[zaloguj się]
[pdf]

BĘCZEĆ (18) vb impf

Teksty nie oznaczają é.

Fleksja
inf bęczeć
indicativus
praes
sg pl
3 bęczy bęczą
fut
sg
3 m będzie bęczåł

inf bęczeć (2). ◊ praes 3 sg bęczy (5). ◊ 3 pl bęczą (7). ◊ fut 3 sg m będzie bęczåł (1). ◊ part praes act bęcząc (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

1. Wydawać głos właściwy owadom, brzęczeć; bombisare BartBydg; bombilare, facere bombum Cn (12): BartBydg 257; Sirſzenie y Oſſy [...] bęcżą mięſſzey niżli pſzcżoły, zwłaſzcża gdy ſą w iamach ſwogich FalZioł IV 28c, 28d; GlabGad D; Ale ki go diabeł męczy Tu ſarn iako mucha bęczy RejJóz C5v; RejZwierz 121, 130v; RejZwierc A2v, 225v; záiſte ten ták wielki gęſty lud ktory bęcży iáko roy pſzcżoł w málucżki ſię pocżet obroći BudBib Bar 2/26[29]; Bąk. NIe owychći to Bąkow co we trzćinie bęcżą/ Szpetnie więc przed tym Bąkiem tu pogáni ięcżą. PaprPan Bb.
Przysłowie: Gdyż ſpráwiedliwość náſzę zową páięcżą ſiecią kthorą bąk przebije/ á nędzna muchá vplotſzy ſie/ vwikławſzy ſie/ vtráćiwſzy wſzytko [...] idzie s kijem bęcżąc do domu ręce záłomiwſzy. RejZwierc 189.
2. Ryczeć (1):
Szereg: »bęczeć i ryczeć«: a vdaſz ſie zá głoſem ſproſnego naiemniká/ ktoryć tylko będzie bęcżał y rycżał iáko woł dla pożytku ſwego. RejZwierc 173.
3. Wydawać głos muzykalny, brzmieć (o grze instrumentów i śpiewie ludzkim); facere bombum Cn (5): Dáley fletnicżki piſzcżą á puzany bęcżą RejWiz 25v, 119v; Ale iż [śpiewacy] rozno bęcżą/ á ktemu ſie kwápyą/ Więc máło znáć tenoru/ iedno miechy ſápyą. RejZwierz 105; Bo pátrz y ná muzykę gdy iey kto ſłucha/ tedy ſnádnie wyrozumieć może ſthrunę álbo piſzcżałkę kthora rozno bęcży RejZwierc 16.
W przen (1): Tákże też náſłuchawſzy ſie álbo nácżedſzy ſie onych rozlicżnych rzecży/ ſnádnie rozeznáć czo cudnie piſka á co nikcżemnie bęcży. RejZwierc 16.

Synonimy: 1. brzęczeć; 2. ryczeć; 3. brzmieć.

Formacje pochodne: nabęczeć; bękać.

Cf BECZEĆ, BĘCZENIE

BC