[zaloguj się]

CZARNOKSIĘSTWO (54) sb n

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
sg pl
N czarnoksięstwo czarnoksięstwa
G czarnoksięstwa
D czarnoksięstwu
A czarnoksięstwo czarnoksięstwa
I czarnoksięstw(e)m czarnoksięstwy
L czarnoksięstwi(e)

sg N czarnoksięstwo (3).G czarnoksięstwa (11).D czarnoksięstwu (5).A czarnoksięstwo (9).I czarnoksięstw(e)m (10).L czarnoksięstwi(e) (4).pl N czarnoksięstwa (5).A czarnoksięstwa (6).I czarnoksięstwy (1).

stp, Cn notuje, Linde XVIII w.

Czary, gusła, kuglarstwo, sztuki magiczne, magia; uprawianie praktyk magicznych; magia Calep, Cn (54): On ci ieſt ktory ſwym cżarnokſięſtwem/ przywiodl oyttza twégo ku gniewu OpecŻyw 121v; Powiedać y wierzyć zeby Chriſtus czarnokxięſtwem czinił dziwy SeklKat O3v, D4, O4v [2 r.]; Anektánábus przez cżárnoxięſtwo pocżął ſie przemieniáć w oſobę ſmokową HistAl A4, Av [2 r.], C4, C4v, L7 [2 r.]; KrowObr 37v; Tám będąc w oſobnośći vcżyli ſie cżárnokſięstwu przez káráktery álbo ſłowá Káldeyſkie BielKron 9, 8, 9 marg, 469; GórnDworz T4 [3 r.], T5, T5v; Abo iżby miał w iákie cżárnokſięſthwá á w iákie okázowánie rozlicżnych omyłek ſwiáthá tego/ pokłádáć nádzyeię ſwoię. RejPos 188; SkarJedn 200; Cżárnokśięſtwo ſzcżere ieſt báłwochwálſtwo. SkarŻyw 173; ma natym karánia doſyć/ iſz zna/ że ſą obłudne poſtępki y Cżárnokśięſtwá iego. SkarŻyw 600, 68, 69, 172 [2 r.], 391 [2 r.], 600; iż to w Hiſtoryách widzę że ſztukámi cżártowſkimi przez cżárnokśięſtwo Papieże Rzymſcy ſtolice tey doſtawáli. CzechEp [412], [412]; Calep 630a; Y o tym kácerſtwie ábo czárnokśięſtwie/ ktore ánioły miáſto Bogá y Chriſtuſá chwaliło/ y ofiáry im czyniło: wykłádáią to mieyſce wſzyścy Doktorowie WujNT 700, Act 8/11, s. 699; Muśi być iż ten zdraycá vmie cżárnokśięſtwo. KlonWor 22, 3.

W połączeniach szeregowych (3): A krotko mowiąć/ ktorzy zwyczaiem prziſięgaią/ albo ktorzy w czarach/ guſliech/ Czarnokxieſtwye/ y ynich zaboboniech/ y w wſzelkym zlym vczinku/ albo woli ymięnia Bożego v żiwaią SeklKat F2v; nie kuſząc ni w cżym Páná ſwego/ á nie wdawáiąc ſie w żadne cżáry/ guſłá/ álchimije/ cżárnokſięſtwá/ y w ine rzecży nieſłuſzne RejPos 72; Którzy vżywáią nauk Szátańſkich/ czárow/ wieżdżb/ czárnokśięſtwá/ pracę Aſtrologiéy BiałKat 48v.

Wyrażenie: »czynienie czarnoksięstwa« (1): á iſz ſwemu Klerykowi Arſeniuſzowi/ rękę ná cżynienie Cżárnokſięſtwá/ vćiął SkarŻyw 390.
Szeregi: »czarnoksięstwo, (albo, i) czary« [szyk 4 : 3] (7): A tak iuż pokuſzáią rozmáitych cżar álbo cżárnokſięſtwá HistAl M4; GroicPorz ii2; RejAp 166; Na oſtátek przez cżáry/ przez cżárnokſięſtwo/ kuſzą ſie niektorzy zniewolić pocżćiwe ſercá GórnDworz Bb4v, Hh6v; SkarŻyw 458; Sądowi duchownému podległy wróżki/ czáry/ czárnokśięſtwá [ad iudicium spirituale iudicare pertinet incantationes et magias JanStat 236] SarnStat 214.

»nauka gwiazdeczna (a. gwiazdarska) i (albo) czarnoksięstwo« (2): Anektanab [...] wziąwſzy s ſobą złotá ile mógł nábráć/ y drugie rzecży kthore mu były potrzebne ku náuce gwiazdecżney/ y ku cżárnokxięſtwu/ zbiegł precż z Egiptu HistAl A2; Nektánábo krol Egipſki/ ktory też był miedzy Mędrce iednym policżon/ gdyż náſládował vcżenia wielkiego/ zwłaſzcżá gwiazdárſkich náuk albo cżárnokſięſtwá. BielKron 122.

Synonimy: alchimija, astrologija, astronomija, czar, czarowanie, gusła, kuglarstwo, praktyka, praktykarstwo, wieszczba, wrożka.

ZZa