[zaloguj się]
[pdf]

POKRYCTWO (8) sb n

pokryctwo (7), pokrytstwo (1); pokrystwo RejPosWstaw.

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz -stwo).

Fleksja
sg
N pokryctwo
G pokryctwa
A pokryctwo
L pokryctwie

sg [N pokryctwo.] ◊ G pokryctwa (4). ◊ A pokryctwo (4). ◊ [L pokryctwie.]

Sł stp: pokryctwo, pokrzyctwo, Cn brak, Linde także XVII w.

1. Tajemnica, sekret; przemilczanie czegoś (3):
[Zwrot: »[co] czynić w pokryctwie«: A toć należy ministrom tego pilnymi być, na ich obcowanie pilnie się wypytawać zwłaszcza gdyby to od nich zględano beło, a tego nie czynili w pokryctwie. AktaSynod I 103.]
Wyrażenie przyimkowe: »bez pokryctwa« (3): Ktora chwałá day Pánie Boże áby ſie tu w nas wdzyęcżnie okazáłá y rozſzyrzáłá bez wſzelákiego pokryctwá ná wyek wiekow. LubPs gg; przypátruymy ſię Apoſtolſkim ſłowom/ ktore piſze do Teſzáloniceńſkich/ [...] iż bez wſzelákiego pokryctwá/ przepowiedał im Ewánielią NiemObr 85, 90.
2. Fałsz, obłuda, zakłamanie; zdrada (5): LubPs E marg; [pocżął [Jezus] mowić do zwolennikow ſwoich: Naprzodże ſię ſtrzeżćie od kwáſu Faryzeyſkiego/ ktory ieſt pokryctwo [hypocrisis]. BibRadz Luc 12/1 (Linde)].

pokryctwo czyje (2): LubPs I3; [Daniel] pokryctwo Antychryſtowe opiſuie/ ktory ſię miał zá przyiaćielá/ y ſługę Bożego popiſowáć: ále iż to ná zdrádźie cżynić miał NiemObr 170.

W połączeniach szeregowych (2): Kłamſtwo co ieſth/ wſzytkim ludzyom ieſt wiádomo. Ma w ſobie pokrytſtwo/ chytrośći y zdrády. RejPosWstaw [1103]v; NiemObr 165.

Szereg: »pokryctwo i zdradliwości« (1): [sprzeciwnicy] ná wſſem mye kuśili/ By mye iáką chytroścyą zdradnye pochwyćili/ Ia bacżąc pokryctwo ich y ty zdradliwośći/ Skroḿnyem ſie záchowywał w ſwoyey niewinnośći LubPs I3.

Synonimy: 1. sekret, tajemnica; 2. chytrość, fałsz, fałszywość, hipokryzyja, kłamstwo, obłuda, obłudność, przewrotność, zdrada.

Cf POKRYTOŚĆ

LWil