[zaloguj się]

PRZYMOWKA (125) sb f

-ó- (13), -o- (1) KochPij; a jasne.

Fleksja
sg pl
N przymówka przymówki
G przymówki przymówek
D przymówk(o)m, przymówkåm
A przymówkę przymówki
I przymówką przymówkami
L przymówce przymówkach

sg N przymówka (22).G przymówki (20).A przymówkę (13).I przymówką (2).L przymówce (2).pl N przymówki (11).G przymówek (27).D przymówk(o)m (2) KochOdpr, LatHar, przymówkåm (1) ModrzBaz.A przymówki (18).I przymówkami (6); -ami (5), -(a)mi (1).L przymówkach (1).

stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVI(XVII) – XVII w.

1. Zarzut, przytyk, przygana; obelga, oszczerstwo; convicium BartBydg, Mącz, Modrz, Cn; calumnia Mącz, Calag; maledictum Modrz, Calag; criminatio, crimen, criminosa oratio, dicterium Mącz; obtrectatio Calag; dictum Modrz; aculeus, cavillatio, conviciolum, iniuria, morsus, opprobratio, opprobrium, sugillatio, vellicatio Cn (115): Strzeż ſie przymowki a ſłuchay czo nacię zależy. BielŻyw 19; RejJóz H6; BielKom Av, F4; BielKron 304v; Flagro, [...] Est enim convitium, Przimówká którą sługóm zlie zásłużonym przipiſuyą. Mącz 129c, 468d; RejPos 85v; A Iáko poſpolicie po grzmieniu bywa deſzcż álbo grad/ thákże theż po pyſze bywa poſpolicie wzgárdzenie/ á po wzgárdzeniu przymowki/ á pothym zwádá. RejZwierc 72, 37, 39, 96v marg, Bbb2v; KochMon 27; Zkąd ſię znácży/ że zá cżáſu Ciceronowego zá hániebną rzecż miano tániec/ ktory gdy Murenie miáſto przymowki zádano/ niezdáło ſię Ciceronowi/ áby go obmową iáką bronił/ ále zgołá tego przał ModrzBaz 55, 60; Calag 10a; SkarŻyw 88; V Bogá káżdy błazen/ Choć tu przymówki prazen KochPieś 27; Ktoby ſię iednák v Katholikow cudow domagał/ tákąby przymowkę záſłużył/ iáko ten krolewic. SkarKaz 419b; VotSzl C2; [DramStp II 276].

przymowka czego (1): Raz w Rzymie o tym ſłodkim przemożnym imieniu Iezus/ gorące y bárzo vcżone kazánie máiąc: miał [św. Bernardyn] od niektorych przymowki kácerſtwá/ iſz go nierozumieli SkarŻyw 462.

[przymowka dla czego: O krzywdę przyiaćielſką mów/ czyń/ o Boſką milcz: o przymówkę dla ſzláchectwá czyń/ o przymówkę dla Bóstwá Kryſtuſowégo vſtá zátul. SkarUp 19.]

przymowka komu (3): BielKron 155v; O nędzni niedowiárkowie/ ieſli nie vźrzycie iákich dziwow ábo znákow/ tedy nigdy nie vwierzycie. O ſzpetnaſz to przymowká nam wſzytkim/ do kthorych vſzu dochodzą ty ſłowá Páńſkie RejPos 244; SkarŻyw A5.

przymowka przeciw(ko) komu (2): RejPs 45; Piſał też [Erazmus] y Luterowi przyiacielſkim obycżáiem/ áby przymowek przeſtał przećiw Stolcu Rzymſkiemu BielKron 195.

przymowka na kogo (12): Przimowká ná ludzi co wzgárdziwſzy prawdę ſłowá Bożego/ fáłſz miedzi ludźmi ſieią. LubPs B3v marg; A iáko thákie ſercá Pan y przezywáć y przeklináć racży/ iedno cirniem/ drugie opoką/ trzecie podle błędney drogi zyárnem pádáiącym. A to wſzytko ná ty przymowká/ kthorzy dla márnego ſwiátá tego/ [...] zátłumiáią náukę ſwiętą/ á ſzcżyre ſłowá Páná ſwego RejPos 65v, 14, 29v, 30v, 354v; RejZwierc 91; ModrzBaz 53v; A Pan [Jezus, który ukazał się św. Piotrowi] odpowiedział/ idę do Rzymu ábych był drugi raż [!] vkrzyżowan. A Piotr S. porozumiał iż to nań przymowká byłá á cżás iego przyſzedł SkarJedn 88; Ná to [na złe obyczaje] wołał ná kazániu Chryzoſtom S. nikogoy niemiánuiąc/ wſzákże oná [Eudoksja] złem ſumienim przeświadcżoná/ rozumiáłá iſz ná nię ſamę byłá przymowká. SkarŻyw 88, 601; WujNT 512.

