[zaloguj się]
[pdf]

PRZYPADAĆ (357) vb impf [i pf]

impf (356), [pf [fut przypada, part praet act]].

W inf -på- (52), -pa- (20); -på- RejWiz (2); -pa- NiemObr, GosłCast, też RejPs; -på- : -pa- LubPs (4:3), RejAp (5:1), RejPos (26:3), RejZwierc (10:3), SarnStat (5:7); drugie a jasne; w pozostałych formach -på- (232), -pa- (30); -pa- BibRadz, KuczbKat, KlonŻal, też RejPs (5); -på- : -pa- BielKron (7:1), Mącz (3:18), RejAp (9:2), Oczko (1:1).

Fleksja
inf przypådać
praet
sg pl
3 m przypådåł m pers
f przypådała m an
n przypådało subst przypådały
fut
sg pl
3 m przypådać będzie m pers
f przypådać będzie m an
n przypådać będzie, będzie przypådało, będzie przypådać subst przypådać będą, będą przypådać
conditionalis
sg pl
3 f by przypådała m an
n by przypådało, bogdåj przypådało subst by przypådały

inf przypådać (41). ◊ praes [i fut] 1 sg przypådåm (11). ◊ 3 sg przypådå (131). ◊ 1 pl przypådåmy (1). ◊ 3 pl przypådają (81). ◊ praet 3 sg m przypådåł (8). f przypådała (10). n przypådało (5). ◊ 3 pl subst przypådały (18). ◊ fut 3 sg m przypådać będzie (1). f przypådać będzie (1). n przypådać będzie (10), będzie przypådało (2), będzie przypådać (1) RejPs; przypådać będzie : będzie przypådało RejPos (10:2). ◊ 3 pl subst przypådać będą (22), będą przypådać (1) ActReg. ◊ con 3 sg f by przypådała (1). n by przypådało (5), bogdåj przypådało (1). ◊ 3 pl subst by przypådały (3). ◊ part praes act przypådając (3). ◊ [part praet act przypådåwszy.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

Znaczenia
I. impf [wyjątkowo pf 1 r.] (357):
1. Przybywać w jakieś miejsce, zwykle szybko; accurrere, percurrere, pervolare Cn (23):
a. O ruchu w poziomie (4):
α. Przyskakiwać, podbiegać (1): [Tárło Kráycży pieſzo chćiał do niego z oſzcżepem/ ále mu wydárł oſzcżep niedźwiedź iż padł/ ledwie go chłopi z oſzcżepy przypadawſzy rátowáli BielKron 1597 569.]
Zwrot: »skokiem przypadać« (1): Ziął potym Cżtyrad z niey [Sarki] trąbkę y pocżnie w nię trąbić (á dáły były ſobie [panny] znák kiedy vſłyſzą trąbkę áby ſkokiem przypadáły BielKron 320v.
β. Przypływać (2): Allabor, Przipádam Przipływam/ przićiekam. Mącz 180b; Calep 53a.
γ. O wietrze: uderzać; przen [na kogo] (1): Tákże też ty w ſtárośći moy namilſzy brácie Chociay poſtronne wiátry przypadáią ná cię. Miey ſie rádzęć ná piecży byś portu nie minął RejZwierc 120v.
b. O ruchu z góry na dół: opadać, spadać (14): Allido, Otrącam ſie/ Przipadam. Mącz 182c.

przypadać k czemu (1): ale yakikolwiek [pokarm] k niemu [żołądkowi] przypada łatwie w ſię puſzcza/ y tymiſz pokarmy cżłonki wſzyſtki ożywia KwiatKsiąż B3.

Zwroty: »przypadać z gory« (1): Mężne u ciebie serdce jako topor, ktory Przez drzewo snadnie idzie, przypadając z gory KochMon 21.

»na ziemię przypadać stopą« (1): z ktorych [złodziei] ieden ták żártkich był ręku, Ze gdy człowiek niektory bieżał w zawod, źiemię Tę ná ktorą przypadał ſtopą, vkradł pod nim [tj. ukradł ziemię szybciej, zanim człowiek położył na niej stopę]. CiekPotr 77.

α. Padać do nóg, bić pokłony (6): Accido, id est iuxta aliquid cado, Accedo, evenio, obtingo – Prziapdąm, Obłapiąm zanogij vpadam vnog. Calep 13a.
Zwrot: »do nog przypadać« [w tym: komu (1)] [szyk zmienny] (5): mnie mátki właſney/ żony/ y dzyeći ſwych pokorne prośby pomiataſz/ ktorzy tobie do nog przypadamy BielKron 110; SkarŻyw 473; CzechEp 222; LatHar 639; Vmieymy mocy tákiey y tego kluczá [...] vżywáć częſto do nog kápłanow klucznikow y ſzáfárzow Bozkich przypadáiąc SkarKaz 207b.
β. Nadlatywać, przysiadać (2): Advolo, aliquem loco volo – Przilatuię, przipadąm. Calep 30a.

[przypadać na co (żywotne): á gdy [krogulec] przypada ná ptaſzká/ poryway prędko ták iákoćby ptaſzká nie vrwał/ bo go trzebá wlot porwáć. CygMyśl A2.]

Zwrot: »z trzaskiem przypadać« (1): Ale to ieſt iego [Izajasza] vmyſł áby vkazawſzy trudne poznánie drogi/ to ieſt ſpraw y poſtępkow Orłá ná powietrzu latáiącego ktory z trzaſkiem przypada y gęśi ábo kury łápa: tákże [...] CzechRozm 130v.
γ. Zstępować (o istotach nadprzyrodzonych) (1): Słyſzałeś w dzień ſwiątecżny iáki ſzum iáki grom powſtał nád Apoſtoły/ gdy Duch ſwięthy przypadał ná oſwiecenie ich. RejAp 85v.

[przypadać na kogo: i virzáł ducha bożégo a on sſtępuie iako gołębica j przypádá [venientem] (marg) idźie (–) náń. MurzNT Matth 3/17.]

δ. Przytłaczać sobą (1): Obruo, Przipádam/ Przilegam/ Prziwálam/ Przitlaczam. Mącz 361d.
c. Przedostawać się do środka; w przen (2):
Zwrot: »przypadać do serca« [w tym: przez co (1)] [szyk zmienny] (2): cżart márny záwżdy [...] ieſt napilnieyſzy [...] vſzu [...] Gdyż przez vſzy wiárá przypada do ſercá cżłowiecżego RejPos 204; Z łáſki Pan grzechy odpuſzcża/ á potym miłość iego do ſercá przypada. RejPos 310v marg.
d. O obiektach ujmowanych jednowymiarowo: dosięgać, docierać (3):

przypadać do czego (2): A záś od południá [...] wychodzy gránicá ku morzu/ á przypada [pervenit] aż do ſtudnie wod Nepthoa. Leop Ios 18/15. Cf przypadać od czego do czego.

przypadać od czego do czego (1): ktore [błyśnienie] w ocemgnieniu przypada od wſchodu áż do zachodu ſłońcá RejAp 191v.

przypadać komu (1): Nie ták nas grzeie Phoebus, nie ták nam przypáda KlonŻal Bv.

