Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEPRAWOWAĆ SIĘ

Następne hasło: PRZEPRAWOWANIE SIĘ »

PRZEPRAWOWANIE (8) sb n

Pierwsze e, oba a oraz o jasne.

Fleksja

	sg
G	przeprawowaniå
D	przeprawowaniu
L	przeprawowaniu

sg [G przeprawowaniå.] ◊ D przeprawowaniu (1). ◊ L przeprawowaniu (7).

Sł stp brak, Cn s.v. przeprawa, Linde w objaśnieniu s.v. przeprawa (prawdopodobnie z Cn).

Znaczenia

I. Rzeczownik od „przeprawować się”: przedostanie się przez miejsce trudne do przebycia (7)
- a. Przez wodę na drugi brzeg (4)
- b. O wojsku: przez teren opanowany przez nieprzyjaciela (3)
II. Rzeczownik od „przeprawować”: umożliwienie przedostania się, przejścia na drugi brzeg (1)

I. Rzeczownik od „przeprawować się”: przedostanie się przez miejsce trudne do przebycia; commeatus, traiectio, traiectus, transmissio, transvectio, vectura, velatura Cn (7):

a. Przez wodę na drugi brzeg (4): Aby im też [Rzymianom] rzeki nie ćięſzkie były albo trudne ku przepráwowániu/ [...] ſzli pieſzy y iezdni do rzeki Tybru vcżyli ſie pływáć BielSpr 5; [Ták tedy Moſkwá bronili náſzym brodu y przepráwowánia w iednym mieyſcu gdzie przećiw im náſzy brnęli StryjKron 714].

Wyrażenie: »przeprawowanie rzek(i), przez rzeki« (2:1): Wiele ieſt przycżyn [...] poſthępkow/ ktoremi nieprzyiaćielá możeſz pożyć [...]. Wtory ná przepráwowániu rzeki albo błotá/ gdy ſie ieden Lud rozdźieli ná onę ſtronę rzeki/ drugi ná tę BielSpr 19v, 27; o przepráwowániu przez wielkie rzeki [de maioribus fluminibus traiciendis]/ [...] trzebá cżytáć one ktorzi o tem piſáli ModrzBaz 115v.

b. O wojsku: przez teren opanowany przez nieprzyjaciela (3): cżego [zamieszania wojska] ſie wiele przydawa/ bądź to ná mieyſcu/ wćiągnieniu ná przepráwowániu BielSpr 8v, 7.

przeprawowanie przez co (1): ná tym wiele należy kto vmie ſobie pocżynáć w ćiągnieniu y ná przepráwowániu przes trudne mieyſcá BielSpr 7.

II. Rzeczownik od „przeprawować”: umożliwienie przedostania się, przejścia na drugi brzeg (1):

Wyrażenie: »przeprawowanie rzeki« (1): Z ſtrony téż ludźi kupieckich/ iż ieſt wątpliwość o tákich myćiéch wodnych/ któré niektórzy dźiedźicy/ nie podéymuiąc koſztów w przepráwowániu rzéki/ od nich wyćiągáią: przeto [...] SarnStat 404.

Synonimy: I.a. przejechanie, przeprowadzenie, przeście.

Cf 1. PRZEPRAWOWAĆ, PRZEPRAWOWAĆ SIĘ

LWil