cieszyć kogo, co [w tym: kogo, co czym (36), kogo, co w kim, w czym (24), kogo co ze zdaniem okolicznikowym celu (7), przyczyny (1), dopełnieniowym (1), podmiotowym (1)] (343): Towárzyſzki co z nią były/ Iáko mogąc ią ćieſzyły. BierEz O3v, O; Iezus miloſciwy cieſſyl matuchnę milą OpecŻyw 48v, 22v, 23, 67v, 69v, 110v (9); BielŻyw 75; RejPs 179, 208; Ruben cieſzy oycza RejJóz B3v, B4, B4v, B6v, I7v, I8 (10); MurzHist D3v, E2v, E3v, E4, E4v (11); MurzNT 78v; KromRozm II e, e2v, e3, e4; LubPs F4v, L4 marg, N4v, Q3v [2 r.], Q4 marg (13); KrowObr 47, 62v, 123v, 130, 165v, 172, 217; RejWiz 42v, 155v; Leop Iudith 6 arg, 16, Ps 118/50, 76, Is 10 arg (12); Przyſzedł mąż cieſzęcy ią/ by ſie nie ſmęćiłá. RejZwierz 44v; Pan ią ćieſzy. BibRadz Gen 21 arg, *4, Gen 16 arg, I 273v, Ps 40/4, 106 arg (18); do kthorey brát przyiechał z Niemieckich ſtron áby ią ćieſzył BielKron 302, 70v, 71, 85, 93, 94v (14); Atque ego qui te confirmo, ipse me non possum, Ale ya który ciebie cieſzę/ ſam ſie cieſzić nie mogę. Mącz 19b, 182b, 190b, 400a, 400b; OrzQuin E2; Każdego ćieſz czym możeſz Prot D3v, D3; RejAp Cc4v, 20, 33; GórnDworz I3v, K6, T3; Ale páni widząc gośćiá ſmuthnego/ ćieſzyłá iego. HistRzym 52v, 4v, 7v, 23, 31, 33; RejPos B, 2, 11, 42v, 46 (23); Gdźie Duch Boży Wſzechmocny/ ćieſzy wſzytkie wierne Po nędzach obiecuiąc/ nam roſkoſzy pewne. GrzegŚm A2; RejZwierc 32, 114v, 150v, 151 [2 r.], 174, Aaa4; RejPos Wstaw 110v; BudBib 1.Par 7/22, Iob 21/34, 4.Esdr 14/12, Sap 8/9, Eccli 49/10, 12; Strum L4v; BiałKaz C3, D2, D2v; CzechRozm 96v, 141, 202; KarnNap E4v, F, F4v; SkarJedn 313; On ſmutné ſercá ćieſzy/ troſki lékuie KochPs 213, 42, 113, 173, 184, 194 [2 r.], 204; On go ćieſzył vprzeymie/ nie każąc mu otym myſlić SkarŻyw 74, 58, 161, 166, 195, [223] (16); KochTr 24; StryjKron 255, 527; CzechEp 63, 74; NiemObr 30, 38, 92; KochFr 68, 75, 95, 101; KochSz Bv, C2; Lutni moiá/ ty zemną: bo twé wdźięczne ſtróny Cieſzą vmyſł trapióny KochPieś 40, 39; ReszHoz 118; WerKaz 304; Duchu święty rácż nas ćieſzyć/ á iednośćią wiáry złęcżyć ArtKanc L4v, B19v, D10, G13, G17, K12 (10); GórnRozm G3; PaprUp G3v, Iv; KochWr 20; Nie cieszy mię to, ze Maximilian iest in ore omnium laudatur, praedicatur ActReg 115, 30, 59 [3 r.], 111; GórnTroas 27, 37; GrabowSet C2, C2v, Gv, I3; KochFrag 51, 54; LatHar 49, 248, 257, 560, 584 (9); KołakCath A3; RybGęśli Bv, D3; Tym tedy Chrześćijánom [...] Páweł S. ten liſt ze Włoch piſał: ćieſzący ie WujNT 751; Cieſzyć mamy iedni drugich. WujNT Bbbbbb, 282, Ioann 11/31, s. 362, 501, 502 marg (17); SiebRozmyśl Av, K3; Iż ćieſzyſz pokorne á ſkłádaſz hárde. SkarKaz 581a, )(4v, 41b, 385b [2 r.], 416b, 550b [2 r.], 580b; CiekPotr 52; CzahTr B3, B4, [D]v, [D2]v; PaxLiz B, B2v; SkarKazSej 703b; SkorWinsz A3; KlonWor 38; PudłDydo B5; RybWit C2. Cf cieszyć kogo z czego; co komu; kogo przez co; kogo przed kim; kogo na czym; kogo po kim; »cieszyć chorego«, »cieszyć smutne«.