2. Napadać, atakować; adoriri, impetere, ingruere, invadere Mącz; adesse Modrz; opprimere Cn (8): Impeto, Przipádam/ nácieram/ náyeżdżam. Mącz 295d, 150a.

przypadać na kogo (3): Adorior, Doyeżdżam/ Opádam/ Przipádam ná kógo. Mącz [269]a, 472d; ále [Bóg] ták cie chce ſkáráć iáko złodziey karze cżłowieká złego z dopuſzcżenia Páńſkiego/ bo iuż nań przypada gdy o tym on nędznicżek nic nie myſli RejAp 36; [Respons E4v; niechćiał nimi [ludem] nigdziey zwieść iáwney bitwy/ tylko co z kątow ná náſze przypadał BielKron 1597 342 (Linde)].

przypadać na co (1): RejAp 35v cf W porównaniu.

W porównaniu (1): bo ieſli ſie nie obacżyſz przypádnę ná pomſtę twoię iáko złodziey przypada ná dom beſpiecżny. RejAp 35v.

a. O ataku zbrojnym (2): Ci [Tatarzy] ilekroć cżuią że náſzych żołnierzow ná ukráine [!] niemáſz/ wnet przypadáią [adsunt ipsi mox]: á w tárgnąwſzy w źiemię/ wſzytko miecżem y ogniem puſtoſzą ModrzBaz 119v.

przypadać do kogo (1): Bo iáko przed Tátáry Ruśin záwżdy cżuie/ Gdy przez wieśći przypádnie y iego plundruie. Ták y oni [Pigmeje] przymierza nie máią żadnego. [...] Bo ledá kiedy do nich ptacy [tj. żurawie] przypadáią KmitaSpit A3.

3. Pokrywać się warstwą czegoś; conspergi Cn (1):
Zwrot: »rosą przypadać« (1): Nie inácżey iáko ſzcżep gdy roſą przypada/ Iuż ſnádniey gáłąſkámi ſwemi wzgorę włada. RejWiz 117.
4. Zdarzać się, dziać się; incidere Modrz, JanStat, Cn; evenire, intervenire JanStat, Cn; esse, supervenire Vulg; accidere, cadere, contingere, incurrere, intercedere, obtingere, obvenire, succedere JanStat (270):

przypadać komu (1): RejPos 219 cf Szereg.

Szereg: »płynąć a przypadać« (1): iáko Mánná z niebá ná puſzcży przodkom twoim/ ták wſzytko áni wzwieſz ſkąd tobie płynąć á przypadáć będzye. RejPos 219.
a. O wydarzeniach o charakterze ogólnym, obejmujących określone terytorium (20): RejWiz 153v; Bo ſwiát ná to ſtworzon/ iż bez poſtráchow nigdy być nie może. Przypadáią ſrogie ognie/ ſtráſzliwe gromy/ pioruny y dziwne trzáſkáwice. RejZwierc 86v; SarnStat 1225.

przypadać z czego [= wskutek czego] (1): iż dla wielkich trudnośći/ któré przypadáły z wielkośći náznáczonych oſób/ które nie rychło ztąd y z owąd ziéżdżáły/ [...] tá rzecz poniekąd poczęta/ do tego czáſu ku końcu nie mogłá bydź przywiedźioná SarnStat 55.

przypadać komu (1): [przodkowie] Gránice rozſzyrzáli w rozlicżne kráiny [...]. A dziś choć nam przypada rozſzerzenie gránic/ Wſzytko to nam fábułá/ wſzytko to nam zá nic. RejZwierc 246v.

przypadać na kogo, na co (6): Tu iuż ſłyſzymy iákie fáłeſznośći/ obłudnośći ſwiáthá tego máią przypádáć ná ten nędzny ſwiát áż do ſkońcżenia iego RejAp 73v, 96v. Cf »plaga przypada«, »potrzeby przypadają«.

przypadać kiedy (3): Wieleby ſię mogło tákowych przykłádow tu przywieść/ ále iż práwie iákoby ná káżdy dźień przypadáły/ [...] nie ieſt rzecż potrzebna ábym ſię iuż dłużey tym zábáwiáć miał. WysKaz 42; iż prze powodźi/ które poſpolićie w te czáſy przypadáią/ [...] [roki ziemskie] przekłádamy quotannis ná blizſzy Poniedźiáłek SarnStat 743. Cf »przypadają czasy«.

Frazy: »przypadają czasy« [w tym: kiedy (1)] [szyk zmienny] (2): iż ty cżáſy práwie á właſnie ták przypadáły/ gdy Bonifácius w Rzymie wzyął ná ſię białą infułę RejAp 116v; wſzákżeć cżęſtokroć przypadáią tákie cżáſy [non raro incidunt tempora]/ że zpodobieńſtwá rzecży od kogo inſzego ſpráwionych/ [...] my ſię obácżyć ábo oſtrzec możemy. ModrzBaz 115v.

»mory przypadają« (1): to być nie może/ áby tácy [grzesznicy] iákiemi [...] kárnoſciámi pohamowáni być mogli [...]. Stądći mory/ powodźi/ głody/ miecż nieprzyiacielſki/ y ine káźni miłego Bogá przypadáią RejPosWstaw [413]v.

»plaga przypada(ła) [na kogo, na co]« (2): Lues, Poſpolita chorobá/ plagá/ powietrze które yednego czáſu ná wſzyſtki ludzie przipáda. Mącz 199b; RejAp 134v.

»potrzeby przypadają« [w tym: na kogo (2)] (3): A gdyż tak pilne a nagłe przypadają potrzeby, napomina JKM, byście o tym, co pilniejszego jest [...] stanowili Diar 24; Nie pythał ſie Máthyaſz w Węgrzech o Sakrach y o Dekretalech gdy nań tákie Koronne potrzeby przypadáły/ á gromił bárzo nieprzyiacielá RejZwierc 187, 187.

»przygody przypadają« (1): gdyż tákowé przygody przypadáią/ iż z onych dawno vczynionych Praw niemoże pewnégo poſtánowienia vczynić. SarnStat 915.

