[zaloguj się]
[pdf]

PRZEWABIAĆ (4) vb impf

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); pierwsze a w formach odmiennych pochylone.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
3 przewåbiå przewåbiają
praet
sg
3 m przewåbiåł

praes 3 sg przewåbiå (1). ◊ 3 pl przewåbiają (2). ◊ praet 3 sg m przewåbiåł (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. przewabić.

Skłaniać do czegoś, zwykle: namawiając [kogo, co] (4):
Zwrot: »na służbę [czyją] przewabiać« (1): Dowiedziawszy iz te Nizowce ktorzy vsli zWołoch. Iazłowiecki nasłuzbę Arcyxiązęcia Maximiliana przewabiał wielki im Zołd postępuiąc, staranie onie czynił. ActReg 121.
Przen: Przywłaszczać sobie coś, zdobywać coś w sposób nieuczciwy (3):
Zwroty: »cudze [= cudzą własność] przewabiać« (1): Toć ieſt dźieło złodźieyſkie/ te ſą obycżáie/ Y te ſą naprzednieyſze tych ludźi rodzáie Co táiemnym ſpoſobem cudze przewabiáią Do śiebie: á w ſwoie to właſne przerabiáią KlonWor 37.

»do siebie, k sobie przewabiać« [szyk zmienny] (2:1): Bowiem tákich Iudaſzow [tj. ludzi nabywających dobra w sposób nieuczciwy] ſą cżtery narody [...]. Iedni rzecży doſtáią ſpoſobem táiemnym: Ruſzem to poſpolićie zdawná zową ćiemnym. [...] Cżwarty rodzay tyráńſtwem y mocą nárabia: Ták cudzy pot y pracą do śiebie przewabia. KlonWor **; Teraz o tych powiedzmy/ Co ludźiom nie práwi Pod tytułem fortuny/ gdy ſię iáſno ſtáwi. Naprzod ſą koſtyrowie: ktorzy o Oycżyznę Przypráwią nie iednego/ y o dźiádowiznę. Ci ſzcżęśćie opuśćiwſzy ſztuką nárabiáią: Pieniądze towárzyſkie k ſobie przewabiáią. KlonWor 72, 37.

Synonimy: łudzić, nakłaniać, namawiać, nęcić, pociągać, przeciągać.

Formacje współrdzenne cf WABIĆ.

MPi