cieszyć kogo od kogo (1): Gdzie mowi ták ten Zácháriaſz ku zebrániu ludzkiemu/ cieſząc ie od Páná Bogá ſwego RejPos 2.

cieszyć kogo z czego (2): Nád to ćieſzył ie z zakonu y z prorokow/ przypomináiąc im bitwy kthore otrzymáwáli. BibRadz 2.Mach 15/9. Cf Ze zdaniem okolicznikowym przyczyny.

cieszyć co komu (1): A dziwnie mi cieſzyłá moię duſzę ſmętną RejWiz 67v.

cieszyć kogo przez co (1): Przez twe Márya rádośći/ Cieſz nas w ſmutku y żáłośći LatHar 496.

cieszyć kogo przed kim (1): Aleć mię to ćieſzy przed Pánem Bogiem CzechEp 61.

cieszyć kogo na czym (1): Oná go zátáiłá przez ſześć lat [...] ſłużąc mu pilnie wkażdey poſłudze [...] y ná wſzjtkim go ćieſzac [!] SkarŻyw 392.

cieszyć kogo po kim [= z powodu czyjej śmierci] (2): A (ták) posłał Dawid sługi ſwe ćieſzyć go po oycu ie^go. BudBib 2.Reg 10/2; WujNT Ioann 11/19.

cieszyć czym [w tym: ze zdaniem okolicznikowym celu (1)] (61): OpecŻyw 69v; RejPs 208; MurzHist R3v, R4v; nas Swiętego Ierzego zaſlugámi y przytzynámi ćieſzyſz KrowObr 217; Leop 2.Cor 7/6; BielKron 195v; Mącz 182b; Prot D3; RejAp 33; Vźrzał iábłká nędzny nieboracżek/ Ná gáłąſce chocia ſłáby krzacżek/ Iedną ſie ręką v niey vwieśił/ A drugą rwąc tym ſwą nędzę cieſzył. RejPos B, 11, 126v [2 r.], 129v, 133v; RejZwierc 32; BiałKaz D2, D2v; CzechRozm 96v; KarnNap F; Cieſz mię łáſką ſwą KochPs 184, 173; SkarŻyw 58, 166; KochFr 95, 101; WerKaz 304; ArtKanc N16, Q8v; Vtracilismy to Vnią z Polską cieszęno [!] nas papierem ActReg 30; GórnRozm G3; KołakCath A3; SiebRozmyśl K3; Nie ſłowy ále rzeczą y mocą Chryſtus ćieſzy. SkarKaz 550a, 550b; CzahTr B4, [D]v; SkorWinsz A3. Cf »nadzieją cieszyć«, »cieszyć obietnicą«, »pociechami cieszyć« »cieszyć tymi słowy«.

cieszyć w kim, w czym [w tym: kogo przez co (1)] (31): RejPs 179; Leop Ps 118/50; BibRadz Ps 40/4; GórnDworz T3; Abowiem pátrz gdy na pogrzebiech bywamy/ álbo przyiacioły w przygodach cieſzymy RejZwierc 151; BudBib Sap 8/9; CzechRozm 202; KarnNap F4v; SkarJedn 313; KochPs 42; KochTr 24; ArtKanc H6; ActReg 59; LatHar 187, 593 marg, 616, 666; Tyś go w fráſunku ćieſzył RybGęśli D3; WujNT 2.Cor 1/4; CzahTr [D2]. Cf »w nadziei cieszyć«, »w smutku cieszyć«.

Ze zdaniem okolicznikowym celu [aby (6), by (2), ażeby (1)] (9): aliż ią ijnſfé panijé cieſſyly/ aby ſobiew ſmutku nie ſteſknila. OpecŻyw 110v, 22v; Leop Is 10 arg; BielKron 94v; RejPos 53v, 133v; ćieſzą/ á żeby nie roſpacżáli dla grzechow/ nápomináią ReszHoz 122; WujNT 2.Cor 2/7; PaxLiz B.

