[zaloguj się]
[pdf]

BUCIĆ SIĘ (17) vb impf

sie (16), się (1).

Fleksja
inf bucić się
indicativus
praes
sg pl
1 bucim się, bucimy się
2 bucisz się
3 buci się bucą się
praet
sg
3 m bucił się
f buciła się
con praet
pl
3 m pers by się bucili

inf bucić się (3). ◊ praes 2 sg bucisz się (1).◊ 3 sg buci się (4). 1 pl bucim się (1), bucimy się (1). ◊ 3 pl bucą się (1). ◊ praet 3 sg m bucił się (2). f buciła się (1). ◊ con 3 pl m by się bucili (1). ◊ part praes act bucąc się (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Chwalić się, chlubić się, chełpić się; exultare, gloriari, ostendare Mącz; extollere, superbire, sustollere, tollere Cn (17): Mulicá kiedy vtyłá/ Táko śię w ſobie bućiłá BierEz K2v, K4v; KromRozm III A4; Glorior, Sławić/ chełpić/ bucić ſie Mącz 146d, 365b, 445c.

bucić się z czego: Ale ktokolwiek ſie s tego bući/ [...] ſrogie karánie záſłużył GórnDworz Aa3v.

bucić się kim, czym (6): KromRozm II a4; zebránye/ ktore ſye wyárą/ ſwyętobliwoſcyą náuki y żywotá/ á poſwyęcenim krwye páná Kryſtuſowey bući/ yeſt on koſcyoł KromRozm III D7v, Ev, E5, Q2v. Cf Zwrot.

bucić się przed kim: Przed témi ſie to bućiſz/ ktorych dźieśiątégo Látá áż Pyrrhus wyrwał z iárzmá okrutnégo? GórnTroas 27.

Ze zdaniem dopełnieniowym (2): Abowiem ſie tym bućił że dwá pálcá iego/ Miáły być mocnieyſze nád grzbiet oyca ſwoiego. WierKróc A3; Bućim ſie/ iż fortuná z niebá ná nas ſpádłá GórnTroas 23.

Przysłowie: Kto ſie w ſzcżeśćiu bárzo bući/ Rychło go nieſzcżeśćie zrzući BierEz L.
Zwrot: »bucić się pychą«: á bucąc ſie pychą [tumentes superbia]/ weſliśćie ná gorę. Leop Deut 1/43.

Synonimy: chełpić się, chłubić się, chwalić się, okazować się, pysznić się, sławić się, zuchwalić się.

Cf BUCENIE

KN