[zaloguj się]
[pdf]

RYCIE (4) sb n

e pochylone.

Fleksja
sg
N ryci(e)
G ryciå
D ryciu
A rycié

sg N ryci(e) (3). ◊ G ryciå (1). ◊ [D ryciu. ◊ A rycié.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn).

I. Rzeczownik od „ryć” (4):
1. Praca rylcem; drążenie, żłobienie, rzeźbienie, grawerowanie; scalptura Mącz, Cn; caelatura, sectura Cn (2): Mica. [...] Srebrne/ śćkláne/ złote okruſzki które padayą v złotników od ricia. Mącz 220c; Scalptura, Rzezánie/ rycie/ dłubánie. Mącz 370b.
2. Spulchnianie ziemi dla przygotowania jej do uprawy; uprawianie ziemi; pastinatio, pastinatus Mącz, Cn (2): Pastinatio verbale, Rycie/ Kopánie. Mącz 283a; [rycye relaxatura i⟨d est⟩ sculptura ReuchlinBartBydg C6].

rycie czym (1): Pastinatus, Rycie/ Kopánie motyką. Mącz 283a.

II. [Rzeźba, przedmiot wykonany rylcem; sculptile Vulg; caelamen, caelatura, cestrotum, typus Cn: vydlubanye rycye anaglypha dicuntur eminentes picture, sicut sunt in frontispitiis ecclesiarum et in aliis altis locis ReuchlinBartBydg b8; ryćie/ Sculptura. Volck Yyy2. [Cf I.2. ReuchlinBartBydg.]

rycie czego: Iz mieſzáli ſie miedzi pogány/ y náucżyli ſie vcżynkow ich/ y ſłużyli báłwánom álbo ryćiu ich [et servierunt sculptilibus eorum] PsKrak 1532 105/34[36] [przekład tego samego tekstu] Glosy III nr 102/122.

Szereg: »rycie abo (i) podobieństwo«: A ták grzéſzy ten przećiw przykazániu Bożému/ kto ryćié ábo podobieńſtwá iákié czyni/ áby ie zá Bogi chwalił/ ábo fałſzywych Bogów znákámi były WujBib 85a, 85a.]

Synonimy: I.1. dłubanie, rysowanie, rzezanie; 2. kopanie; II. figura, obraz, podobieństwo, rzezanie.

Cf RYCINA, [RYCIZNA], RYĆ

MC