« Poprzednie hasło: PRZEPALON | Następne hasło: PRZEPAMIĘTAĆ » |
PRZEPALONY (6) part praet pass pf
przepalony (5), przepalon (1).
e oraz o jasne, a pochylone.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | przepålony, przepålon | n | N | przepålon(e) |
G | przepålon(e)go | G | przepålon(e)go | ||
A | A | przepålon(e) |
sg m N przepålony (1), (praed) przepålon (1). ◊ G przepålon(e)go (1). ◊ n N przepålon(e) (1). ◊ G przepålon(e)go (1). ◊ A przepålon(e) (1).
Sł stp brak, Cn s.v. przepalam co, Linde w objaśnieniu s.v. przepalanka.
Znaczenia
1. O rudzie, kruszywie, z którego wytopiono metal (1):
Wyrażenie: »kruszec przepalony« (1): Druga maſć wezmi gleytu dobrze vtartego/ oleyku rożanego [...], potym przyłoż ſzpizglaſu z kruſzczu iuż przepalonego raz ołowu y hałunu palonego FalZioł V 100v.
2. O człowieku w wysokiej gorączce: odwodniony, wyschły (1):
Wyrażenie: »przepalony od gorączki« (1): Mącz 509a cf Szereg.
Szereg: »przepalony, wyschły« (1): Perustus ardentissima febri, Przepalony/ wyſchły od okrutney gorączki. Mącz 509a.
3. Któremu wypalono za karę piętno, napiętnowany [na czym] (1):
Szereg: »przepalon i pryskowan« (1): tákowy Woźny [krzywoprzysiężca] [...] za pozwem ma bydź z vrzędu zrzucon: A ná twarzy ná wieczny znák iego fałſzu ma bydź przepalon y pryſkowan. SarnStat 1161.
4. Uzyskany przez działanie wysokiej temperatury (3):
Zestawienie: »żywe srebro przepalone« = chlorek rtęci nazywany sublimatem (1): Też żywe ſrebro Sublimatum/ tho ieſth przepalone/ Ieſth iad zabijajączy cżłowieka FalZioł III 35c.
a. W wyniku destylacji (2):
Wyrażenie: »wino przepalone« (2): pothym ono wino wley weſpołek y z łanką [tj. konwalią] do alembica á przepal ono wino z lilią/ á potym przyley doonego wina przepalonego/ lawendulowey wodkhi FalZioł I 76d, I 77a.
Synonimy: 2. wyschły; 3. nacechowany, napiątnowany, naznaczony.
Cf PRZEPALIĆ
LWil