przymowka o co (2): Papież tedy dla tych przymowek y dla innych/ ktorych wiele miał o thy ſwoie wnucżki młode Kárdynały/ [...] chcąc ſie z wierzchu v ſpráwiedliwić/ [...] wybrał ſobie ludzi vcżone ktorzyby go bronili piſánim BielKron 216; RejZwierc 62.

przymowka miedzy kim (1): ReszPrz 66 cf »sporki i przymowki«.

przymowka o kim (1): Azaſz tho nie ſrogie práwo ná łgarzá/ iż wiárę ſtráci miedzy poććiwemi ludźmi/ Azaſz wſzędy rzkomo w żárcie nie ma ſrogich przymowek o ſobie? á cżáſem y bez żártu RejZwierc 96.

przymowka w czym [= w sprawie czego, o czym] (1): Iáko znośi rzecży przećiwne/ ábo w nabożeńſtwie przymowki. LatHar 134; [SenekaGórn 36 (Linde)].

przymowka czyja [w tym: G sb i pron (6), ai poss (6), pron poss (1)] (13): RejPs 44v, 106v; A też tá przymowká Páńſka [czemu mię kusicie pokryci ludzie] może ſie ſłuſznie ſciągnąć ná káżdy ſtan y ná káżdą oſobę ſwiátá tego. RejPos 253v; KochPs 100; ReszPrz 66; GórnRozm E4 marg; Iać przymowki w; iuz tak wprawdzie zem nanie nie zarabiał iuz tak przyimę zwyczaiem moim cierpliwym naktore byłoby co pisac, ale iuz opuscząm ActReg 167; LatHar 331; [Lecż nam tu práwie przymawiaſz o náſze niedbálſtwo [...]. Owa zá tákimi przycżynámi ktore dáiećie/ y ſtey wáſzey przymowki może nas kiedy Pan Bog wybáwić. Respons G2v]. Cf »przymowki ludzkie«.

Ze zdaniem przydawkowym wyjaśniającym [jakoby (2), zaimek względny (1)] (3): y zá przymowki/ w cżymkolwiek by go [Frydrycha] kto chćiał nágánić ſamby Krol o to cżynił BielKron 325; WujJudConf 10v; Słábieie doſtoyność y władza krolewſka [...] Co ſię godźi [...] iáko wielkie/ y vtrátę ludu Bożemu przynoſzące/ grzechy pogromić: nie boiąc ſię oney przymowki/ iákobychmy wolnośćiom ślácheckim życzliwemi nie byli SkarKazSej 691b.

Z przytoczeniem (2): A ieſli iáki vcżćiwy cżłowiek/ zá ich [ludzi sprośnych] powabem/ pomoc im tego [wulgarnego zachowania] niechce/ to wnet przymowká: Daicie pánu pokoy/ wſzytko tu z reyeſtru GórnDworz N2v; Ieſli kto iednym porządnym ſtárſzym ſwoim wzgárdziwſzy/ ſłyſzy onę ſrogą przymowkę od Páná Bogá: nie ćiebie wzgárdzili ále mnie SkarJedn 287.

Z połączeniem przytoczenia ze zdaniem wyjaśniającym (2): KochSat A4v; gdybychmy Páná s poyśrzodká ſiebie obráć mieli/ tedy byłyby rozmáite przymowki miedzy ſtany panięcymi/ że byłem ia tego godnieyſzy niż on [...]. Drugi by theż rzekł/ żem miał więtſzy doſtátek. MycPrz II A3.