Zwrot: »z trzaskiem [= nieoczekiwanie] przypadać« (1): iż Kroleſtwo náſze/ [...] zechce P. Bog podáć Pogáńſkim nieprzyiaćielom. Tu ieſzcże kąſek poćiechy/ iż tá ſrogość Páńſka/ nie ztrzaſkiem przypada: ále nam ieſzcże y wolnego ſeymowánia [...] vżycża. PowodPr 76.
W przen (2): iáko Duch ſwięty groźi nędznemu ſwiátu [...] zwiedzionemu od tey ſrogiey ſzáráńcżey/ kthora z rozlicżnymi wymyſły przypadáłá ná zwiedzienie iego. RejAp 81v, 96v.
b. O wydarzeniach o charakterze indywidualnym (209):
α. O wydarzeniach losowych, pochodzących z zewnątrz, często niepomyślnych (też w postaci realizacji czyichś zamysłów) (167): A cożkolwiek ná ſwiecie przypada trudnego/ Káżdy ſie tego waży by miał roſkoſz s tego. RejWiz 21; SienLek 45; GórnDworz K5; Azażeś iuż nie przetrwał onego roſkoſznego látá y ieſieni? s ktoremi wſzytki żywnośći przypadáią/ onych weſołych á wdzyęcżnych śrzednich cżáſow ſwoich? RejZwierc 172, 253; Nam gdy raz młodość minie/ Iuż ná wieki wiekóm ginie/ A záwżdy gorſzé látá przypadáią. KochPieś 16; WujNT 2.Cor 9/28.

przypadać od kogo, od czego (8): Acz rozmáyte przypráwy przypádáią námię od ſprzećiwnikow moich [...]/ ále mnie przed ſie [...] niezeydą z myſli vſtáwy twoie RejPs 179v; Iuż poydziemy dáley ku dziwnemu Máyeſthatowi iego [Boga]/ y co nam przypadáć ma złego y dobrego od ſwiętego Boſtwá iego. RejAp 46v; RejPos 168, 265, 298v; Ale thy ſkárby czo od fortuny przypadáią/ y rdzá ie ſnádnie pogryzie/ y w niwecż ſie obrácáią RejZwierc 133, 265. Cf »od nieszczęścia przypadać«.

przypadać z kogo (3): vcżyń [Boże] rozeznánie/ W tey przy ktora mi cżyńi ták ſrogye treſtánie/ A iż ſnadź przypada z ludu niepobożnego LubPs L4v; RejAp BB3.

przypadać z czego [= wskutek czego, dzięki czemu] (29): LubPs H3v marg; Bo ſtąd mieli widzenia y święći Prorocy/ Ktore im przypadáły z dziwney Boſkyey mocy. RejWiz 120v, 129, 141, 157v, 188, 192, Cc5; RejAp 72v; RejPos 40v, 204 [2 r.], 249v, 345; iáko tho pan [tj. opilstwo] ieſt ſzkodliwy/ y iákie ſzkody/ lekkośći/ y dziwne obrzydłośći z niego przypadáią. RejZwierc 157v, 61, 126v, 152, 263, Aaa3v; RejPosWstaw [414]v; Otoż ia tu przez krzyż rozumiem [...] cokolwiek zwierzchu z dopuſzcżenia BOżego ná wierne vcżnie Chriſtuſowe przypada. CzechRozm 226v; SiebRozmyśl Av. Cf »przypadają pokusy«, »prześladowania miały przypadać«, »przypadek przypada«.

przypadać komu (41): RejPs 67, 134v, 214v; Wſzytkoć z cżaſem przypada każdemu cżłowięku RejJóz I7; ktore [odpuszczenie grzechów] nam dármo przipada z obietnice Páńſkiey. LubPs H3v marg, K3v marg, cc6v, gg2; A tu iuż bácż roſkoſzy v káżdego wieku/ Ktore muſzą przypadáć káżdemu cżłowieku. RejWiz 93; Co komu los przynieſie s Páńſkiego przeźrzenia/ To mu záwżdy przypada z dawnego zrządzenia. RejWiz 129, 9v, 120v, 138; RejAp 46v, 49v, 72v; Tu ieſt roſpráwá [...] co zá pożytki przypadáią tym/ ktorzy przyſtrzegáią ſwiętey woley á náuki iego [Boga]. RejPos 83v marg; iż iuż możeſz pewien być káżdey pociechy/ [...] ktorać záwżdy iuż ták ſnádnie przypádáć náwſzem będzye RejPos 289v, 40v, 86, 168, 204 [2 r.], 249v (14); CHceſzli ſie podziwowáć obłędnemu wieku/ Y to co z nim przypada káżdemu cżłowieku. Przecżćiſz ty Wtore Kſięgi RejZwierc 29v, 118, 263, 265 [2 r.]; Oczko 24. Cf przypadać komu czym; komu na czym; »szczęście przypadało«, »od nieszczęścia przypadać«, »za szczęściem przypadać«.

przypadać komu czym (1): iż wſzythki rzecży błogoſłáwieńſtwem Páńſkim ſzcżęſliwie nam przypadáią LubPs cc6.

przypadać komu na czym [= dzięki czemu] (1): A ſnadź więcey ná ſzcżęściu niżli ná narodzye/ To [wieczna sława] káżdemu przypada RejWiz 100v.

przypadać ku komu (2): Práwie błogoſłáwieńſtẃá/ ony Dawidowy/ Ze wſzech ſtron przypadáią/ ku temu domowi. RejZwierz 54; Bo iuż inſze pociechy wſzytki bárzo ſnádnie ku temu [cnotliwemu] záwżdy przypádáć będą. RejZwierc 115.

przypadać na kogo (60), na co (3): BierEz 53v; RejPs 168v, 179v; Iż choć ná nas takie ociążęnye przypada/ iednák my Pánu ná wſzem poddáni być mamy LubPs M2 marg; A gdy odſtąpyemy Páná/ iáko wneth ná nas ſprzećiwne rzecży przypadáią. LubPs Xv marg, B3, L4v, P3v, Q3v, Rv, V5v; RejWiz 136; piſálichmy do was w vtrapieniu y burzliwośći á náiażdżce ktore przypadáły ná nas tych lath Leop 2.Mach 1/7; BibRadz I 291a marg, Ps 89/11; iuż o tym y piſmá y wiádomośći doſyć mamy/ iákie záwżdy ná niewierniki pomſty przypadáły RejAp 59v, BB3, 122v; Też przypadáią ná cię rzecży docżeſne/ iáko ieſt pocżćiwe wychowánie ſtanu twego/ dziatek twoich/ żonki/ y cżeladki twoiey [tj. obowiązek tego] RejPos 133v, 65, 265, 307; CzechRozm 226v; KuczbKat 95; A ták ty rozważywſzy ſobie y ſtráchy y błogoſłáwieńſtwá/ ktore iuż ná twe ſzedziwe látá [...] nieomylnie przypádáć máią/ miey ſie rádzęć ná piecży RejZwierc 126v; bo iuż zá grzech záwżdy pomſtá nieomylna ná káżdego przypadáć muśi RejZwierc 133v; A ták nic ſie temu nie dziwuy iż ſie cżáſem ſzcżęśći złośćiwemu á iż fráſunki przypadáią ná dobrego. RejZwierc 176, 113v, 116, 133v; RejPosWstaw 44; SkarŻyw 141; LatHar 161, 601; SiebRozmyśl Av; wiele ná człowieká Przypada, o czym myśli, y o czym nie myśli. CiekPotr 25. Cf przypadać na kogo według czego; na kogo prze(z) co; na kogo po kim; Frazy, »bez wieści przypadać«.

