[zaloguj się]
[pdf]

RZECZNIE (5) av

Teksty nie oznaczają é.

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (cztery z niżej notowanych przykładów) s.v. 1. rzeczny.

Rzeczywiście, faktycznie (5): Dla Boga odprawcie te sądy rychło cum perduelibus, bo iuz im rozne conditie podawaią ato nacięszey zebez gospodarza radniey rzecznie pytaiąc co wzdy nato rzeczecie ActReg 102; [Utrum illud peccatum fuerit originale vel actuale. rzecznÿe Glosy I 34/1; historice sev litterarie czieliesnie rzecznie GlosyKórn II 247; HerbNauka V4v (Linde); A iżebyſmy obacżyli ktorym to ſpoſobem rzecżnie mogłoby od nas iść [wypełnianie rozkazania bożego]/ á exekucyą bráć/ oto Páweł S. nam podawa pirwſzy ſpoſob/ mowiąc: [...] GilPos 189v (Linde); CygMyśl I4v].

[W połączeniu szeregowym: A czego z rzeczy ruchomych nie wyrażono, to aby było tak miano i rozumiano, jakoby mianowicie wysłowiono beło i to aby Ich Mci siostry nasze, często mienione krolewny istotnie, rzecznie, skutecznie i zupełnie osięgnęły TestZygmAug 24.

Szereg: »rzecznie, (i) istotnie (a. istnie)« [szyk zmienny]: Glosy III 74/1; abowiem rzecznie y istotnie wział gothowich pieniedzi 150 złotich KsięgiSądWiej 1586 nr 7352. [Ponadto w połączeniu szeregowym.]]
a. O Trójcy Świętej (4): A iże może być rzecż iedná á mieć w ſobie thrzy ſpráwy y trzy roſchody rzecżnie/ tho ſie może pokázáć z wiela przykłádow SarnUzn E4v, E4v, E5v, G5v.
b. [O sakramencie Eucharystii: Rzekł mu [Andrzejowi] Biſkup/ Aza thy thego nie wierzyſz że rzecżnie ieſt ćiáło Kryſtuſowe w chlebie tákie iákie ſię z Pánny národźiło BazHist 38v (Linde).
Szeregi: »rzecznie i naturalnie«: MEżowie bráćia/ [...] oznáimuię wam/ iż [...] przyſzedł ku mnie ieden ztych ktorzy byli inquiſitormi/ Krzyſztof Darius/ pytáiąc mię ieſlibym wierzyłá/ iż ſácráment ktory ná ołtarzu bywa/ ieſt rzecżnie y náturálnie ćiáłem Kryſtuſowym. BazHist 70v (Linde).

»nie rzecznie ani w własnej obecności«: Przypádłoſći Chlebá nie ſą bez iſtnoſći/ w Swiątoſći Ołtarzowey. Chriſtus nie ieſt w teyże Swiątoſći rzecżnie/ ani w właſney obecnoſći ćieleſney. HerbOdpow Vv8.]

Synonimy: istnie, istotnie, iście, niemylnie, nieomylnie, niewątpliwie, pewnie, prawdziwie.

Cf RZECZYWIŚCIE

MN