[zaloguj się]
[pdf]

PRZYDANY (161) part praet pass pf

przydany (110), przydan (50), przydany a. przydan (1).

W formach złożonych a jasne, w formach niezłożonych a pochylone.

Fleksja
sg
mNprzydany, przydån fNprzydanå, przydåna, przydan(a) nNprzydåno, przydan(e)
Gprzydanégo G G
Dprzydanému D D
Aprzydan(e)go Aprzydaną A
Iprzydanym Iprzydaną I
Vprzydany V V
pl
N m pers przydani
subst przydané
G przydanych
A subst przydané
I f przydanémi

sg m N przydany (29), przydån (18); ~ (attrib) -any (6); ~ (praed) -any (18), -ån (18); -any ZapWar (2), LubPs, RejWiz, KwiatKsiąż, Mącz, CzechRozm (4), StryjKron, CzechEp, NiemObr; -ån BibRadz, BielKron (2), GrzegRóżn, RejPos, KuczbKat, ModrzBaz, WujNT (2); -any : -ån GroicPorz (4:1), SarnStat (1:8). ◊ G przydanégo (2); -égo (1), -(e)go (1). ◊ [D przydanému. ◊ A przydan(e)go.] ◊ I przydanym (1). ◊ V przydany (1). ◊ f N (praed) przydanå (10) Mącz (2), CzechRozm (2), ModrzBaz (3), WujNT, SarnStat (2), przydåna (8) RejPs, MurzNT, LubPs, GroicPorz, KuczbKat (2), SkarŻyw, SiebRozmyśl, przydan(a) (1). ◊ A przydaną (2). ◊ I przydaną (2). ◊ n N przydåno (24), przydan(e) (8); ~ (attrib) -(e) (2); ~ (praed) -o (24) MurzNT (2), Leop, BibRadz (5), Mącz (3), OrzQuin, SarnUzn, RejAp (2), CzechRozm (3), WujNT (4), SarnStat (2), -(e) (6) GroicPorz, GrzegRóżn, KuczbKat (2), StryjKron, ReszPrz. ◊ pl N m pers przydani (15). subst przydané (34); -é (2), -(e) (32). ◊ G przydanych (3). ◊ A subst przydané (2); -é (1), -(e) (1). ◊ I f przydanémi (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: przydan(y) od kogo, od czego (10), przez kogo (2); od kogo, od czego ZapWar (2), MurzNT, Mącz, WujJud, WujJudConf, StryjKron, LatHar, WujNT; od czego : przez kogo SarnStat (1:2).

Sł stp s.v. przydać, Cn s.v. przezwisko człeka każdego, Linde XVII w.

1. Dołożony, dodany w celu zwiększenia ilości lub różnorodności, który wzbogaca dodatkowo o taki sam lub inny element; additus PolAnt, Mącz, Calep, Cn; adiunctus Mącz, Calep; adiectus Vulg; adiectivus Calep (96): Additus, Przydány Mącz 92b, 178a; Adiunctus – Przidanij, przipownij. Calep 24b, 22a, 24a.

przydany czemu (1): Parergon seu parergum, dicitur quod alicui rei praeter propositum additur, Wſzeláka rzecz która z nienaczká dla prziochędożenia álbo ynſzey przicziny á nie z potrzeby bywa przidána tey rzeczy którąſmy przed ſię wzięli Mącz 278a.

W przeciwstawieniu: »przydan ... umniejszon« (1): Wielkośći mądrośći ſwoiey ozdobił [Pan]/ kthory ieſth przed wieki/ y aż ná wieki/ áni ieſt przydano áni ieſt vmnieyſſono/ á niepotrzebuie nicżyiey rády Leop Eccli 42/22[21].

