« Poprzednie hasło: 2. [PRZEPRAWOWAĆ] | Następne hasło: PRZEPRAWOWANIE » |
PRZEPRAWOWAĆ SIĘ (6) vb impf
się (4), sie (2).
Wszystkie samogłoski jasne.
Fleksja
inf | przeprawować się | ||
---|---|---|---|
indicativus | |||
praes | |||
sg | |||
1 | przeprawuję się | ||
3 | przeprawuje się |
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | przeprawowåł się | m pers | przeprawowali się |
inf przeprawować się (1). ◊ praes [1 sg przeprawuję się.] ◊ 3 sg przeprawuje się (1). ◊ praet 3 sg m przeprawowåł się (3). ◊ 3 pl m pers przeprawowali się (1).
Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
1. Przedostawać się przez miejsca trudne do przebycia (6): [prżepráwuię ſię et przepráwiam ſię/ Traiicio, transfreto. Volck Vvv.]
a. Przez wodę na drugi brzeg (4): gdy ſię iuſz v Padu rzeki/ tám gdzie wnię Mincyus druga rzeká wpada/ zwoyſkiem przepráwował SkarŻyw 317.
przeprawować się przez co (2): potym ná Turki gdy ſię przez Dunay przepráwowáli [cesarz] vderzył StryjKron 657, 250.
Przen (1):
Zwrot: »jako przez rzekę przeprawować się [przez co]« (1): á iáko przez byſtrą rzekę przepráwuie ſie przez vpornoſći ich duſſá náſſá RejPs 192v.
b. O wojsku lub uzbrojonych bandach: przez teren nieprzyjaciela [dokąd] (2): [Attyla] zwoiowawſzy iuſz Trácyą/ Illiryk/ Mácedonią/ Acháią/ Grecyą/ Pannonią/ y Niemce/ ztąſz okrutnośćią do Włoch ſię przepráwował SkarŻyw 317.
Zwrot: »przeprawować się na onę stronę [= przez granicę]« (1): y roſkazalysmi tich wſitkich karacz ktorzi bi sye koli nad roſkazanie nasche przewozicz abo przeprawowacz chcziely tam na one strone LibLeg 10/68.
Szereg: »przewozić się abo przeprawować« (1): LibLeg 10/68 cf Zwrot.
2. [Iść z powrotem tą samą drogą:
Zwrot: »w zad się przeprawować«: Naprzod ku murom bieżę/ y ku bramie onéy/ Ktorąm ſie był wypráwił bárzo zácięmnionéy. A wzad ſie pierwſzym tropém ſwoim przepráwuię/ A wſzędy po ćięmnośći pilnié vpátruię [repeto et vestigia retro observata sequor II 754]. VergKoch 61.]
Synonimy: 1. przebywać, przechodzić, przejeżdżać, przeprowadzać się.
Formacje współrdzenne cf PRAWIĆ.
Cf PRZEPRAWOWANIE, PRZEPRAWOWANIE SIĘ
LWil