[zaloguj się]
[pdf]

CZAROWANIE (18) sb n

Oba a jasne (w tym w drugim 1 r. błędne znakowanie); o prawdopodobnie jasne (tak Cn); e pochylone.

Fleksja
sg pl
N czarowanié czarowaniå
G czarowaniå
A czarowani(e)
I czarowanim, czarowani(e)m
L czarowaniu

sg N czarowanié (9); -é (3), -(e) (6). ◊ G czarowaniå (2). ◊ A czarowani(e) (2). ◊ I czarowanim (1) KrowObr, czarowani(e)m (1) WujNT. ◊ L czarowaniu (2). ◊ pl N czarowaniå (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde brak.

Uprawianie czarów, sztuk magicznych, wymawianie zaklęć; gusła, sztuki magiczne; u pisarzy reformacyjnych (szczególnie u Krowickiego) także w odniesieniu do ceremonii katolickich; veneficium Calep, Cn; divinatio BartBydg; incantatio, magice Calep; medicatio Cn (18): Divinatio, dr. divinus actus futura noscere aut revelare, est praedictio futurorum superstitiosa, vyesczba, czarovanye BartBydg 44; MiechGlab *7; Nie miey loſow gry ná pyecży/ Stąd pochodzą márne rzecży/ Zwády klątwy cżárowánia/ Roſpácży y zábijánia BielKom F3; żegnáli chleb y wino/ w zmyſlone y thák rzeknące/ w ciáło y w krew/ tzárowánim ſwoim przemieniáli KrowObr 119, 73, 104v; Lecż ty miey ſię ná piecży gdzie ſzkodę przez cżárowánie cżyni SkarŻyw 36; CzechEp 86; Veneficium ‒ Zadanie iadu, czarowanię. Calep 1108a, 518a, 630a; błąd Kálwiniftow/ ktorzy nie tylko chlebá y kielichá w ćiáło Páńſkie nie poświącáią/ ále y poświącánie od Páná Chriſtuſá podáne bluznią/ y czárowániem názywáią. WujNT 603, Gal 5/20.

czarowanie czego (5): Papieskich gromnic cżárowánie. KrowObr 89, 92v, 125, Tt3; CzechEp 70.

Szeregi: »czarowanie abo zaklinanie« (1): A zwłaſzcża żem też to y w Agendźie náłaſł/ przy cżárowániu ábo záklinániu ſoli CzechEp 70.

»żegnanie albo krzyżykow czynienie, to jest czarowanie« (1): kożdy obátzyc może/ iż tu nic inſzego nierozumiećie/ iedno żegnánie álbo krzyżykow tzynienie/ to ieſth tzárowánie Wody/ Soli/ Winá/ Iáiec/ Owſá/ [...] Mirry/ Gołębiow/ Báránkow KrowObr 125.

Synonimy: alchimija, czarnoksięstwo, gusła, kuglarstwo, praktyka, praktykarstwo, praktykowanie, wieszczba, wrożka, zaklinanie.

Cf CZAR, CZAROWAĆ, [CZARZENIE]

ZZa