Fraza: »bywa nazbyt przydano« (1): Deesse aliquam partem et superare mendosum est, Gdy niedoſtáye czego/ álbo też bywa názbyt przidano tám fáłſz yeſt. Mącz 215d.
a. O rzeczach i dobrach materialnych oraz zjawiskach fizycznych (7):

przydany przez co [= w wyniku czego] (1): wſzákże niektore narody ktorych oni zgłádźić niemogli/ zoſtáwił/ przeto/ áby [...] K temu ieſzcże/ kiedyby przez Krzeſt/ okrom dárow niebieſkich ktorymi śie duſzá śláchći/ były też y dobrá ćieleſne przydáne KuczbKat 140.

α. Dany komuś lub na jakiś cel [komu] (2):

W przeciwstawieniu: »przydan ... odjęt« (2): Abowiem ktho kolwiek ma/ będźie mu przydano [dabitur]/ á kto nie ma/ też y to co ſię zda iákoby miał/ będźie od niego odięto. BibRadz Luc 8/18 [przekład tego samego tekstu] RejAp 40v.

β. Użyty dodatkowo [do czego] (1): A ták duſzá ieſt to duch od Bogá nádány/ Iáko ogyeń do lámpy gdy będzye przydány. RejWiz 119v.
γ. Przyłączony (o terytorium) [w tym: komu, czemu (2)] (3): (nagł) W MAŁEY POLSCZE. (–) Sądzenié Roków Ziemſkich y Wiéców, mieyſc przednich y przydánych. SarnStat 721.

przydany do czego (1): nie tylko mu [król kniaziowi Jurijowi] Belz wroćił/ ále też y Lubáczow zamek [...] przydał/ nád to mu z Bochinſkiey żupy ná kożdy rok ſto grzywien żołdu poſtąpił y zápiſał (marg) Lubáczow do Bełzá przydány Nárimuntowicowi/ y Zołd y Bochnie. (–) StryjKron 457.

W przeciwstawieniu: »oderwany ... przydany« (1): ktore Biſkupſtwo [chełmieńskie] od Polſki oderwáne przez dwie ście lat w Liflanciech Rigenſkiemu Arcibiſkupſtwu nieſłuſznie od Krzyżakow było przydáne StryjKron 647.

b. O tekście mówionym lub pisanym (51):
α. Dopowiedziany, dopisany (47): A dla lepſzego zrozumienia/ ſą przydáne Argumentá y ánnotácyie LubPs kt; GrzegRóżn [A]3; niech też będą iákie przyczyny przydáne [addantur]/ ktoreby słuſzność práwá vkázowáły. ModrzBaz 98; Przydáne ieſt krotkie opiſánie nabożeńſtwá RZYmſkiego ReszPrz kt; WujNT przedm 29, s. 555; SarnStat 1216.

przydany do czego (7): BudNT przedm c4v; Do káżdego też ártykułu práwnego/ niech będźie przydána iáka przycżyná okázuiąca słuſzność. ModrzBaz 98v, 98v; Do ktorych Zywotow przydáne ſa [!] niektore Duchowne Obroki y nauki przećiw kacerſtwom dziśieyſzym SkarŻyw kt; Przyſzłoby iuż tę trzećią cżęść piſánia mego ſkońcżyć/ by mię liſt Xiędzá Arcybiſkupow/ ktory do tych kśiążek Xiędzá P⟨owodowskiego⟩ przydány ieſt/ nie zádźierżáł. NiemObr 82; SarnStat 40; Y ták ćieſząc ſie/ nápiſáłám oto té máłé kśiążeczki/ o niewinnéy męce Páná Zbáwićielá náſzégo/ [...] z innémi Modlitwámi do niéy przydánémi. SiebRozmyśl Av.

przydan czemu (2): Mącz 161a; Gdźie więc ći to Poſłowie Kśięztwá Wielkiégo Litewſk⟨iego⟩ [...] mieli [...] zobopólné Tráktaty [...] ktemu przekłádáiąc z obu ſtron około téy Vniiéy doległośći y róznice ſwoié/ [...] podawáiąc téż tákiéż z obu ſtron/ coby w przednieyſzych Vniách moderowano/ ábo coby im przydano bydź miáło. SarnStat 1005.

