[zaloguj się]
[pdf]

PRZYDŁUŻSZY (4) ai

Fleksja
sg
mNprzydłuższy fN nN
G Gprzydłuższ(e)j G
I I Iprzydłuższym
pl
N m pers przydłuższy
A subst przydłuższ(e)
I m przydłuższymi

sg m N przydłuższy (3). ◊ [f G przydłuższ(e)j. ◊ n I przydłuższym.] ◊ pl N m pers przydłuższy (1). ◊ [A subst przydłuższ(e). ◊ I m przydłuższymi.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).

Dość długi; longiusculus Mącz, Cn; longior Modrz; longulus Calep; bene longus Cn (4): Longiusculus, Przidłuſzſzy. Mącz 197b; Calep 612b.
a. O kształcie: wydłużony (1): Clivus, Collis, locus arduus – Pagorek przidłuzſzy a pocheły. Calep 207b; [Do miasteczka jadąc, tam wąwóz przydłuższy, ale dobry, kamienisty, jednak kazaliśmy drugą drogę puścić górą. LustrDróg 38].
α. [O twarzy: pociągły: Był Aleksander śrzedniego wzrostu, twarzy przydłuższej, włosów śniadych, kościsty, ramion szerokich StryjPocząt 597 [idem (2)] StryjKron 705; BielKron 1597 502.]
b. [O czasie: dość długo trwający: Gdzie ieſt wiele ſnow/ tám ieſt naywiętſzych proznośći y niezlicżonych mow: lecż w mowy przydłużſze grzechy ſie wkradáią/ dáleko więcey w rozmáity wykład ſnow wdziera ſie wyſtępkow wielki pocżet. PoklSnów B3v; A to wſzytko iáko będę mogł nakrocey W.M. podam/ [...] iż wiem że wiele ich miedzy W. Mośćiami co ſię przydłużſzym cżytániem nierádzi zábawiáią GrabZdanie A3v.]
c. [O tekście: Vniwerſałow tych/ iż ſą przy dłużſzymi dla przedłużenia zupełnie nie wpiſuiąc/ zámknienie tylko ich [...] tu przypiſuiemy. BronApokr 327, 318.]
d. Dość rozwlekle piszący (1):

W przeciwstawieniu: »przydłuższy ... krotki« (1): ten wſzytek ſpis końcżymy. W ktorem ieſli ſię komu zdamy być ábo przydłużſzi/ ábo krotcy [seu longiores, seu breviores]: ten niech wie/ iż ták bárzo ludzkie dowćipy ſą rozne/ że iym wſzytkim niemoże ieden nigdy doſyć vcżynić. ModrzBaz 136.

Synonimy: rozciągły, rozciągniony; d. rozwlekły.

Cf DŁUGI, DŁUGOTRWAŁY, PODŁUGOWATY, PRZYDŁUŻSZYM

MN