W połączeniach szeregowych (11): Convicium, est adversus bonos mores vociferatio ad iniuriam et invidiam, vrąganye, przymowka, sromoczenye BartBydg 35; RejRozpr H; Czuią ſámi Ráyce/ Przyſyężnicy/ y Mieſzczánie [...] tey niedbáłoſći częſto wielkie záwſtydzenia/ przymowki/ y ſzkody z nieſpráwnego piſánia GroicPorz e, n4; BielKron 155v, 255; Dicteria, Náſmiewſtwá/ Przekwintowánie/ Vſzczypliwe przymówki. Mącz 86d, 68d [2 r.]; Nie ieſt v ćiebie táyné moie vrągánié/ Moie przymówki/ mé zápałánié. KochPs 100; Inſze tákie y owákie przymowki/ ſzácunki/ vſzcżypki/ drapánia/ przezwiſká/ káptury/ [...] puſzcżam imo ſię: iáko rzecży niegodne CzechEp 71.

W przeciwstawieniu: »przymowka ... chwała« (1): ále záſzedſzy w miłość/ [mądry dworzanin] miłował by ſnadź tákim kſtałtem/ z iákiego nie telko przymowki mieć by niemogł/ áleby owſzem wielką chwałę odnioſł/ y poſzcżęſcienie GórnDworz Kk8.

Zwroty: »bać się, lękać się, [obawiać się] przymowek« (1:1): Iáko kryſztał w ſwych ſpráwach/ kto ieſt przeźrzocżyſty Nie boi ſie przymowek/ á káżdemu gębę/ Zámknie RejZwierz 100; RejAp 184; [ErazmJęzyk Y2; ŁaskiSprRyc (?)3v].

»przymowki(-kę) ci(e)rpieć; cierpliwość w przymowce« (5;1): W Pánu ſwym vfánie mam tu káżdey godziny/ Y przecżże ty przymowki ćirpię bez przycżyny LubPs C3v; RejZwierc 39; SkarŻyw 575 marg; NiemObr 92; OrzJan 18; CzahTr F2.

»przymowki(-kę) czynić« [szyk zmienny] (3): RejPs 45; SZpetną á ſtráſzliwą thu przymowkę á nápoły z wielkim vciążeniem Pan náſz ná nas ná niedowierne Krześćiány ſwoie czynić á wſpomináć racży RejPos 332v; Phil C.

»przymowkę(-ki) (niesłusznie) odnosić (a. nosić na sobie, a. znosić)« [szyk zmienny] (5): KrowObr B2v; CzechRozm 128v; przy potomſtwie ktore ſzło od Semá ſyná Noego/ zoſtawáłá znáiomość y ſłuſzbá y náuka Bogá iednego/ [...] ale iſz ſię towárzyſtwem báłwochwálcow mázáli: przeto tę przymowkę odnośili. SkarŻyw [282], 242; LatHar 134.

»odwołać przymowkę; przymowki odwołane« (1;1): ktoby pozwány do ſędźiego/ nie zárázem ſie záprzał ábo nie odwołał oney przymowki [vel neget, vel recantet dictum]/ áby táki iáko przimowcá był ſądzon. ModrzBaz 99, 98v.

»słyszeć przymowki(-kę); przymowek nasłuch(yw)ać się« [szyk zmienny] (4;3): RejPs 44v; Ták iż s ſmutku kruſſą ſie we mnyę nędzne kośći/ Słyſſąc ſrogye przymowki od onych złoſnikow/ Co myę trapyą okrutnie od mych ſprzećiwnikow. LubPs L4v; Iákoż ſie tedy vſtráſzyć nie maſz/ ieſliżeś ktory ieſt fałeſzny á omylny Proroku/ gdyż ſłyſzyſz thák ſrogie dekretá á tákie przymowki od Páná ſwego RejPos 188v, 213; RejZwierc 62; SkarJedn 287; ActReg 167.

»przymowką zawstydzić« (1): NIe záraz wyſłuchał/ y przymowką záwſtydźił y wyćwiczył tego krolewicá Krol ná krolmi Pan IEZVS SkarKaz 416a.

»przymowki zmyślać; zmyślona przymowka« (1;1): LubPs Z; Quomodo crimen commentitium confirmaret non inveniebat, Yáko miał zmyśloną przimówkę potwierdzić/ álbo dowieśc nie mógł náleść. Mącz 482d.

Wyrażenia: »k [czyjej] ćci [= znieważające] przymowki« (1): Myáſto thego coby mye ſnadź byli miłowáli/ To mi ná wſſem k mey ćći ſproſne przimowki zmyſláli LubPs Z.