przydan(y) k(u) czemu (5): A ták tu ku tey obietnicy ieſt przydaná nadobna modlitwá kościołá Páńſkiego LubPs cc2v; TV oto maſz pioſnecżki k Pſáłterzu przydáne/ S ſtárego y z nowego piſmá też zebráne. LubPs gg2, gg2; To ma być przydano ku dźieſiątemu Kápitulum. BibRadz I 546a, Ier 36/32.

przydan(y) przy czym (2): Przytem [tj. przy Nowym Testamencie] przydána ieſt nauka czytaniá i piſaniá ięzyka Polſkiégo [tj. Ortografia]/ ku tym kśięgám i inſzem pożyteczná MurzNT kt; CzechRozm 197v.

przydan(y) gdzie (23): Grecki text (zwłaſzcza chcemyli/ na articuły v świętego Lukaſza i Iana przydané patrzyc) niemowi ſobbotny ani poſobbocie ani ſobboty/ ale po oba razy ſobbot MurzNT 131; LubPs kt, aav; To też ieſt przydano w Greckim ná końcu dźieśiąthego Kápitulum BibRadz I 546b, I 546b; ILe kroć w piśmie rzecżon ieſt Bog co czynić/ chociaż tám bywa przydan Syn Boży/ abo imię iego ábo nie/ záwſze ſię tám rozumie Oćiec GrzegRóżn M4v; tám przydano ieſt w tymże piſmie/ áby Król miał przy ſobie té Kśięgi/ y czytał ié záwſze OrzQuin T3; SarnUzn [G]2v; KuczbKat 290; Nowy Teſtáment znowu przełożony/ [...] Przydáne też ſą ná końcu tegoż doſtátecżnieyſze przypiſki BudBib kt; CzechRozm 134, 135, 139v; CzechEp 371; NiemObr 156; Przydáne ſą Náuki y Przeſtrogi máło nie zá káżdym Rozdźiałem WujNT kt, przedm 12, 20, 25 [2 r.], s. 387; Té wſzytki rzeczy do Metryki ſtátutowéy odſyłamy, iáko do źwierzyńcá iákiégo: która ná końcu Státutu będźie przydána SarnStat 101, 1242.

Wyrażenie: »słowo(-a) (jest, bywa, było) przydane« = additum est verbum PolAnt; verbum redditur Mącz [szyk 6:1] (7): BibRadz Ier 36/32; Mącz 161a; One też słowá do Modlitwy páńſkiey przydáne [od Markiona]/ iż twoie ieſt kroleſtwo rć. BudNT przedm c4v; Do ktorych ſłow w Greckim texćie/ ktory śiedmidźieśiąt tłumácżom przypiſuią/ przydáne ſą ty ſłowá. A ten rog walcżył przećiw świętym. CzechEp 371; NiemObr 156; Słowá w texćie inſzą literą przydáne. WujNT przedm 20 marg, przedm 29.
Szeregi: »przydany i napisany (a. opisany)« (2): tedy to z tąd poznaſz/ iż przy tych náznácżonych mieyſcách/ przydáne i opiſáne ſą záraz powinowáctwá tych/ ktorzyby ſie ábo Bożym ábo Chriſtuſowym imienim názywáć chćieli. CzechRozm 197v; NiemObr 156.

»przydan albo przysadzon« (1): Hypozeuxis sive Hypozeusis, Latine, subiunctio figura, cum suum cuique clausulae verbum redditur, Gdy káżdey z oſobná słuſzney rzeczy oſſobliwe słowo bywa przydano álbo przysádzono. Mącz 161a.