przypadać na kogo według czego (1): Bo mi to wſzytko ſmacżno ćirpieć y w tey niewoli Gdy czo na mię przypada według twey ſwiętey woli RejJóz I6v.

przypadać na kogo prze(z) co (2): Ktory gniew á kthora niełáſká/ przypada ná nas ſpráwiedliwie prze ono niepoſłuſzeńſtwo przodkow náſzych RejPos 152v; RejPosWiecz2 94v marg.

przypadać na kogo po kim (1): wſzyſtki trudnośći náſzé ſpólné/ któré więc po zmárłym oycu ná dźieći poſpolićie przypadáią/ wźiął był ná ſwoię pieczą KochFrag 48.

przypadać z czym [= w wyniku czego] do czego (1): Aby mu nie minęłá iuż żadna godziná/ Iedno iżby záwżdy żárł/ práwie iáko świniá. To co iuż s tym [tj. obżarstwem] przypada do żywota tego/ Wiem żeś podobno ſłychał od kogo inego. RejWiz 169.

przypadać za czym (5): RejPs 214v; Zá záſzcżyczeniem Páńſkim błogoſłáwieńſtwo ná nas y z zbáwieniem przypada. LubPs B3 marg, K3v marg; ktore [radości] nam przypadáią zá cnotámi náſzemi od Páná náſzego RejPos 298v; kthore [królestwo boże] gdy nas opánuie/ iuż y wſzytki ine docżeſne rzecży ſnádnie nam zá tym przypadáć będą RejPos 313v.

przypadać skąd (6): Otoż mi Bog racżył dáć/ żem trefił ná tego/ [...] Iż ſie mogę dowiedzyeć/ ſkąd co gdzye przypada RejWiz 143v, 173, 174v; obácżmy iedno przycżyny y domowego y okolicżnego vćiſku bliſkiego náſzego/ y ſkąd nam przypada y przypadáć będzie RejZwierc 265. Cf »przygoda przypada«, »szczęście przypadało«.

Ze zdaniem podmiotowym (2): RejWiz 173; Pod cżás przypada/ że mu [wiernemu] wolą mieniſz/ A przećiwnego/ cżęſto ſwym być mieniſz. GrabowSet I2v.

Frazy: »czas(y) [jakie, czego] przypada(-ją)« [w tym: na kogo (1)] (4): Tákżeć y dobrzy ludzye tyż przypadki máią/ Iż ná nie dziwne cżáſy cżęſto przypadáią. RejWiz 138, 58v; RejAp 116v; RejPos 304v.

»przypadają [na kogo] niebezpieczeństwa« [szyk zmienny] (2): LubPs A4; przecż y s ktorych przycżyn przypadáią ſtráchy j niebeſpiecżeńſtwá thák ná wierne iáko y ná niewierne. RejPos 328v marg.

»przypada nieszczęście; od nieszczęścia przypadać« [w tym: na kogo (1), komu (1), od kogo (1)] (3): ábowiem yle kroć námię przypáda iákie nieſſczeſćie nigdy nieomieſzkaſz rátowáć mię RejPs 128; RejJóz O; A cnotliwy [...] z weſelſzą myſlą vżywa tego tho co mu z dopuſzcżenia Páńſkiego od nieſzcżęſcia przypada. RejZwierc 152.

»przypadają pokusy« [w tym: na kogo (4), z czego (1)] [szyk zmienny] (5): BArzo potrzebna tu ieſth modlitwá náprzećiwko pokuſam ſumnienia/ ktore z wątpyenia dla ſrogośći ſmierći/ [...] ná ludzi przypadáią. LubPs T3; kthorzy [niewierni] iedno do máłego cżáſu wierzą/ á gdy ná nie przypadáyą pokuſy/ tedy wneth odſtępuią. RejPos 62v, 52v, 279; RejZwierc 36v.

»prześladowanie przypada (a. przypadać miało)« [w tym: na kogo (4), z czego (1)] [szyk zmienny] (4): [psalmista] Przypomina też krzyż y przeſládowánye ktore w tym kroleſtwie iego ná wierne przypadáć miáło LubPs Q3v; RejAp BB2; A im więthſze przeſládowánie ná nas przypadáć będzie/ tym ſie v niego hoynieyſza będzie mnożyła pociechá náſzá. RejPos 50, 279.

»przygoda(-y) przypada(-ją)« [w tym: na kogo (6), od kogo (1), skąd (1)] [szyk zmienny] (9): RejJóz D8, M5 marg, N8; Muſzą coś zá przygody ſkąd przypadáć ná cie/ Iż tu ták poiedynkiem po tych kráioch chodziſz RejWiz 177v, A7v, 131, Dd; RejPos 257v marg; Gdyż pewnie wiemy iż káżda przygodá/ Przecz ſie fráſowáć/ przypada od Bogá RejZwierc 230.

»przypadek(-ki) przypada (a. przypadać miały itp.)« [w tym: na kogo (5), komu (2), z czego (3)] [szyk zmienny] (8): LubPs T4v; RejWiz 168v; BO to ſobie ſnádnie káżdy vważyć może/ iákie [...] przypadki s tákiego wdzięcżnego ſtanu [tj. małżeństwa] káżdemu przypadáć mogą. RejZwierc 32; iż żadny mocarz áni żadny potentat táki nie był/ áby nań fráſunki á przypadki dziwne przypadáć nie miáły. RejZwierc 155v, 60v, 141v; CzechEp 214; iż ná Bogá/ żaden przypadek żáłoſny/ y śmiertelny/ przypádáć nie może. NiemObr 136.

»[na kogo] przypada [jakie] szczęście [= los]« (2): Zá niewdzyęcżność náſzę iákye ná nas ſprzećiwne ſzcżęſcye przypada/ y iákie trapyenie. LubPs Mv marg, V2 marg.

»szczęście przypadało (a. szczęśliwości przypadają)« [w tym: komu (1), na kogo (1), skąd (1)] (2): Chciał on młodzyeniec wiedzyeć/ ſkąd przygody y ſzcżęſliwośći ná ludzi przypadáią RejWiz A7v; Bogdayże wam to ſzcżęſcie przypadáło z niebá/ Do káżdey dobrey ſpráwy gdy będzye potrzebá. PaprPan V2v.

Zwroty: »z nienacka przypadać« (1): Tot res repente circumvallant ut emergi non potest, Ták wiele rzeczi z nienacká przypádáyą z których ſie yeden trudno wypleść może/ álbo z nich wskuráć. Mącz 218c.

