[zaloguj się]
[pdf]

CHORUJĄCY (14) part praes act

o jasne.

Fleksja
sg
mNchorujący
Gchorując(e)go
Dchorując(e)mu
Ichorującym
pl
N m pers chorujący
G chorujących
D chorującym
A m pers chorując(e)

sg m N chorujący (4). ◊ G chorując(e)go (1). ◊ D chorując(e)mu (1). ◊ I chorującym (1). ◊ pl N m pers chorujący (1). ◊ G chorujących (3). ◊ D chorującym (1). ◊ A m pers chorując(e) (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. chorownia, chorzuchny (dwa z tych samych przykładów).

Niezdrowy; cierpiący; valetudinarius Mącz, Calep; aegrotans, morbo conflictatus Mącz (14): Valetudinarius, Chory/ częſto á gęſto choruyący/ nátárgnionego zdrowia. Mącz 474c, 267a; Calep 1100b; WujNT 731 marg.

chorujący na co (1): Lienosus ‒ chorucączi [!] naſliedzione. Calep 602b.

a. W funkcji rzeczownika (8): Diaetica medicina, Lekarſtwo [...] którego ſie nie godźy przeſtępowáć choruyącym Mącz 84b, 114c, 195c.
Zwrot: »leczyć chorujące« (1): á niech z ſwey ſtrony iáko może lecży choruiące [medeatur pro sua parte aegrotantibus] ModrzBaz 66v.
Wyrażenia: »ciężko chorujący« (1): Conflictatus gravi morbo, Cięſzko choruyącym być. Mącz 130c.

»chorujący niemocami« (1): wſzyſcy ktorzykolwiek mieli choruiące rozlicznemi niemocámi [infirmos variis languorius]/ przywodźili ie do niego. WujNT Luc 4/40.

Zestawienia: »dom chorujących« = szpital (1): Nosocomeium, Dóm choruyących/ Szpital tych którzy ſie lieczą. Mącz 251b.

»izba chorujących« (1): Valetudinarium, Yzbá/ kownátá álbo komorá choruyącich Mącz 474c.

»komora chorujących« (1): Mącz 474c cf »izba chorujących«.

»kownata chorujących« (1): Mącz 474c cf »izba chorujących«.

Szereg:»chorujący i umierający« (1): Potym co mowią o poćieſze ſmętnych/ choruiących/ y vmieráiących GrzegŚm 10.

Synonimy: bolący, bolejący, cierpiący, mdły, niemocny, niezdrowy, słaby; zest.: chorownia, »chorowny gmach«, »dom chorych«, infirmaryja, szpital.

Cf CHOROWAĆ, CHORY, CHORZEJĄCY

DM