β. O literach i znakach (3):
Wyrażenie: »przydana(y) litera, znak« [w tym: gdzie (2), do czego (1)] [szyk 2:1] (2:1): Wſzákżem iednák te varias lectiones ktore w Nowym Teſtámenćie Lowáńſkim v Plántiná drukowánym/ máią ten znák °/ przydány/ [...] tem ia wſzędy opuśćił WujNT przedm 18, przedm 25; Pan Górnicki [...] chce bowiém áby to/ ć/ z ćienką krèſką, było ták znáczonè, ċ. drugié záśię z przydáną literą/ z/ chce áby było piſáné bez litery téy/ z/ dwoie tylko/ cc/ położywſzy ták/ ccás. JanNKar Ev.
γ. O dodatkowym członie imienia [czemu] (1): Imieniu IESVS/ ieſt też imię CHRISTVS przydáne/ ktore pomázáńcá znácży KuczbKat 25.
c. O abstraktach (wartościach duchowych, uczuciach, doznaniach, działaniach itp.) (30): a my ié [sakramenty] téſz możem poczytać nieiako za ceremonjé [...] wſzakże za takowé które téſz maią obiétnicé [!] łaſki i miłośierdziá od pana przydaną na więtſzé poćwierdzenié wiary naſzyi MurzNT 58v; Abowiem męká áczkolwiek ku wybádániu Prawdy bywa przydaná/ wſzákże rzecz ieſt ku zdániu ná śmierć niepewna GroicPorz hh2; ile ieno ludzi świát ma/ wſzyſcyſmy zniego wyſzli/ á tęſz ſkáżoną náturę wzięliſmy. W ktorey iſz iuſz przydaná łáſká á nápráwiony vpádek náſz ieſt: [...] niewymawiaymyſz ſię/ złą á ſkáżoną náturą SkarŻyw 263; WujNT Gal 3/19.

przydany do czego (9): RejPos 235; Cżemu do zakonu Bożego wiecżnego Moyżeſzow docżesny przydány? CzechRozm 88v marg, 90, *v; Ale do praw przydáne bywáią [adduntur] zapłáty y karánia ModrzBaz 69v; SkarŻyw 253; potym/ dla przeſtępſtw/ przydány był zakon do obietnice Abráámowi vcżynioney CzechEp 294; Proſzę nawyżſzego nád krolmi Krolá/ áby do tych pobożnośći/ y inne wielkie á krolewſkie cnoty przydáne y rozmnożone w W.K.M. były SkarKaz )(3v; Dáremné ieſt Práwo/ do którégo kárność nie ieſt przydána. SarnStat 224.

przydan(y) komu, czemu (9): PatKaz III 151v; A człowiekowi vdręczonemu więtſzy ſmutek y vdręczenie niema być przydáne. GroicPorz ll4v; RejAp 158v; KuczbKat 95, 255; CzechRozm 100v; niechay im [ludziom pospolitym] nie będźie przydána [addatur] tá wielka á ze wſzech naſrożſza nędzá/ áby ich gárdłá tą trochą pieniędzy były płácone. ModrzBaz 80; Pokutuyćie/ á w imię Kryſtá páná Chrćićie ſię/ á będźie wam tá łáſká przydáná/ Co y nam SiebRozmyśl K3v. Cf przydany czemu prze co.

przydany czemu prze co [= z powodu czego] (1): A godzi ſię yżeby ſię tak zbroiąm przyzwycżaiali [młodzieńcy]/ yzeby im tak ſpoſobne á lekkie były/ iakoby ich właſne członki albo ſzaty/ [...] iżeby prze niezwycżay ćiału zaden czieżar [!] nie widzian był przidany. KwiatKsiąż N3.

przydan(y) ku czemu (5): Quid ad hanc mansuetudinem addi potest? Y co może być przydano ku tey ćichośćy? Mącz 92a; KuczbKat 90; WujJudConf 168; ná puſzcży [...] nowe práwá y nowe też nabożeńſtwo ieſt poſtánowione/ y znowu też inſze przymierze ku pierwſzemu przydáne. CzechRozm 172v, 47.