Ze zdaniem okolicznikowym przyczyny (1): ſtal vmiezgaiac [!] ſie á tzieſzac [!] ie ſtego zemu wſzitko ſzlo ku miſli PaprUp Iv.

Ze zdaniem dopełnieniowym [iż (1), że (1)] (2): BielKron 309v; Iałem [!] cieszyc, ze nagroda może bydź ActReg 100.

Ze zdaniem podmiotowym [iż (2)] (2): á wſſák że iednák ćieſſy iż to záſię káżdemu dobrze dufaiącemu ná poćiechę wynidzie. RejPs 82v; CzechEp 74.

W charakterystycznych połączeniach: cieszyć jeden (jedno) drugiego (5), płaczące (2), utrapione (2), wierne (7), więźnie (2); cieszyć w doległościach (2), w frasunku, w troskach, w utrapieniu.

cieszyć kogo, co [w tymi kogo, co czym (15)] (42): OpecŻyw 185; GlabGad I5v; Iáwnie prorok tu położył ſpráwę ſądu páńſkie^go/ [...] á bárzo ſtráſſy złoſćiwe/ á ćieſſy záſię niewinne RejPs 142v, 63v; Zwłaſzcza Iozeph dźiecię twoie Dziwnie cieſzy ſercze moie RejJóz A5v; RejKup t6v; LubPs F3; NVż moię miłe Wići/ toć was długo kręcą/ Nieprzyiacioły cieſząc/ ſámi ſiebye ſmęcą. RejZwierz 103; A nauka ſpiewania (poniewaſz ona śłuchaiącego cieſzy) w wielkiey niekiedy zacnośći á ćci v Grekow była KwiatKsiąż I2v; Mącz 417c; OrzQuin Lv; Prot B4; ModrzBaz 94; Y ztądże ſie zda/ że tego ieſt więcey Co trapi/ niżli co cżłowieká ćieſzy. KochOdpr B2; Nienawiść ná mą ſkázę zewſząd doćiera/ [...] To zá ſwoię życzliwość/ y chęć odnoſzę: Nie ćieſz/ pánie/ złych ludźi/ nie ćieſz mną proſzę. KochPs 167, 119, 151, 167; SLawá y świátłość wielkich narodow/ Cżeſkiego/ Polſkieſkiego[!]/ Węgierſkiego/ przenachwálebnieyſzy mąſz/ Kápłan/ y męcżennik Chryſtuſow Woyćiech: to ieſt/ woyſko ćieſząc: znarodu onego/ od ſławy názwánego Słowieńſkiego SkarŻyw 352; KochTr 12; StryjKron 427; KlonŻal ktv; Cieſzy mię ten rym/ Polak mądr po ſzkodźie KochPieś 39, 50; ArtKanc Q6v; KmitaPsal A2v; ZawJeft 45; GrabowSet C3v, G2v, Q [2 r.]; LatHar 241; Przyſzły wżdy żywot ćieſzy/ Ey niech ſię k niemu wſkok co żywo ſpieſzy. RybGęśli D2; SiebRozmyśl B4v, Cv, D3; KmitaSpit Av; SkarKaz 637a; GosłCast 9 [2 r.]; SkorWinsz A3. Cf cieszyć kogo w kim.

cieszyć kogo w kim (1): Prawe kxiążę między tymi Naſzemi dzieczmi drugiemi Racżyſz nás w nim cieſzyć panie Gdyż to ieſt naſze kochanie. RejJóz A6.

cieszyć czym (17): OpecŻyw 185; RejPs 63v; Prot B4; Náśmieią ſię Polacy y iezdni y pieſzy/ Gdy ie temi báśniámi hárdy rzecżnik ćieſzy. ModrzBaz 94; KochPs 167; KochTr 12; ktorzy ią ſpiewánim/ gránim ná dudach/ multánkach/ ſurmach/ ná ſkrzypicach y bębnach gráiąc ćieſzyli StryjKron 427; A oná niewinna córá/ Obroſłá w ſłowiczé piórá: Y dźiś wdźięcznym głoſem ćieſzy/ Kto ſye kolwiek w drogę śpieſzv. KochSob 66; KmitaPsal A2v; ZawJeft 45; GrabowSet C3v, G2v, Q; LatHar 241; KmitaSpit Av; SkarKaz 636b; SkorWinsz A3v.