»przymowki dotkliwe« [szyk 1:1] (2): Oycżyzná gdzieś dáleko/ przyiaćioł nie widzę/ [...] iam ſamá coś máło Od niewolnice rozna/ przymowkom dotkliwym Y złey sławie podległá KochOdpr Bv; LatHar 598.

[»fałszywa przymowka«: Aczby ſie też kto niwczym niebaczył/ áni czuł/ tedy iednák kożdy dobry/ ffałſſywey boi ſie przymowki/ od człowieká przymowcego/ álbo vſſczypliwego ięzyká ErazmJęzyk Y2.]

»przymowka kłamliwa« (1): Bo będą zágłuſſone niemoſćią wárgi ich/ kthorzy zwykli czynić przymowki kłamliwe przećiwko ſpráwiedliwemu [Vulg Ps 30/19] RejPs 45.

»przymowki ludzkie, ludzi« [szyk 3:2] (4:1): WDowá młoda gdy rychło iákoś zá mąż chciáłá/ Iedno iż ſie przymowek ludzkich przeſtrzegáłá. RejFig Eev; BibRadz *4v; RejZwierc 160v; A poki tych [sposobów oczyściania się] vżywáć niebędźieſz/ poty ty y wyſtępku tobie zádánego winnym/ y przymowkam ludzkiem poddánym będźieſz ſię zdał być [et conviciis hominum expositus videberis]. ModrzBaz 61v; LatHar 254.

»nietrefne przymowki« (2): Lecż rádzęć dzierz ſie cnoty by piyány muru/ Niechceſzli mieć z nietrefnych przymowek kápturu. RejZwierc 29v, 62.

»niewinne [= niezawinione] przymowki« (1): Y z wámi pocżćiwemi [wilk, tj. zdrajca] weſpoł w rádźie ſiada. Táiemnie o ktorym wy wiem nie wſzyſcy wiećie/ Y dla tego niewinne przymowki ćierpićie. CzahTr F2.

»pogrozne przymowki« (1): Stałem ſie był łáżdemu [!] niepotrzebny [...] iákoby gárnek roſpádły/ [...] Słyſſąc rozmáite pogrozne przymowki około ſiebie ſtoiących [quoniam audivi vituperationem multorum commorantium in circuitu Vulg Ps 30/14] RejPs 44v.

»pokątne przymowki« (1): A przetoż w tym vpewnieni będąc/ nic ſię nie lękamy pokątnych przymowek ludźi BibRadz *4v.

»sprosne przymowki« (1): LubPs Z cf »k ćci przymowki«.

»srogie(-a) przymowki(-ka)« (5): LubPs L4v; RejPos 14; RejZwierc 96; A choćby też gdzie indziey nędznicżek ſie vdał/ Pewnie ſrogich przymowek doſyćby zewſząd miał. HistLan Bv; SkarJedn 287.

»szkodliwa przymowka« (1): Ták iż y niebo y ziemiá niebyłá prozna od ſzkodliwych przymowek ich [ludzi pysznych] ták iż ſie zámieſſáłá myſl ich RejPs 106v.

»uszczypliwe przymowki« = dicteria Mącz [szyk 2:1] (3): Mącz 86d; BielKron 312; ale y onym też złorzecżenim/ y tymi vſzcżypliwymi przymowkámi bárzo śie Pan Bog obraża/ ktore śie dźieią przez kśiąſzki álbo ſromotne piſánie KuczbKat 340.

Szeregi: [»assentacyja, przymowka«: cżegobym znácżne y żywe przykłády przywiodł/ bym ſię áſſentáciey/ przymowki/ nie obawiał/ gdyż o zmárłych beſpiecżnieyſze bywáią rozſądki ŁaskiSprRyc (?)3v.]

[»kryminacyje i przymowki«: te wſzytki criminácie y przymowki ktorich tám pełno/ ná przećiwną ſthronę/ odrzucáć będę muſiał. NiemJJedn [B]2v.]

»przymowki i łajanie« (1): W cżym naywięcey ſumnienie ſwe rozbieráć ma/ ktory [...] cżęſto ſpowiedźi S. vżywa. [...] Ieſli w poſądzániu ſkwápliwym/ y w ſłowiech/ á oſobliwie w przymówkách/ y łáiániu popędliwym nie ieſt. LatHar 135.

»przymowka i obrażenie« (1): A ktemu gdy by był do możnieyſzych ſzedł/ á do innych nie ſzedł/ przymowkiby był y obráżenia v wiela zbyć nie mogł. SkarŻyw 87.