Wyrażenie: »znak, pieczęć przydan(a); za pieczęć przydany« (1:1;1): Bo wnet nátychmiaſt po zgrzeſzeniu przodká náſzego/ gdy mu Pan záſlubić racżył plemię ktore miáło zetrzeć głowę wężá cżártá złego/ tám wneth widomy znák był przydan/ oná ofiárá ktorą Abel ſpráwował ku cżći Pánu Bogu. RejPos 32, 32; [obrzezka] iuż przed tym z wiary vſpráwiedliwionego [lege: usprawiedliwionemu]/ zá piecżęć iego vſpráwiedliwienia byłá przydána. CzechRozm 76.
Szereg: »przyłożony a przydany« (1): A tákież y w roſpámiętywániu męki ſwiętey Páńſkiey wedle roſkazánia iego/ chocia ſą mocne obietnice przyłożone do tego/ á mocne przywileie przydáne do tego. A ieſlić they mocy bez wiáry nie máią tákie ſwiętośći/ [...] á cożby owſzem miał mieć cżłowiek proſty RejPos 235.
2. Przydzielony, wyznaczony komuś lub czemuś jako pomocnik, opiekun, towarzysz; additus Modrz, JanStat (47): Sługá tedy Sądownym wyrokiem przydány/ przywoła go [powołanego przed sąd] ná onym mieyſtcu gdźie ſye zámordowánie sſtało GroicPorz o; KuczbKat 295; Niech przypomnię gdy twego oycá ták ſławnégo/ Y Bekieſzá w rycérſkich ſpráwách ćwiczonégo Król przed ſobą był poſłał/ tyś trzeći przydány KochJez A4; który [prokurator] ták przydány/ post propoſitionem et documenta omnia, per Inſtigatorem exhibita, ma mieć ſpatium deliberandum ad reſpondendum do trzećiégo dniá/ będźieli tego ſtroná potrzebowáłá. SarnStat 152, 1285.

przydan(y) do kogo, do czego (4): ieſliby onże zakon Moyżeſzow miał był wiecżnie ſtáć/ doktorego ofiárownicy Lewitowie przydáni byli/ wedle porządku Aáronowego. A coſz potrzebá było inſzego Ofiárowniká z inſzego też pokolenia CzechRozm 86v; Co kiedy będźie tedy śię okaże ſpráwiedliwa przycżyná/ dla cżego ták Pánowie Rádá/ iáko y Sláchecki ſtan/ przydan ieſt do władnośći Krolewſkiey. ModrzBaz 24v, 89v; Phil S3.

przydan(y) do czego [= w jakim celu] [w tym też: ad aliquid] (3): Pánowie Rádá/ y Poſłowie Ziemſcy/ dla cżego do rádzenia o Rzecżypoſpolitey bywáią Krolowi przydáni. ModrzBaz 24; A gdźieby pozwány nie vczynił doſyć téy ſkaźni/ tedy in illis ſequentibus terminis máią bydź ſkazáné oné wſzyſtki winy ſądowé/ y ma bydź przydan vrząd źiemſki ad intromittendum Actorem vel pignora porrigenda, wedla ſtárégo zwyczáiu. SarnStat 1150, 1285.

przydan(y) komu (20), czemu (1): ZapWar 1550 nr 2674, 1551 nr 2684; GroicPorz nv; aby [...] ku krziwośći a garbatośći ſie nieſkłaniali/ także też y młodźieńczykom mąyą być takowy towarziſze przidani/ na ktorych by ſię napominania vczyli KwiatKsiąż Dv; Genius, Zły álbo dobry anyoł yáko pogáńſtwo o tym dźierżało/ powiedáyąc że káżdemu człowiekowi dwá Anyołowie/ yeden dobry drugi zły/ ſą przydani. Mącz 144a, 338c; A záſię Biſkupom mieyſkim álbo nizſzym przydáni ſą inſzy Biſkupi [...] zwłaſzcżá kędy był ſzyrſzy powiát RejPosRozpr c3v, c2v, c3v; Przeto niech práwá będą poſtánowione/ o wychowániu ſynow Krolewſkich: á mámki y miſtrzowie/ y w náuce towárzyſze/ tákże y w igrániu/ [...] niechay im będą przydáni. ModrzBaz 75v, 24; [Mojżesz] wziął ná ſię on vrząd [kapłański] z przydánym ſobie towárzyſzem/ zbrátem ſwym Aaronem. SkarŻyw 479, 76; Bo gdźieby kto to twierdźić śmiał/ żeby trzey co inſzego. A Ian też cżwarty z nich teyże rzecży [opisaniu Mesyjasza] przydány świádek co inſzego zálecáć miał/ tedyby [...] CzechEp 306; LatHar 40; WujNT 447; SarnStat 823, 830 [2 r.]. Cf przydany komu jako kto; komu miasto kogo.

