[zaloguj się]
[pdf]

BRZYDZIĆ (16) vb impf

Fleksja
inf brzydzić
indicativus
praes
sg
1 brzydzę
2 brzydzisz
3 brzydzi
praet
sg pl
1 m brzydziłem m pers
3 m m pers brzydzili
conditionalis
pl
3 m pers by brzydzili

inf brzydzić (3). ◊ praes 1 sg brzydzę (2). ◊ 2 sg brzydzisz (1). ◊ 3 sg brzydzi (4). ◊ praet 1 sg m brzydziłem (1). ◊ 3 pl m pers brzydzili (2). ◊ con 3 pl m pers by brzydzili (1). ◊ part praes act brzydząc (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

Budzić w kimś wstręt do czegoś, obrzydzać; czuć wstręt (16):
a. W sensie fizycznym (2):

brzydzić co (2): Albo ieſli ſye y ſam pijańſtwá vſtrzedz chceſz: nożki iáſkołcze ná popioł ſpal/ á w pićie go ſyp. (marg) Pijańſtwo brzydźi. (–) SienLek 57v. Cf »brzydzić sobie«.

Zwrot: »brzydzić sobie«: Ieſtliby ludzie roſkoſzni brzydzyli ſobie to picie/ tedy warz korzenie FalZioł I 42b.
b. W sensie moralnym; adducere aliquid in fastidium, fastidium alicui afferre (ciere, gignere, movere), concitare invidiam in aliquem, trahere aliquem in invidiam, invidiam in aliquem vertere, facere alicui invidiam, in commune orbis odium vocare aliquem, fastidium alicuius rei facere, ad invidiam vertere aliquid, ad invidiam uti nomine alicuius Cn (14):

brzydzić kogo, co komu (10): Nausere aliquid alicui, Przikrzić á brzidźić komu co. Mącz 242d; RejAp 43; RejZwierc 23v; MycPrz I Bv; Grekowie Bulgárom nowochrzcżonym Rzymſki kośćioł brzjdzili. SkarJedn 219, 356; Gdyżem twe/ záwżdy/ zdrádliwe przechody Ludźiom zwykł brzydźić/ y lżyć ćię z kłopotem. GrabowSet G3v, H4v; GosłCast 23, 25. Cf »sobie brzydzić«.

brzydzić kim, czym (5): Miałem złoſc w nienawiſci á brzydziłem ią/ [abominatus sum]/ á zákon twoy vmiłowałem. WróbŻołt 118/163; w tych ſlowiech wſzytkich grzeſznik ſie vniża, a iakoby ſam ſobą brzydzi. WróbŻołt M8v, 55/6; GosłCast 23, 25. Cf »sobie brzydzić«.

Zwrot:»sobie brzydzić« (6): Przez wſzytek cżas ſlowy moimi ſobie brzydzili [verba mea exsecrabantur] nieprzijaciele moi/ wſzytkie ich myſli ſą naprżeciwko mnie ku złemu memu. WróbŻołt 55/6; Mącz 242d; bo tego tu Pan nawięcey gánić racży/ á ieſzcże go ſobie więcey brzydzi niżli tego ſzcżyroźimnego. RejAp 43; RejZwierc 23v; Aż ſobie wymyſłámi temi iuż świát brzydzę. GosłCast 25, 23.

Synonimy. b. ganić, przykrzyć.

Formacje pochodne: obrzydzić, zbrzydzić; obrzedzać; obrzydnąć, zbrzydnąć.

Cf BRZUDZIĆ, BRZYDZENIE, BRZYDZIĆ SIĘ

ZZie