CZARNOKSIĘSTWO (54) sb n
Wszystkie samogłoski jasne.
Fleksja
|
sg |
pl |
N |
czarnoksięstwo |
czarnoksięstwa |
G |
czarnoksięstwa |
|
D |
czarnoksięstwu |
|
A |
czarnoksięstwo |
czarnoksięstwa |
I |
czarnoksięstw(e)m |
czarnoksięstwy |
L |
czarnoksięstwi(e) |
|
sg N czarnoksięstwo (3). ◊ G czarnoksięstwa (11). ◊ D czarnoksięstwu (5). ◊ A czarnoksięstwo (9). ◊ I czarnoksięstw(e)m (10). ◊ L czarnoksięstwi(e) (4). ◊ pl N czarnoksięstwa (5). ◊ A czarnoksięstwa (6). ◊ I czarnoksięstwy (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w.
Czary, gusła, kuglarstwo, sztuki magiczne, magia; uprawianie praktyk magicznych; magia Calep, Cn (54):
On ci ieſt ktory ſwym cżarnokſięſtwem/ przywiodl oyttza twégo ku gniewu OpecŻyw 121v;
Powiedać y wierzyć zeby Chriſtus czarnokxięſtwem czinił dziwy SeklKat O3v,
D4,
O4v [
2 r.];
Anektánábus przez cżárnoxięſtwo pocżął ſie przemieniáć w oſobę ſmokową HistAl A4,
Av [2 r.],
C4,
C4v,
L7 [2 r.];
KrowObr 37v;
Tám będąc w oſobnośći vcżyli ſie cżárnokſięstwu przez káráktery álbo ſłowá Káldeyſkie BielKron 9,
8,
9 marg,
469;
GórnDworz T4 [3 r.],
T5,
T5v;
Abo iżby miał w iákie cżárnokſięſthwá á w iákie okázowánie rozlicżnych omyłek ſwiáthá tego/ pokłádáć nádzyeię ſwoię. RejPos 188;
SkarJedn 200;
Cżárnokśięſtwo ſzcżere ieſt báłwochwálſtwo. SkarŻyw 173;
ma natym karánia doſyć/ iſz zna/ że ſą obłudne poſtępki y Cżárnokśięſtwá iego. SkarŻyw 600,
68,
69,
172 [2 r.],
391 [2 r.],
600;
iż to w Hiſtoryách widzę że ſztukámi cżártowſkimi przez cżárnokśięſtwo Papieże Rzymſcy ſtolice tey doſtawáli. CzechEp [412],
[412];
Calep 630a;
Y o tym kácerſtwie ábo czárnokśięſtwie/ ktore ánioły miáſto Bogá y Chriſtuſá chwaliło/ y ofiáry im czyniło: wykłádáią to mieyſce wſzyścy Doktorowie WujNT 700,
Act 8/11,
s. 699;
Muśi być iż ten zdraycá vmie cżárnokśięſtwo. KlonWor 22,
3.W połączeniach szeregowych (3): A krotko mowiąć/ ktorzy zwyczaiem prziſięgaią/ albo ktorzy w czarach/ guſliech/ Czarnokxieſtwye/ y ynich zaboboniech/ y w wſzelkym zlym vczinku/ albo woli ymięnia Bożego v żiwaią SeklKat F2v; nie kuſząc ni w cżym Páná ſwego/ á nie wdawáiąc ſie w żadne cżáry/ guſłá/ álchimije/ cżárnokſięſtwá/ y w ine rzecży nieſłuſzne RejPos 72; Którzy vżywáią nauk Szátańſkich/ czárow/ wieżdżb/ czárnokśięſtwá/ pracę Aſtrologiéy BiałKat 48v.
Wyrażenie: »czynienie czarnoksięstwa« (1): á iſz ſwemu Klerykowi Arſeniuſzowi/ rękę ná cżynienie Cżárnokſięſtwá/ vćiął SkarŻyw 390.
Szeregi: »czarnoksięstwo, (albo, i) czary« [
szyk 4 :
3] (
7):
A tak iuż pokuſzáią rozmáitych cżar álbo cżárnokſięſtwá HistAl M4;
GroicPorz ii2;
RejAp 166;
Na oſtátek przez cżáry/ przez cżárnokſięſtwo/ kuſzą ſie niektorzy zniewolić pocżćiwe ſercá GórnDworz Bb4v,
Hh6v;
SkarŻyw 458;
Sądowi duchownému podległy wróżki/ czáry/ czárnokśięſtwá [ad iudicium spirituale iudicare pertinet incantationes et magias JanStat 236] SarnStat 214.»nauka gwiazdeczna (a. gwiazdarska) i (albo) czarnoksięstwo« (2): Anektanab [...] wziąwſzy s ſobą złotá ile mógł nábráć/ y drugie rzecży kthore mu były potrzebne ku náuce gwiazdecżney/ y ku cżárnokxięſtwu/ zbiegł precż z Egiptu HistAl A2; Nektánábo krol Egipſki/ ktory też był miedzy Mędrce iednym policżon/ gdyż náſládował vcżenia wielkiego/ zwłaſzcżá gwiazdárſkich náuk albo cżárnokſięſtwá. BielKron 122.
Synonimy: alchimija, astrologija, astronomija, czar, czarowanie, gusła, kuglarstwo, praktyka, praktykarstwo, wieszczba, wrożka.
ZZa