przydany komu jako kto (1): Przetoż mu [biskupowi] byli przydáni iáko namieſtnicy á pomocnicy [biskupi pomocniczy]/ kthorzy ná ſobie nośili vrząd Biſkupi w powiecie onym. RejPosRozpr c3v.

przydany komu miasto kogo [= jako kto] (1): Optio, [...] Ieden żołnierz drugiemu choruyączemu miáſto prziſtáwá przidány. Mącz [267]a.

przydan(y) k(u) komu, [ku czemu] (8): Są też inne perſony/ bes kthorych ácz może być ſąd/ wſzákże przydáne ku ſądowi/ łatwieyſzą y ſnádnieyſzą ſpráwę/ á dokonánie ſądu czynią/ iáko ſą Piſárze/ Prokuratorowie/ Swiádkowie/ Podwoyſcy. etc. GroicPorz b, nv; Przydan ieſt ku krolowi/ dla iego młodych lat/ Gubernator BielKron 373v; Poſłáni byli poſłowie s Polſki do Senathu Weneckiego/ [...] przydan k nim Ian Doktor Dántyſzek z Gdańſká BielKron 415, 175v; A ieſlibyſmy byli iáką ſpráwą zátrudnieni/ tedy Sędźia z Podſędkiem/ y z ſześćią álbo cztérzemi/ którzy przez nas ku nim będą przydáni [per nos ... adiungendis JanStat 488]/ Pány/ tę ſpráwę dźiedźiczną ſkázáć y vznáwáć niech máią cáłą moc. SarnStat 554 [idem] 559, 830; [ZapKrakBiec 9/238].

przydan na co (4): TAkowyż poſtępek ma bydź chowan w ſądźie Grodzkim wedle tego/ iáko która ſpráwá przypádnie/ w Artykułách tylko Grodzkich/ gdźie zárázem zá vſtániem roku przypowieſczonégo niech będźie przydan Woźny ná w wiązánié z troiákiémi zakłády. SarnStat 543 [idem 544]; á onému práwem zwyciężcy będźie przydan Woźny [dabitur Ministerialis JanStat 670] ná w wiązánié w rzeczách práwem przekonánych SarnStat 827, 544, 833.

Ze zdaniem celowym [zawsze: aby] (3): RejPosRozpr c2v; Y iuż mu przerzeczony A. dał y dáie od tego czáſu w przerzeczoné dobrá E. iſtotné wwiązánié y dźierżenié rzeczné/ przez którégokolwiek Woźnégo Ziemſkiégo/ od tego czáſu z práwá przydánégo/ áby przyiął to wwiązánié. SarnStat 1254, 830.

Wyrażenia: »z prawa przydan(y)« (2): tedy tenże Woźny/ który był powodowi z práwá ku w wiązániu przydan/ [...] ma vczynić obliczné zeznánié SarnStat 830, 1254; [y yvss therass daye w vyazenye wthi tho dobra ktore ona Nayela przess sluzebnyka zyemskyego ktorego bi sobye obral then tho borathynskj sprava therass jvss przidanego ZapKrak 31/639, 31/641, 642, 643; ZapKrakBiec 9/238].

»(jakoby) za stroża, stroż przydany« [szyk 2:1] (2:1): Quasi uti mihi foret custos, [...] Nie ynáczey yákoby mi zá ſtróżá był przidány. Mącz 338c; Przetoć w Rzecżypoſpolitey náſzey Polſkiey ieſt to piękny porządek/ że do boku Páńſkiego ſą przydáni ſtrożowie Phil S3; LatHar 40.