»za szczęściem [komu] przypadać« (1): Tobie ſie zda że im [bogaczom] to zá ſzcżęſciem przypada/ Ano wierz mi iż ten miſtrz [tj. diabeł] roſkoſznie tym włada. [...] Iż ieden poſkákuie/ drugi ſie w łeb ſkrobie. RejWiz 139v.

»bez wieści [= niespodzianie] przypadać« [w tym: na kogo (1)] (3): Boć dzywne tu na ſwiecie bywaią przygody A beż [!] wieſći na ludzy przypadaią ſzkody RejJóz M5, D8, M5 marg.

Szereg: »przychodzić a przypadać« (1): Ale w tych oſtátecżnych cżáſiech [...] ieſzcże więtſze á ſrozſze niebeſpiecżeńſtwá nań [na Kościół] przychodzić á przypádáć miáły. LubPs A4.
W przen (4): O mizerny żywocie/ o pochlebſtwo zdrádne/ Toć do ciebie przyſmáki przypadáią ſnádnie. RejWiz 122v, 58; RejPos 204; Day Pánie Boże wſzyſcy by pomnieli ná to/ Iákie zacne klenoty przypadáią zá to [tj. za szlachetne postępowanie]. Bo poććiwość y ſławá/ zacność/ dobre mienie/ A zá tym łáſká Páńſka y wiecżne zbáwienie. RejZwiercTrzec Aaa2v.
αα. Z akcentem na jakość wydarzenia; funkcja zbliżona do spójki orzecznikowej: jest jakiś, jak [w tym: komu (20); jak (21)] (23): Bo więc záwżdy ták bywa/ iż z rownym rownemu/ Przypada towárzyſtwo wdzyęcżnieyſze káżdemu. RejWiz 64v; Acżem máło zrozumiał o niebieſkiey ſpráwie/ Ale o tey nadobnie [astrolodzy] dáłi [!] mi znáć práwie. yáko ſie ludzkie ſtany rozlicżnie mieſzáią/ A iáko im ich ſpráwy dziwnie przypadáią. RejWiz 143v; iákoby kto vcżyć tego mogł/ co podług cżáſu/ mieyſcá/ oſoby/ raz thák/ drugi raz inácżej przypada. GórnDworz Cc5v; RejPos 289v.

cum inf (1): Póki iéy [Orszuli] zámierzony krés był/ poty żyłá: Krótko w prawdźie [...]/ A wyrzéc téż co lepiéy/ nie łácno przypada. KochTr 24.

Fraza: »wszytko (a. wszytki rzeczy) (snadnie a. po myśli, a. łacno, a. wedle wolej) przypada(ją) (a. przypaść musi)« = komuś się udaje, powodzi się, dobrze się wiedzie [w tym: skąd (2)] (19): ábowyem o kim pan Bog raczy rádzić zá zaſlugami iego wſſytko ſnádnie będziemu przypádać. RejPs 194v, 106v; LubPs E2 marg; á onego złego/ Náwſzem pieśći fortuná/ wſzytko mu przypada RejWiz 130v; Bo iuż ſtąd wſzytko dobre/ wſzytko wdzięcżne/ á wſzytko pocżćiwe tobie przypadáć muśi RejPos 39v; Szukaycie iedno napilniey kroleſtwá Bożego/ Wſzytki ine rzecży ſnádnie wam przypadáć będą. RejPos 155v; iedno ty bądź pilen kroleſtwá moiego/ wſzytkiego ia tobie náſporzę/ á wſzytko po myſli twey będzie tobie przypadáło. RejPos 173v; Tuć iuż bezpochybnie á nieomylnie wſzytko przypadáć będzye wedle woley twoiey RejPos 219, 39v, 81v, 167, 208v, 216v (15).
Szereg: »przychodzić a przypadać« (1): iáka ieſt trudna á niebeſpiecżna drogá á ſpráwá náſládowánia ſwiatá tego [...]/ á iáko przychodzi á przypada káżdemu s ſrogim potem cżołá iego RejPos 289v.
β. O uczuciach, cechach i uczynkach, tj. o tym, co powstaje w psychice człowieka (42): Et haec sunt quae in colloquis ut fit et in discursionibus przypadac musiałyby rozmowki ActReg 185; Bo gdy pomyśli człowiek ná co/ y nowa Wnetże rádá przypada/ przypada y zdrowa. GosłCast 34.

przypadać do czego (1): PAtrzayże záſię [...] co záſię z nowu do tákiego nędznego á zámieſzánego przyrodzenia náſzego przypada. RejZwierc 3v.

przypadać z czego [= w wyniku czego] (15): Pobudzenye wiáry kthore przypada z roſpámięthywánia pirwſzych dobrodzieyſtw LubPs F4v marg, aa4v marg; Iáko miłość y rádość/ weſele y ſmutek/ To káżdy z właſnośći krwie ten przypada ſkutek. RejWiz 117; Toć ieſt hetman nawyſzſzy bezecney zazdrośći/ Co nawięcey przypada z márney łákomośći. RejWiz 173v, 6, 37; Abowiem tho káżdy obacżyć może/ ſkąd ma przypadáć więtſza ſrogość grzechow w tym koſciele Páńſkim/ iedno z niewiádomośći woley á poſtánowienia iego ſwiętego. RejPos 197, 147v marg, 336v; Iáko łákomſtwo ieſt ſzkodliwy przypadek y s kthorych przycżyn nam przypadáć muśi. RejZwierc 57, A6, 12v, 61, Bbb3; ArtKanc N14v.

przypadać komu, czemu (7): DZyękowánie ieſt/ iż go Pan Bog cżáſu niemocy iego wybáwić racżył/ [...] w ktorey mu przypadáłá boiáźń śmierći. LubPs G4v; RejPos 250; RejZwierc A6, 57; WujJudConf 138; Thák gdzie ſie cżłowiek gniewem roſpali/ záraz ciemność rozumowi przypada Phil I. Cf przypadać komu prze co.

przypadać komu prze co (1): ieſli prze kęs tey mizerney niedbáłośći ſwoiey/ ktorać przypadáć muśi prze márne łudárſtwá [...] maſz ſtánąć w pocżcie tych ſzalonych ludzi RejPos 342v.

przypadać ku czemu [z powtórzeniem rzeczownika podmiotu] = zwiększać intensywność, potęgować (2): gdy bychmy odſluſſney ſprawiedliwoſci odſtępic mieli iuſz by przypadała złoſc ku złoſciam naſſym RejPs 86; Przez cáły dzyeń ſromotá ma przedemną ſtoi/ [...] Bol ku bolu przypada á nic ſie nye goi. LubPs M2.

