Máryey/ Archányoł Gábryel z niebá świátu od Páná Bogá przynioſł. Cżąſtkę iego oſtátecżną/ Helżbietá ś. mátká Ianá Chrzćićielá/ dla tego/ według náuki ś. Ambrożego powtorzyłá/ ábyś ty tego pewien był/ że zgodny ieſt w náuce ſwoiey Duch Boży. LatHar 7. Cf powtorzyć co z czego; co komu.

powtorzyć co z czego (1): A przedźiwny on/ y nigdy w náuce nienágániony Athánázyuſz (in Euang: de noſtra Deip.) zupełnie też ie [Pozdrowienie Anielskie] z piſmá S. powtorzywſzy/ te ſłowá z Kośćielnym przydátkiem zgodne/ ná końcu nápiſał. LatHar 8.

powtorzyć co komu (2): OrzQuin F3; Gdy ten domowi/ Senat przyzowie onego ná vrząd miánowánego/ y nátychmiaſt ſtárſzy powtorzy mu ono wſzytko co mu zádano/ niemiánuiąc tego z kogo to wyſzło ModrzBaz 46.

powtórzyć gdzie [= w tekście] (1): LatHar 8 cf powtorzyć co z czego.

Z przytoczeniem (1): A iż ták bránié iáko y dawánié/ Exekucyą zwáć błąd ieſt: dowodzęć tego Definitione Regis, ktorą nam podał Dionyzyus Biſkup S. którąś iuż ſłyſzał/ y którąć powtórzę: Król ieſt vrząd/ przez który ludźie [...] rozliczné dáry Bożé biorą [...]. OrzQuin F3.

Synonimy: ponowić, wznowić; b.β. przytoczyć, przywieść.

Formacje współrdzenne cf POWTARZAĆ.

Cf POWTORZENIE, POWTORZONY

SBu