»z urzędu, od urzędu przydan(y)« (5:1): Ia Grzegorz Orlowski vozny Warssewski oth vrzendu zamku Varssewskiego przidany [...] tho seznawam [...] vidziecz spalone budovanye Domv y sieny ZapWar 1550 nr 2664, 1550 nr 2674; Sługá tedy z Vrzędu przydány/ poydźie naprzod ná ono mieyſtce gdźie ſye zámordowánie sſtáło/ y przywoła Mężoboyce głoſem wielkim GroicPorz nv, nv [2 r.], ov.

Przen [czemu] (1):
Wyrażenie: »przydan jako pomoc« (1): Modlitwą wiárá mdła bywa vthwierdzoná ktorey też y poſt przydan iáko pomoc nieiáka. BibRadz II 12a marg.
3. Dany, udzielony; adiunctus Mącz [w tym: komu, czemu (14)] (16): Abowiem on [Bóg] [...] wiele ziemie ktorą był morzem zálał záſię oſuſſył [...]. A tá możnoſć iego [Pana] niſkąd mu nieieſt przydaná/ bo oko iego záwżdy przezry wſſytki národy ſwiátá RejPs 95; Abowiemći śie oto wſzyſtki národy świeckié ſtaraią gdźie oćiec waſz wié/ że tego potrzebuiećie/ Ale śię ſtaráicie o króleſtwo bożé/ a to wſzyſtko będźie wám przydáno [adiicientur vobis]. MurzNT Luc 12/31 [przekład tego samego tekstu KołakSzczęśl WujNT Matth 6/33, Luc 12/31, WysKaz, KlonWor], Mar 4/24; BibRadz Mar 4/24; yako zawodnici lepſzy bywayą miani/ ktorzi po wydaniu znaku chnet ſie pochopiaią/ [...] choć też ni oſtrogi ani bićia bywayą im przydane: także też młodziencżykowie [...] mayą być miani iż ſą wybornie k ſprawom cnoty poſtanowieni. KwiatKsiąż B2; SkarŻyw 455; KołakSzczęśl B2v; WujNT Matth 6/33, Mar 4/24, Luc 12/31; WysKaz 10; KlonWor **3.

przydany k(u) czemu (2): Fortuna adiuncta divinitus summis viris ad res bene gerendas, Szczęśćie od páná bogá przidáne známienitym ludzióm ku wielkich rzeczy ſpráwowániu Mącz 177d; ArtKanc T11.

przydan na co [= gdzie] (1): SarnStat 678 cf W przen.

Wyrażenia: »przydany dar« (1): A my z przyiętych pokármow/ k żywotu przydánych dárow/ tobie wdźięcżnie dźiękuiemy/ [...] O Boże náſz. ArtKanc T11.

»z przyrodzenia przydany« (1): Insitus menti amor cognitionis, Z przirodzenia nam yeſt przidána miłość y chuć ku vmieyętnośći. Mącz 387b.

W przen (1): ACz vſtáwá świętégo Piſmá té którzy role puſtoſzą/ ma w wielkiéy nienawiśći: wſzákże vpornych od złégo nieodwodźi/ ieſli niebędźie przydan łáncuch [nisi addatur torques JanStat 617] ná ſzyię ich SarnStat 678.
4. Nadany, ustanowiony (2): Náoſtátek przydaná ieſt Swiątość Małżeńſtwá/ áby z porządnego y świętego złącżenia mężá y niewiáſty dźiatki śie rodźiły KuczbKat 115.
Szereg: »nie przydany, ale podany« (1): (marg) Skąd Ceremonie przy krzćie poſzły (–). Nie od proſtych ludźi przydáne/ ále od Duchá ś. przez Apoſtoły y przez ich namieſtniki áż do nas podáne WujJud 168.

Synonimy: 1. dołożon, przyłożony, przymnożony, przysadzony; 2. naznaczony.

Cf DANY, NADANY, PRZYDAĆ

MN