przypadać na kogo, na co (9): Dayże Pánie by do końcá ten ſtrách á lękánie [...] przypadáło ná nie [nieprzyjaciół] LubPs gg3; Substantia apud Dialecticos est fulctrum accidentium, Yſtność ná którą rozmáyte przemiennośći przipadáyą. Mącz 419d; iż gdy ná cię w iákich przygodach twoich przeſtráchy á wątpienia iákie przypadáią/ to iuż zrozumieſz/ iż ſpráwy Duchá Bożego w tobie nie maſz RejPos 139; LatHar 648. Cf »myśli przypadają«, »strach przypadał«.

przypadać za czym (1): Iáko iuż zá tymi/ iákochmy ſłyſzeli/ wſzetecżnemi przypadki [tj. pychą i pijaństwem]/ przypada on grzech ſzkodliwy łákomſtwo RejZwierc A6v.

przypadać skąd (7): Bo iuż grzech ſtąd przypada/ gdzye márna ſwawola RejWiz 141; Abowiem ſtąd nawiętſze/ przypada ćwicżenie/ Kto ma ná przeſzłe rzecży/ s pámięćią bacżenie. RejZwierz A4; RejPos 197, 204; RejZwierc 257, Bbb2v; ArtKanc N14v.

Ze zdaniem podmiotowym (1): Ná Bogá nigdy nie przypáda áby czego záłowáć [!] miał BibRadz I 4b marg.

Frazy: »myśli przypadają« [w tym: na kogo (2)] [szyk zmienny] (3): Iż cżáſem y ná wiernego dziwne myſli przypadáią/ gdy widzi iż ſie niewiernikom ſzcżęśći. LubPs Rv marg; RejWiz 126v; Gdy tedy Iozeph ś. brzemienną małżonkę ſwoię/ z ktorą táką zmowę cżyſtośći miał/ być bacżył: wiele nań myſli tákich y owákich przypadáło SkarŻyw 243.

»strach (a. przestrachy) przypadał(-ją) (a. przypadać musi) [na kogo]« (3): Ták ſie wſzyſcy ſtrwożyli ták ná nie ſtrách przypadał LubPs gg6v; RejWiz 127; iż táki ſtrách nań [na naród, tj. ludzi] przypadáć muśi/ iż y przed liſtem wichrem záchwianym vciekáć muśi. RejZwierc 257. [Cf też α. »przypadają niebezpieczeństwa« RejPos 328v marg.]

Szereg: »przypadać i przytrefić się« (1): Táż krewkość y po dźiś dźień wybránym Bożym przypada y przytrefić ſie może. WujJudConf 138.
c. O faktach związanych z organizacją życia społecznego (34):
α. O faktach dziejących się w ustalonych terminach: odbywać się (31): gdyz Iarmarki przypadaią y insze potrzeby oboiga narodu a przy bytnosci Zołnierzow odprawować się bespiecznie niemogą. ActReg 148.

przypadać kiedy (2): Maſz drugie [ludzi] co ćię zgubią ſwym kredytem [...]. Będźieſz ráchował kiedy więc od Daty/ Iedná zá drugą przypadáią raty KlonFlis H2v. Cf przypadać kiedy dokąd.

przypadać kiedy dokąd (1): [Jego Miłość] starania nasze wdzięcznie przyiął, ana ten ziazd ktory przypada nadzień 25 Ianuaria pod Kalisz, dospolney rozmowy odłożył ActReg 53.

αα. O działaniach sądowych; też: należeć do kompetencji określonego sądu (28): APPELLACIA bywáłá przedtym, ad colloquia. Ale iáko aſsignatio termini przypadáłá. SarnStat 533.

przypadać do kogo [= do jakiego sądu, urzędu] przez co [= na podstawie czego] (1): áby ſpráwy vrzędowé/ álbo ſkárgi/ któré [...] do nas przez Ruſzenié álbo Appelláciȩ przypadáią/ áby były z Roki Królewſkiémi záwieſzáné/ iáko té któré rychléy odpráwy potrzebuią SarnStat 536.

przypadać z czego [= w wyniku czego] (1): zá zięćiém tych ſądów z oſoby náſzey Królewſkiey/ nie potrzebá będźie żadnych przypozwów ná Trybunał/ w tych Aktciách któré z appelláciiéy [...] zá Dworem náſzym przypádáły. SarnStat 861.

przypadać na co [= na kiedy] (1): tedy iuż tákié Aktciȩ ná Séym przyſzły przypadáć máią SarnStat 742.

przypadać przed kim [= przed królem sprawującym sądy] (1): SarnStat *5v cf »przypadać przed sądem«.

przypadać kiedy (5): ROki Ziemſkié Woiewództwá Krákowſkiégo/ áby w té czáſy były ſądzoné/ kiedy Wiécá przypadáią. SarnStat 722. Cf »roki przypadały«.

przypadać dokąd [= do jakiego sądu] (1): A gdźieby iudicia ordinaria, námówioné były ábo Trybunał/ tedy tám wſzyſtkié/ in genere, áppelláciȩ przypádáć máią. SarnStat 1156.

Frazy: »rok(i) przypadał(y)« [w tym: komu (1), gdzie (3), kiedy (5), na kiedy (1)] [szyk zmienny] (8): GórnRozm F2v [2 r.]; przypadlał [!] niektorym rok, naten prawie czas iako to wten tydzien ActReg 156; ROki Ziemſkié Przemyſłkié/ któré przypadáły we Wtorek po S. Iákubie/ do Wtorku po S. Bártłomieiu [...] proroguiemy SarnStat 730; té Roki któré przypadáią w Sánoku/ między Swiątkámi á Wielkąnocą/ przekłádamy ná piérwſzy Wtorek po S. Michále. SarnStat 731; IZ ſie tráfia w Czérſkiéy źiemi/ że Ziemſkié Roki trzećié przypadáią pod Trybunałem Piotrkowſkim SarnStat 737, 731, 736.

»sądy przypadają« [w tym: na kiedy (2), pod czym [= podczas, w czasie czegoś] (1)] (2): Sądy Biéckié y Czchowſkié/ któré przypadáią ná Wielką noc/ té przekłádamy ná Przewodny poniedźiáłek. SarnStat 722; A Oſtrzeſzowſkié [sądy] [...] trzećié pod Wiécámi Siérádzkiémi przypadáią SarnStat 726.

»sprawy, kauzy przypadają« [w tym: czemu (2), od czego [= z jakiego sądu (1), z czego [= na podstawie czego] (2)] = actiones eveniunt JanStat (4:3): Tákże y inſzé wſzelákié ſpráwy/ którékolwiek/ ták z dawnych iáko y z nowych pozwów/ przypozwów przypadáć/ á temu Tribunału należéć będą: á támże przed tym ſądem [...] Roki będą mieć SarnStat 869; My [...] ná ieden vrząd z tych dwu iednę perſonę Duchowną/ á drugą świetcką przełożyć mamy: á to dla ſpraw/ któré niekiedy tákowé przypadáią/ iż Duchowney oſobie ſkutecznéy exequuciiéy ich czynić ſie nie godźi. SarnStat 944; (nagł) DE PROPRIO (–) NAſzérſzy to ieſt tytuł, y ná Rocech naczęśćiéy o to kauzy przypadáią SarnStat 1267, 318, 854, 855 [2 r.].

