Fraza: »woda przeleje [([co]), przez co]« (1): Potym gdy záś przećiwny wiátr powſtał/ wielkim pędem iáko z gory oná wodá wſtecz bieżáłá/ ktora ácz ſamá chybko ſzłá ná doł/ ieſzcze ią wiátr tym tężey gnał/ pędząc zá nią wodę z brzegu Anglickiego/ ſtądże ták nawáłnie przypádłá/ że przez wſzytkie groble przeláwſzy/ wielkim ie gwałtem wywroćiłá StryjKron 26; [staw niezły [...], bywa w nim ryb niemało, jedno iż na groblę przychodzi woda wielka, uchodzą ryby, gdy woda przeleje groblę. LustrMaz I 80].

Zwrot: peryfr. »przez gardło (a. gardziel) przelać« = demittere in viscera, proterviam facere Mącz [szyk zmienny] (5): Iste profligator perditissimus, Ten nieſláchetnik który ſwe dobrá przez gardiel [!] przelał. Mącz 130c, 226a, 327c; że náoſtátek przyſzedł do tákiego kreſu/ że one máiętnośći ſwoie iedno przez dwie lećie przez gárdło przelał WerGośc 225, 222.

Zwrot: »w ogniu przelać«: Y Chrzeſt ś. ták nas czyſtemi od grzechu czyni/ iáko gdy ſkáżony złoty ábo ſkáżoną śrebrną miſę/ znowu w ogniu przeleią. SkarKaz 476a.]

»krew przelać« [w tym: dla czego (2), o co (1), czym (1)] = zabić, zamordować lub być przyczyną czyjejś śmierci; sanguinem effundere a. fundere Modrz [szyk zmienny] (14): ZapWar [1544] nr 2609; Pan Bog racży káráć tákie kthorzy krwie przelali wiele ná świećie vbogich ludzi/ dla niepotrzebnych walek. BielKron 238v; WujJud 53; ktorzy [uczniowie Chrystusowi] gotowſzy ná to być muſzą/ áby krew ich dla ſpráwiedliwośći przelano/ niżby ią oni z kogo wylewáć mieli. CzechRozm 254v; ModrzBaz 78v, 79, 80, 144; KochPs 105; A zápłáćiſz wzdam kiedy onę kreẃ niewinną/ Którąś ty przelał brónią ſwą złoczynną. KochJez A4; Záłowáć długo będźieſz iżeś kreẃ ſąśiedzką o ſwoię krzywdę przelał/ ktorey ſię pomśći P. Bog/ á ty niechćiey mázáć ręku ſwoich. SkarKaz 313b.

~ W połączeniu szeregowym (1): A zá tą przyczyną wiele kroć/ iż gdy komu łacwie o pieniądze/ waży ſye drugiego zá ledá krzywdą vbić/ zábić/ krew przelać/ y w innym łotroſtwie ſwey woley doſyć vczynić. GroicPorz k4v.

»krew (sw(oj)ą) przelać« [o Chrystusie] = ponieść śmierć na krzyżu dla odkupienia człowieka [w tym: dla czego (3), za kogo (2)] (13): Wtorá rzecż ktorá ſie nám ſtala/ ieſtcij/ ijż naſs mily zbawiciel racżyl iako dzijs za nás ſwą ſwiętą krew przelátz OpecŻyw 22; GrzegRóżn C2v; RejPos 84v; A zaż nie wiéſz/ że Pan Chryſtus właſné ćiało ſwé ná krzyż dał: y właſną kreẃ ná krzyżu przelał? BiałKat 268v; MycPrz I A4; KarnNap D4; Powiedziáły śioſtry/ iſz to ieſt znák krzyża/ ná ktorym Bog Syn Boży/ dla zbáwienia náſzego krew ſwoię nádrozſzą przelał. SkarŻyw 159, 358; Bo dla tego Krew ſwą świętą przelał/ by ſrogi gniew twoy vbłagał/ nas wiecżnie z tobą ziednocżył/ ku łáſce pirwſzey przywroćił. ArtKanc I18, M18, N7v.

»przelać krew« = ukrzyżować Chrystusa (1): y ácz nie to mięſem ćiáło moié/ które widźićie/ ieść będźiećie/ áni tę kreẃ/ którą Zydowie przelali ćieleſną pić będźiećie BiałKat 313v.

»krew swoją (a. własną) przelać [dla kogo]« = oddać życie za coś (3): á ná konyec nyektorzy [ojcowie święci] dla páná Kryſtuſá kreẃ ſwoyę przelali KromRozm I D3v; thego ćiáłá [tj. nauki Chrystusa] ſtrzegąc ná piędźi od niego nie odláthywáli/ y od wilkow go bronili/ á broniąc krwie ſwoiey przelać dla niego nielitowáli LeovPrzep G2v; choćby y krew właſną dla Chriſtuſá przelał/ żadną miárą nie może być zbáwiony iż nie ma miłośći WujNT 611.

»swą własną krew przelać« = popełnić samobójstwo (1): A iż mi ma poczćiwość gwałtem wźięta byłá/ Przez ćię/ zły królewicze/ to com nie ták drogo Szácowáłá/ ſwą włáſną krew przelałám ſrogo. KochFrag 40.

»krew przelać [czyją]« = złożyć bóstwu ofiarę z ludzi (1): Syny bowiém y corki ſwé ofiárowáli Dyabelſtwu: kreẃ niewinną/ kreẃ (mówię) przelali Właśćiwych dźiatek ſwoich KochPs 162.

»krew przelać« = zranić (1): Dzieciątko obrzezano/ náſwiętſſą krew przeláno/ ſlzami ſie oblewalo/ Iezus mu ijmię dáno OpecŻyw 21.

»mozg przelać« = zostać zabitym, zginąć od ranienia w głowę (1): bodaj tę pomstę poznali Aby za ostrem mieczem swoj mozg tak przelali, Jako to wino płynie KochMon 30.