»przymowki(-ka) i niesława (a. zła sława, a. uszczerbienie sławy)« [szyk 2:1] (3): KochOdpr Bv; wierzę żebyśćie zrázu [...] rzućili ſie z ochotą ná nieprzyiaćielá tego: ánibyśćie ná ſobie tákiéy przymówki y nieſławy długo ćiérpieli. OrzJan 18; Nie máſz [w królestwie niebieskim] vſzcżerbienia ſławy/ y dotkliwych przymowek LatHar 598.

»posądzania (a. sądy) i (a) przymowki« (2): Ale naprzod rozlicżne ſądy á przymowki ná nas kłádli/ iákobyſmy pod zákryciem tey świętey prawdy mieli ſobie iákie bunty/ iákie nowe wolnośći wymyśláć WujJudConf 10v; LatHar 253.

»przymowka i potwarz« (1): Aleć thę ſtárodawną przymowkę y potwarz/ noſzą ná ſobie wſzyſcy wierni y prawdziwi ſludzy Boży. KrowObr B2v. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»przezwiska i przymowki« (1): ktorzy [nauczeni w Zakonie] go [Chrystusa] tylko zwáli miſtrzem/ á nie przywłaſzcżáli mu Boſkiey możnośći iego: [...] y náſłuchywáli ſie też cudnych przezwiſk y przymowek od niego. RejPos 213.

»przygana i przymowka« (1): Y wolałeś rádniéy bydź tákim królem krześćiáńſkim/ niżeli áby ćię tylko nim zwáć miano: by záś wáſzá kró⟨lewska⟩ M⟨iłość⟩ [...] niepopadł téy przygány y przymówki/ w którey ſą ći/ którzy [starają się o swoją zbytnią chciwość] OrzJan 95.

»sentencyja a przymowka« (1): Idź á opowieday ludowi temu wolą moię/ [...] ieſli im nie powieſz prawdy/ tedy krwie ich będę pátrzył z ręku twoich. O ſrogasz to ſentencia á ſroga przymowká/ ná ty ktorym ſą niſzſze ſtany od Páná Bogá porucżony. RejPos 14.

»sporki i przymowki« (1): Niechcę tu ſámych ſporek y przymowek Lutheranow miedzy ſobą dla przewłoki wſpomináć. ReszPrz 66.

»sromota i przymowka« (1): ále wolał [Mojżesz] z onymi złemi trwáć/ y wiele ćierpieć od nich/ y lecżyć ie iáko mogł: tylko żeby Pan Bog ſromoty y przymowki v nieprzyiaćioł ſwoich niemiał. SkarŻyw 482. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.: sromocenie.]

»szacunki a (i) przymowki« (2): RejZwierc 160v; Nie nowiná to v nas/ tákich ſzacunkow ſłucháć: y przymowek rozmáitych od wiela ludźi ćierpieć. NiemObr 92. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»uszczypki i przymowki; [przymowka abo uszczypliwe słowo]« (1): ſławá [...] ták dotkliwym vſzcżypkom y przymowkom niezlicżonym podlega. LatHar 602; [Tego téż nie trzebá/ żeby w czynieniu dobrodźieyſtwá przymówká/ ábo iákié vſczypliwé było ſłowo SenekaGórn 36 (Linde)]. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»wymawianie i przymowki« (1): bo pierwey się wymawiania y przymowek nasłuchąm a skutku namniey coby skość nie widzę. ActReg 167.

»przymowki i złorzeczeństwo (a. złorzeczenie)« [szyk 1:1] (2): KuczbKat 340; Przetoż Pogáńſki Poetá wſzyſtkie przymowki y złorzecżeńſtwá zámknął w iednę niewdźięcżność mowiąc: Omnia dixeris, ingratum ſi dixeris. PowodPr 17.

Wyrażenia przyimkowe: »krom przymowek« (1): Facete et commode dicere, Kunſztownie króm przimówek mówić. Mącz 113b.

»z przymowką« (1): Criminose Sromotnie/ S przimówką. Mącz 68d.

»za przymowkami« (2): A ſnadz by miał y trzy garła Iuż bych gi żywo rozdarła Za przymowkami takiemi Czo wſzem pluska w kaſzę imi RejJóz H7v; Phil C.

a. W odniesieniu do obiektów nieosobowych: zastrzeżenie, zarzut (4): RejWiz 2; Gdzie tákowa chćiwość [obrażania innych] wielkiey przymowki godna. GórnDworz S3.