»termin przypadał [komu]« (2): iz tez podwa niedziel Termini będą przypadac rebellibus ActReg 124; Pan Piotr Choinski [...] Ktoremu gdyz był pozwany termin bliski przypadał pisał do Pana Marszałka koronnego. ActReg 160.

Zwroty: »z rejestru przypadać [kiedy]« (1): Ale teraz [...] Ná Trybunał nie czekáiąc żeby z Reyeſtru przypadáło [sądzenie apelacji] przez Woiewództwá, álbo Soboty, álbo w piątki SarnStat 533.

»przypadać przed sądem« (1): które [przykłady] ſobie może młody iuwánt ſpiſáć [...] iáko co kiedy przypadáło przed Królem, ſądem Ziemſkim, Tribunałem, etć. SarnStat *5v.

Przen [na kogo] (1): Iákoż thy łzy nie máią onego ſędzyego [tj. Boga]/ Ruſzyć ná ſrogą pomſtę [...]. Gdyż wſzem iáwnie obwołał pomſtę niewinnego/ Iż thá záwżdy przypada ná Máieſtat iego. RejWiz 124.
β. Być przeznaczonym na określony czas (2): Tu Ewányelia przypada o Thomaſzu ſwiętym/ ktora iuż ieſt nápiſána w pierwſzey cżęśći przy ſwięcie z martwych wſtánia Páńſkiego. RejPos [278].

przypadać na kiedy (1): Ná dzień Kwietney Nyedziele przypada táſz Ewányelia co ná Adwent RejPos 86v.

γ. O procencie od pożyczki: wynosić [od ilu na kiedy] (1): Centesima, Lifá gdzie ode ſtá ná káżdy Xiężic yeden złoty lifi przipádał ná káżdy rok ode ſtá dwánaśćie złotych. Mącz 47c.
d. O wyodrębnionych jednostkach czasu: następować [w tym: kiedy (3), na kiedy (2)] (6): Sejm walny koronny do Warszawy złożon jest [...] na niedzielę pirwszą adwentową, ktora przypadała na dzień 29 listopada roku bożego narodzenia 1556. Diar 19; Wioſná piękna y Láto nigdy ſie nie mienyą/ Tákże Zimá przypada tuż wnet zá Ieſienyą. RejWiz 128v.
Fraza: »święto przypada« (3): Stative feriae, Pewne ſwięto/ które zawżdy ná yeden dzień przipáda. Mącz 121b; Abowiem po ty cżáſy gdy przypadáły ſwiętá iákie iey [św. Maryi]/ á zwłaſzcża ony w niebo wzyęćia iey/ [...] ieſzcże owſzem Pan ſie ták w tym opowiedzyeć racżył RejPos 304v; Oczko 29.
α. O okresie w życiu człowieka [od kiedy do kiedy] (1): Kthore [księgi] w ſobye zámykáią trzeći wiek cżłowieká pocżćiwego/ to ieſt iuż ſtárſzych lat yego/ ktore mu przypadáią od śrzednich lat iego áż do powinnego dokońcżenia iego. RejZwierc 118.
5. Dostawać się komuś a. czemuś; cedere, evenire, obvenire, pervenire, venire Cn (43): Obacżyſz co zá dáry przypadáią zá to/ Kto ſie ták záchowywa co komu przyſtoi RejWiz 45.

przypadać na kogo (2): Zacność Páná Kriſthuſowa/ ktora ná wiernego iego przypada. LubPs C marg, E2v marg.

przypadać czemu z czego (1): S ktorych [gwiazd] ſą miedzy nimi/ co [...] s przyrodzenia ſwego nie máią iáſnośći/ Iedno że im przypada s ſłonecżney ſwiátłośći. RejWiz 145.

przypadać skąd do czego (1): Sámáć ieſt iáſność przez ſię/ nie trzebá iey tego/ Aby ſkąd przypadáło do niey co inſzego. RejWiz 154.

a. Stawać się czyjąś własnością; należeć się prawnie; devolvere JanStat, Cn (38): tedy Stároſtwá té co [...] w diſpoſyciiéy náſzéy ſą/ y któré potym po zeſzćiu Polaków przypádáć będą nie mamy nikomu dáwáć SarnStat 1201.

przypadać do czego (2): Cżęſto ſie odmieniáią dzierżáwce Koronni/ częſto przypadáią rzeczy do ſtołu Páńſkiego RejZwierc 195; których [sukien] połowicá do ſkárbu náſzégo/ á połowicá Woiewodźie ma przypadáć. SarnStat 280.

przypadać z czego [= dzięki czemu, w wyniku czego] (4): S przipadku zaś álbo ſcześćia á niekiedy z wybránia ná ludzie oyczyzná á máiętnośći przypadáyą. KwiatKsiąż A3v; iż záwżdy [...] dáleko ſie vnośimy zá piecżliwym nábywániem dobr tych docżeśnych [...] tuſząć ſobie iż z właſney pracey á s ſtháránia naſzego/ tu nam wſzythko przypadáć ma RejPos 312, 72v; téż rzeczy któré z Komiſsiiéy ná nas przypadáły/ gwałteméś pobrał. SarnStat 142.

przypadać komu (11): Gdyż nam piſmo nie broni [...] Vżywáć dobrodzyeſtwa z łáſki nádánego. Zwłaſzcżá ktoreć przypada bez płácżu ludkiego [!] RejWiz 191; UstPraw C; BielKron 355; iż iuż nam wſzytki ine rzecży y ku żywnoſciam náſzym y ku inym potrzebam náſzym/ záwżdy ſnádniey przypadáć będą. RejPos 216v, 217, 219, 312; SarnStat 280. Cf przypadać komu za czym; komu skąd.

przypadać komu za czym [= dzięki czemu] (1): gdyż my [...] ták ſobie tuſzymy/ [...] iżby nam to [bogactwo] zá náſzym właſnym ſtárániem przypadáło RejPos 4v.

przypadać komu skąd [= dzięki czemu, z jakiego powodu] (2): bo [Bolesław Kryspus] iednák był opiekunem bráthá młodſzego Káźimierzá/ ſtądże mu przypadáłá Krákowſka źiemiá BielKron 355; RejPos 72v.

przypadać ku czemu (2): Mącz 363b; wſzákóż imioná którékolwiek z Domów Kśiążęcych [...] ku ſtołowi Iego Królewſkiéy M⟨iłości⟩ przypádáć będą/ [...] SarnStat 450 [idem] 1024.

