[zaloguj się]
[pdf]

1. PRZEWINIONY (5) part praet pass pf

e oraz o jasne.

Fleksja
sg
mNprzewiniony fN
Gprzewinion(e)go Gprzewinionéj
Aprzewinion(e)go A
I Iprzewinioną
pl
D przewinionym
I m przewinion(e)mi

sg m N przewiniony (1). ◊ G przewinion(e)go (1). ◊ A przewinion(e)go (1). ◊ f G przewinionéj (1). ◊ [I przewinioną.] ◊ pl D przewinionym (1). ◊ [I m przewinion(e)mi.]

Sł stp s.v. przewinić, Cn brak, Linde s.v. przewinić.

1. Który popełnił winę, uczynił źle (4): Namniey ich [Rzymian] nie ruſzyły ony prośby iego [Koriolana]/ Gwałtownie go wygnáli iák prze winionego [!]. PaprPan Gg2v; [ledwie sie tak panowie z szołtysy albo i z chłopy swemi przewinionemi obchodzą, jako naszy z królem swym koronowanym. PismaPolit 644].

[przewiniony komu: O iákowey vkłádnośći á ludzkośći rozmowney cżytamy/ że był on Iozeph Pátryárchá z brácią ſwoią/ ácżkolwiek iemu bárzo przewinioną. GilPos 137.]

a. [W funkcji rzeczownika: gdyż nikt nie vcieka iedno przewiniony poſpolicie. GrzegŻarnPos 1582 547 (Linde s.v. przewinić).
Szereg: »przewiniony a nieposłuszny«: kazdÿ przewinioni á nieposluſznÿ ma przeprawicz peremptorie pod winą wrąb woſku MetrKor 1578 117/447.]
b. praw. Któremu udowodniono winę; w funkcji rzeczownika (2): WIná Burgrábſka wedle Práwá/ ma być płáconá w ſzeſć Niedźiel: wſzákże przewiniony/ może ią rychley odpráwić ieſli chce GroicPorz k2v, c3v.
c. Który popełnił grzech; w funkcji rzeczownika: grzesznik (1): Oiáko to dzień ten będzie przewinionym ſtraſzliwy gdy Bog ná práwie záśiędzie. SkarŻyw 120.
2. Wyznaczony za winy [komu = za winy wobec kogo] (1):
Wyrażenie: »kaźń przewiniona« (1): iżeś ty kaźni śiedzenia Nam y Rzeczypoſpolitéy przewinionéy [poenam carceris nobis et R⟨em⟩ P⟨ublicam⟩ debitam JanStat 539] nie wyśiedźiał. SarnStat 141.

Synonimy: 1.b. obwiniony, obwinowany, obżałowany, oskarżony; 2. naznaczony, postanowiony.

Cf PRZEWINIĆ

KO