[zaloguj się]
[pdf]

PRZEBIEGAĆ (13) vb impf i może pf

impf (12), pf a. impf (1) [znacz. 2.]

Oba e oraz a jasne.

Fleksja
inf przebiegać
indicativus
praes
sg
1 przebiegåm
3 przebiegå
praet
sg
3 f przebiegała

inf przebiegać (2). ◊ praes 1 sg przebiegåm (7). ◊ 3 sg przebiegå (3). ◊ praet 3 sg f przebiegała (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Przemierzać jakąś trasę, drogę, zwłaszcza biegając; pervagari Mącz, Calep; percurrere, pervulgare, transcurrere Calep, Cn; permetiri, pervadere Mącz; cursare, transcursare, transire, transmittere, transvolare Cn (12): Pervado, Przechodzę/ przebiegam/ przegániam/ álbo áż do czego dochodzę Mącz 473a; Pervagor, Przebiegam/ przechodze y tám y ſám wiele kráyn zwiedzam. Mącz 473c, 220a; Percurro – Przebiegam. Calep 776b; Pervulgo – Przebiegam, rozſławiąm. Calep 794b, 793b, 1078b.

przebiegać co (1): Dolichos [...], Dwanaśćie ſtay. [...] Hinc dolichodromos, Yeden który po ſześć kroć nie przeſtáyąć plác á mieſce tákowe przebiega. Mącz 93d.

przebiegać którędy (2): Liſzká po nim [po koźle] wyſkocżyłá [ze studni]: A nád ſtudnią przebiegáłá/ Y z kozłá śię náśmiewáłá. BierEz H3v; Nye bez przycżyny tedy ten porządek v Lácedemonow wychowánya dzyatek był/ iż dzyecyom po vlicach á rynku nye godziło ſie przebyegáć/ ále wodzono ye ná rolą/ áby pirwſſych lat nye trawili w proznowányu GliczKsiąż E5.

a. O rzece: przepływać (1): Także Boriſtenes [tj. Dniepr] gdy przebiega na trziſtta [!] mil Niemieczkich [cummensus esset Boristenes quasi tricenta miliaria Germanica], potym wpada w morze Pontſkie. MiechGlab 78.
b. O drodze słońca: przemierzać sklepienie niebieskie (1):

W porównaniu (1): Potym [Dawid] toż ſłońce przypodobywa mocarzowi cerſtwemu y chutko biegáiącemv. Iż iáko on mężnie y prętko od kreſu do kreſu biega/ z mnogich podźiwienim: ták ſłońce dźiwnie prętko y cerſtwie bieg ſwoy od wſchodu do zachodu odpráwuiąc przebiega. CzechEp 167.

Zwrot: »bieg przebiegać« (1): CzechEp 167 cf W porównaniu.
2. O koniu: przećwiczyć w biegu; w przen [co (żywotne)] (1): [Czart się śmieje] Pu pu pu/ czo to za Chlop Wiere to ſnac koſczyelny Pop. Cha cha cha cha bes od macha Chcze mi ſię tego walacha. Wyarcząk go ſobie oſyodlaċ A nie malo go przebiegaċ. RejKup i7v.

Synonimy: 1. przeganiać, przemierzać; a. płynąć, przepływać.

Formacje współrdzenne cf BIEŻEĆ.

Cf PRZEBIEGAJĄCY, PRZEBIEGANIE, PRZEBIEGANY

MN