[przymowka przeciw czemu: ArgWykład 38/120 cf Szereg.]

Ze zdaniem przydawkowym wyjaśniającym (1): Tedy náſzé ćieplice téż podobno pod ten czás żadnéy przymówki nie vżywią/ áby miáły odmiánę á niedoſtátek iáki ciérpiéć/ zá tákim Przybyſzem/ álbo Rokiem Przeſtępném Oczko 30.

[Szereg: »przymowki, urąganie«: ÿz themy czaſſi [...] ſlÿſzymÿ wielkie przymowkj, vrąganÿe przeczyw thej pyonſcze [!] Salue Regina ArgWykład 38/120.]
Wyrażenia przyimkowe: »bez żadnej (a. [wszelkny]), [kromia wszelkny] przymowki« (1): Co [czynienie pamiątki tych, którzy pomarli w wierze] do tych cżáſow mocno/ y bez żadney przymowki záchowuie Apoſtolſki Powſzechny Kośćioł Chriſtuſow y Boży WujJud 239v; [Kthorÿ pioſnkj począthku Zaden nÿewj, iako dawno [...] yą ſpywano [...]: ſtakowym nabozenſtwem: ÿ ze wyelkym nakladem wyecznÿch czaſſow przeſzlich fundawano tho ſpywanye: bez wſzelkny przymowkj ArgWykład 38/120; Przeſtoſz czokolviek koſcziol trzÿma wedlug rządzenya glowy ſwej trzyma, wprawdzÿe kromÿa wſzelkny przymowkj ArgWykład 38/126; Bo wieliej mamy przikladow wpiſmÿe ſzwiętym o męzach y pań ſzwięthich, ktorzy byly wezwany Zywothem, zbawiczieliem kromya vwlaczanÿa czcij Boſkj, ÿ kromya wſzelknÿ przÿmowkj ArgWykład 40/114].
2. Wypowiedź, tekst wypowiedziany (10): Problema, propositio seu quaestio, przimowka, gravis et difficilis ad solvendum etc. BartBydg 123b; Poſpolicze ſplochey glowky Zawzdy ſalone przymowky. RejKup K; GórnDworz B3; Cżęſto ktoby był ſłuchał ſnadź bywáło tego/ Aboć dyabeł wziąć nie chce dziádá przemierzłego. A choć w ocży nie było tákowych przymowek/ Wſzákżeć ſie doſyć znácży miłość y s tych ſłowek HistLan B4.
Zwrot: »przymowki mowić« (1): Bo Pánu náſzemu nie trzebá było tych przymowek áni thych obietnic dáć ku ſobie mowić/ gdyż on był Pánem y Krolem wſzytkich możnośći niebieſkich y ziemſkich. RejPos 72.
a. Opinia, zdanie o kimś (2): A zá cżáſu tego Tertulianá/ ták bárzo ſie mnożyło to złącżenie á tá iedność miłośći/ ták iż theż było zyednáło przymowkę krześciánom v pogánow/ iż pogáni mowili: Bácż iáko ſie ſpołu miłuią RejPosWiecz2 94, 94.
b. Sentencja, przysłowie (3):

Z przytoczeniem (2): A karz ſie onych przygodą Co ſie przelękli tą wodą Niekochay ſie w tey przymowce Da Bog ná piecu komu chce RejRozpr K2; (nagł) Przymowká chłopſka. (–) [...] Iáko mówią/ poſtáwy doſyć/ wątku máło. KochPij C4.

Z połączeniem przytoczenia ze zdaniem przydawkowym (1): A nigdy od żadnego wichru poruſzon nie będzie/ [...] nic ſie nigdj nie lękáiąc oney ſtárey przymowki ſwieckiey: Iż kto ná ſię co czuie mnima áby o nim wſzyſcy ſzeptáli RejZwierc 51v.

Synonimy: 1. kalumnija, naśmiewstwo, obelżenie, oszczerstwo, potwarz, przekwintowanie, przygana, sromocenie, szacunek, szkalowanie, urąganie, uszczypek, uwłaczanie, zelżenie, znieważenie; 2. powieść; a. opinija, sentencyja; b. przypowieść, przysłowie.

Cf PRZYMOWIENIE, PRZYMOWISKO

LW