[zaloguj się]
[pdf]

DEFEROWAĆ (26) vb impf

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
inf deferować
indicativus
praes
sg pl
1 deferuję
3 deferują
praet
pl
1 m pers -śmy deferowali
3 m pers deferowali
imperativus
pl
3 niech deferują
conditionalis
sg pl
3 m by deferowåł m pers by deferowali

inf deferować (15). ◊ praes 1 sg deferuję (2). ◊ 3 pl deferują (3). ◊ praet 1 pl -śmy deferowali (1). ◊ 3 pl m pers deferowali (2). ◊ imp 3 pl niech deferują (1). ◊ con 3 sg m by deferowåł (1). ◊ 3 pl m pers by deferowali (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. praw. Zgłaszać, donosić o popełnionym przestępstwie lub wykroczeniu; deferre Mącz, SarnStat [defero ‒ niosę, zanoszę Mącz 123a; deferre causam ad patronum dicitur litigator – rzecz swoję przed prokuratorem przełożyć i jemu polecić; deferre ‒ tajemno kogo oskarżyć, wydać kogo. Mącz 123a; donoszę co; obwiniam kogo u sądu o co, skarżę na kogo u sądu; odnoszę kogo do kogo, oskarżam ‒ defero Cn] [w tym: kogo (13), co (1)] (15): Zali ci są tu, ktoreśmy deferowali na sejmie przeszłym, za rozkazaniem Krola JM i WM spozywani Diar 35; A ieſliby ſam niedeferował/ tedy ſam winien ſzkodę zápłáćić. UstPraw D2v; A Gdźieby kto Poborów nie wydał/ tedy tákowégo Poborcá do vrzędu zamkowégo/ gdźie podlégł powinien deferowáć SarnStat 345, 272.

deferować komu (9): A ktorzyby go niebyli poſłuſzni/ ma ie nam deferowáć. UstPraw D2v, D2; tych ktorzyby zátrzymáli táki podatek/ Stárośćie onego mieyſcá deferuię. SarnStat 347, 344, 364, 413, 491, 1148, 1233.

deferować o co (2): o którą [grzywnę] Inſtigator czynić będźie powinien/ álbo Poſłowie deferowáć. SarnStat 267, 400.

Ze zdaniem dopełnieniowym [iż] (1): Ale iż Poſłowie [...] niektórzy/ deferowáli to nam: iż o wiele rzeczy bywa wydawano pozwów/ do Grodzkich ſądów y vrzędów/ któré im nie należą. SarnStat 1148.

2. praw. Przedstawiać, przedkładać do aprobaty [co komu] (1): iż gdy inné źiemie nápiſzą ſwé zwyczáie/ piérwéy ie nam álbo potomkóm náſzym niech deferuią SarnStat 60.
3. Podlegać, ulegać, ustępować, poddawać się; deferre Mącz, Cn; cedere, concedere, submittere imperium Cn [deferre aliquid in aliquem – zdać co na kogo; defero tibi in hac re ‒ ustępujęć w tej rzeczy, znam się być nie tak godnym jako ty deferre alicui honorem – dać komu pierwsze miejsce nad się, ważyć kogo. Mącz 123a; ustępuję komu w czym, daję przodek komu – defero alicui primas a. palmam alicuius rei Cn] [komu, czemu] (9): Confeſsioniſte wolą Genewſkiemu álbo Witęberſkiemu niż Rzymſkiemu Koſćiołowi deferowáć. WujJud 118; Tey ſukceſsiey oycowie święći ták deferuią/ że niemal tę ſámę znákiem Kośćiołá prawdźiwego być powiedáią. WujJud 135v, 118, L15; iż temu komu wſzytko ćiáło porucżono/ nie godźi śię [...] więcey niektorym [obywatelom] w rádźie deferowáć/ ábo im więtſzą zwierzchność przywłáſzcżáć niżli drugim? ModrzBaz 18v; y ći ktorzy Apoſtołow ſłucháli/ temuż ktoremu Apoſtołowie deferowáli/ poddáwáć ſię powinni byli NiemObr 27; [groził drugim sejmem] naktori ſie mial lepiei przigotowac/ á ſroſzei karac te ktorzi bi im niedeferowali. PaprUp Iv, B2v; że Ius Canonicum popráwia Ius poſitiuum koronnégo: Bo wſzytkié práwá tému deferuią SarnStat 55.
4. Ofiarować, obdarzać; deferre Calep, Cn [daję, ofiaruję co komu, czestuję, potykam, raczę czym kogo ‒ defero Cn] (1): Defero ‒ Daię, obdarząm, deferuię. Calep 295a.

Synonimy: 1. donosić, obwiniać, oskarżać; 3. poddawać się, podlegać, ulegać, ustępować; 4. dawać, obdarzać, ofiarować.

Cf DEFEROWAN

KCh