[zaloguj się]
[pdf]

MODLARSTWO (5) sb n

modlarstwo (5), [modłarstwo].

Oba o oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
G modlårstw
D modlarstwåm
A modlarstwo modlarstwa

[sg A modlarstwo.] ◊ pl G modlårstw (3); -årstw (2), -arstw (1) BielKron (2 : 1). ◊ D modlarstwåm (1). ◊ A modlarstwa (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Bałwochwalstwo (5): Tych ſproſnych modlarſtw piſzą być pocżąthkiem Melliſeuſá krolá Kreteńſkiego/ ácżkolwiek dobrze przed nim były ine modły w Egipcie Izydy y Ozyrowi zbudowáne/ Belluſowi w Aſſyriey/ tákież Molochowi dzyeći ofiárowano przed tym dobrze. BielKron 24v, 9, 24v.

W połączeniu szeregowym (1): mieli obycżáie złe przećiw Bogu krolowie Egipſcy/ iż báłwochwalſtwo záwſze v nich nawietſze było niż gdzye ná ſwiecie/ cokolwiek ieſt wymyſłono ná ſwecie [!] około vbiorow ſłupow/ obrázow/ y inych modlarſtw/ wſzytki od nich przodek wzyęły. BielKron 9.

W charakterystycznym połączeniu: sprosne modlarstwa (2).

a. W polemikach religijnych o katolikach (1): [żeby te imioná/ lub Plebániie/ to ieſt grunty y ludzie/ ná báłwochwalſtwo przed tem nádano: gdyż to rzecż iáwna/ że to oni dawni podawcy nie ná takie modlárſtwá/ ále ná wychowánie Páſtyrzom nádawáli BudUrzęd 120.]

[W przeciwstawieniu: »chrześcijaństwo... modłarstwo«: Ten ſie Rzymſky Papieſz podnoſił/ Boże ſłowo ieſt przewroćił/ A przemienił Chrześćiańſtwo/ Wſſczere pogańſkie modłarſtwo. SeklPieś 128.]

Zwrot: »modlarstwa stroić« (1): Iuż ſię znowu onemu zwierzowi y Báalowi kłániáią/ iuż cechy ná ręce ſwe prziymuią/ przed bałwánámi drzewiánemi śrebrnemi/ y chlebowemi klękáią/ do martwych ludzi ieſzcże ſzaleniey niż przed tem o przycżynę wołáią/ y ine ſproſne modlárſtwá ſtroią. BudNT przedm a4; [BudUrzęd 120v].
[Wyrażenia:»pogańskie modlarstwo«: SeklPieś 128 cf W przeciwstawieniu.]

Synonimy: bałwochwalstwo, idolatryja, pogaństwo; a. bałwochwalstwo, bluźnierstwo, błąd, heretyctwo, herezyja, kacerstwo, niewierność, odszczepieństwo, powiara.

JB