przypadać na kogo, [na co] (20): GroicPorz ggv; A ktoby [...] czynił ſzkody/ thákiego dobrá ná nas przypadáią UstPraw E3v; Wárćiſław [...] záſtawił Gdáńſko/ ktore nań przypádáło iáko ná młodſzego brátá/ Márgrábi konradowi z Brándenburgu. BielKron 363, 378v; KwiatKsiąż A3v; Haeres ex sextante. Ná którego ſzóſta cześć [!] máyętnośći przipáda. Mącz 17c; Despondere sibi domum alicuius, Prziwłaſzczáć á dopieráć ſie domu cziyego/ zá to mniemáć yákoby nań przipádáć miał. Mącz 410a, 17c, 43b, 83c, 152c [2 r.], 464d; A po smierći oboyga maiętnoſci ieych [...] na dobra Koſzćielne przypadać ma połowica, a druga na przyiaćiele. ZapKościer 1591/46, 1591/46 [3 r.]; SarnStat 142; [[wołyńska ziemia] po śmierći iego [Witolda] ná Kroleſtwo Polſkie przypadáć miáłá. BielKron 1597 341]. Cf »prawem przypadać«.

przypadać prze co (1): Zoſtáwiuemy iednák w mocy [...] dobrá wſzytki ná nas [...] przypádłé/ y któré potym przypadáć będą prze nieſłużenié woyny/ Iure caduco, inſcripto, donato od kogo SarnStat 85.

przypadać czym [= z jakiego tytułu] (5): Lubárdus dzyału miedzy bráćią nie wzyął/ iedno máćierzyznę Włodźmierz/ kniemu też y Lwow przypadał bliſkośćią. BielKron 379; SarnStat 85. Cf »prawem przypadać«.

Zwroty: »[jakim] prawem przypadać« [w tym: na kogo (3), po kim (1)] [szyk zmienny] (3): byłá walká [...] miedzy dwiemá bráty w Grecyey/ ná ktore to kroleſtwo [Teby] przypadáło przyrodzonym práwem BielKron 61v; ná ktorego [Łokietka] też ſpráwiedliwie y Monárchia Polſka po bráćie práwem przyrodzonym przypadáłá. BielKron 366v; SkarŻyw 164.

»przypadać w ręce [czyje]« (1): Tákowé wſzytkié imioná [...] przypadáią w ręce náſze y Rzeczypoſpolitéy SarnStat 84.

6. Dotyczyć kogoś, odnosić się do kogoś [na kogo] (2): Invidia, non in eo, qui invidet solum videtur, sed etiam in eo cui invidetur, Zazdrość nie ná tego tilko przipáda który zayźrzi ále też ná tego któremu zayźrzą/ álbo bywa zayźrzano. Mącz 494d; obacżaymy w przypowieśći tego zránionego cżłowieká leżącego przy drodze/ iż to ná nas tá przypowieść przypada/ iż leżymy zráneni [!] RejPos 211v.
7. Być odpowiednim, zgodnym z czymś; pasować, przystawać do czegoś [w tym: komu (2)] (3):

przypadać dla czego (1): Y dałći [Bóg] ktemu doſyć docżeſney możnośći/ Ktorać ták przypadáłá dla twoiey godnośći. RejZwierc A4v.

przypadać do czego (2): Y bárzo mu [młodzieńcowi] tá rádá iego [starca] ſmákowáłá/ bo mu do buyney myſli ná wſzem przypadáłá. RejWiz 22; Widzę też cżáſem złego/ widzę theż dobrego/ A nie wſzytko przypada do ſtanu káżdego. RejWiz 127v.

8. Doświadczać czegoś niepomyślnego, popadać [w co] (2):
Zwroty: »[z czego] w choroby przypadać« (1): s czego [wymyślnych potraw] śiłá mdłych dzyatek/ śiłá chorych/ [...] w choroby/ w ſmierći przypadáią. RejPos 70v.

»przypadać w [czyje] posłuszności [= władzę, zwierzchność]« (1): Lew mocny niechay rycży iáko chce w ſrogośći/ A wżdy nędznik przypada w ludzkie poſłuſznośći. RejWiz 10v.

»w śmierci przypadać« (1): RejPos 70v cf »w choroby przypadać«.

9. Kierować się czymś w postępowaniu, podchodzić do czegoś jakoś [ku czemu czym] (1): Abowiem z wzgardy praċz [G pl od praca]/ tęż [lege: też] wzgardzenie ſmierći pochodzi/ á ſmiałość ſię mnoży: ktorą on krom żadney boiazni ku wſzelakim trudnośćiam tak przipada/ yż łátwie onim wierzyć mamy/ iże ſię on nicżego nieboi KwiatKsiąż M4.
10. [Zgadzać się, przyjmować; concedere Cn [na co]: neoteryków obcych się z młodzieżą swą chwytają, a co w nich najdą, [...] dobrze-li to, źle-li, nie uważając i nie rozsądzając [...] zaraz na ledajakie ich argumenty przypadają AktaSynod IV 149.]
11. W zwrotach (4):
»ku [jakiemu] dokończeniu, końcowi przypadać« = zmierzać ku czemuś, kończyć się jakoś (1:1): A iż będzyem wzywáć y chwalić iego ſámego [Boga]/ iż nam wſzytko ku dobremu dokońcżeniu przypádáć będzye LubPs aav; Ale iáko to potym wychodzi [bycie złym] [...]/ á ku ktoremu to końcowi przypada/ tho o tym mamy y przykłádow w piſmie wiele RejPos 72v.

»przed oczy [czyje] przypadać« = być widzianym, dostrzeganym (1): Ieſzcże gdźiekolwiek ſie iedno obroćim po ſzerokośći świátá/ ze wſząd pełno żywych rzecży od Bogá ſtworzonych przed ocży náſze przypada WujJudConf 49v.

»przypadać z wiarą [na co]« = wierzyć czemuś (1): Iákoż to podobna rzecz [...] niecnotę iéy zádáć/ Małżonce iego właſnéy? niechcą więc przypádáć Z wiárą ná to mężowie: bo miłość kłamliwa Nie da wierze do ſercá GosłCast 71.

II. [pf: O opadach: spaść w niewielkiej ilości:
Fraza: »śniegu przypada«: á niektorzy go [mak] też śieią w Stycżniu ná śnieg/ kiedy śniegu przypada Cresc 1571 193.]

Synonimy: I.1. przybiegać, przybywać, przychodzić; 4. przygadzać się, przytrafiać się, stawać się, trafiać się; 5. dostawać się; 8. doświadczać, doznawać.

Formacje współrdzenne cf 2. PAŚĆ.

Cf PRZYPADAJĄCY, PRZYPADANIE

LWil