[zaloguj się]
[pdf]

DOMNIMAWAĆ SIĘ (42) vb impf

domnimawać się (29), domniemawać się (13); domnimawać się BielŻyw (9), WróbŻołt, LibMal (4), Calag, CzechEpPOrz; domniemawać się Leop, HistRzym, BielSat, CzechRozm, StryjKron, BielSjem, Calep; domnimawać się : domniemawać się BielKron (11 : 2), Mącz (1 : 3), WujNT (1 : 1).

sie (33), się (9).

o, e oraz końcowe a jasne; -må- (22), -ma- (5); -må- BielKron (13), CzechRozm, StryjKron, CzechEpPOrz, BielSjem, WujNT (2); -ma- Leop, HistRzym, BielSat, Calag; -må- : -ma- Mącz (3 : 1).

Fleksja
inf domnimåwać się
indicativus
praes
sg pl
1 domnimåwåm się
2 domnimåw(a)sz się domnimåw(a)cie się
3 domnimåw(a) się domnimåwają się
praet
sg pl
1 m -em domnimåwåł się m pers
3 m domnimåwåł się m pers domnimåwali się
n domnimåwało się subst
fut
sg pl
2 m będziesz domnimåw(a)ć się m pers
3 m m pers będą domnimåwać się
imperativus
sg
2 domnimåw(a)j się
impersonalis
praet domnimåwå się
participia
part praes act domnimåwając się

inf domnimåwać się (3). ◊ praes 1 sg domnimåwåm się (5). ◊ 2 sg domnimåw(a)sz się (3). ◊ 3 sg domnimåw(a) się (5). ◊ 2 pl domnimåw(a)cie się (1). ◊ 3 pl domnimåwają się (3). ◊ praet 1 sg m -em domnimåwåł się (1). ◊ 3 sg m domnimåwåł się (2). n domnimåwało się (1). ◊ 3 pl m pers domnimåwali się (11); -ali : -åli BielKron (8 : 2), -(a)li (1). ◊ fut 2 sg m będziesz domnimåw(a)ć się (1). ◊ 3 pl m pers będą domnimåwać się (1). ◊ imp 2 sg domnimåw(a)j się (1). ◊ impers praet domnimåwå się (1). ◊ part praes act domnimåwając się (3).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI ‒ XVII w.; poza tym XVIII w.: domniemywać się.

1. Domyślać się, przypuszczać, dorozumiewać się; spodziewać się; conicere Mącz, Calag, Calep, Cn; coniectare Calag, Cn; ducere coniecturam Mącz; argumentari, cogitare, cogitatione et ratione colligere, coniectura augurari a consequi a percipere a. duci ad suspicandum a. providere, coniecturam facere, existimare, exputare, suspicionem inferre, intelligere, praesumere, praesumptionem habere, prospicere, suspicione pulsari, suspicari Cn (24): Facile inde coniicio, Latwie ſie ztąd domnimawam. Mącz 162a, 96a, 162a; Calag 162a; Coniicio — Na kupe miece, zrucąm. Domniemawąm ſzie, rozwaząm. Calep 241b.

domnimawać się kogo (4), czego (4): Bładzić też ten kto ſie thu domnimawa bezpiecżnego krola BielŻyw 144, 145; WróbŻołt 67/17; Powyada ze pyenyadze kthorych ſzyą przinym bycz wyelye domnymawali myal wipatrzicz LibMal 1546/111v, 1546/114; Lántgráfá vpomináli Nawius y Granwellanus/ áby Ceſarzowi záiechał ná drogę á mowił ſnim oblicżnie o thy rzecży/ kthorych ſie nań domnimawáią BielKron 225, 73v, 359.

A cum inf (2): BielŻyw 144; Przeto tey koronácyey thák długo nie było przes trzy látá/ iż ſie domnimawali krolá Włádźiſłáwá w Turcech być żywego. BielKron 390v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [iż (3), że (3), żeby (1), inne wskaźniki (2)] (9): Tento Epicurus w tim więcey błądził niż inni philozophowie domnimawaiąc ſie że Bog tych rzecży nie ſprawuie BielKron 103, 112, 145; domniemáwáli ſie Zeglarze/ żeby ſie im vkázowáłá iáka kráiná. Leop Act 27/27; BielKron 442v; Ale [Lucyna] domniemáwáiąc ſie by to iego żoná byłá/ pocżęłá táko myślić ſámá w ſobie HistRzym 26v; BielSat N3v; BielSjem 40; Skąd ſię vczeni ludzie domnimawáią/ że y ſtáre Graeckie [teksty] miáły ε᾽υθοκίας. WujNT 200.

2. Podejrzewać; suspicari Vulg, Cn (11): Tego cżáſu vmárł Fránćiſzek krolewic ſtárſzy Fráncuſki 18. lat/ ták iáko ſie domnimawali przez trućinę BielKron 215v.

domnimawać się czego (4): thedibichgo mogl bill tham ſnadnyey pozicz, anyzeli wdomv, bich thą myſl nyecznothliwa, kthorey ſzią pan wemnye domnymawa bil myal. LibMal 1545/103v; BielKron 404; StryjKron 652; Przećiw ktoremu [Jezusowi] ſtánąwſzy ći co nań ſkárżyli/ żadney winy złey nie przynieśli z tych ktorychem ſię ia domniemawał [de quibus suspicabar malum]. WujNT Act 25/18.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: to (1), tego (1); że (4), iżby (1), żeby (1)] (6): LibMal 1545/107v; W Dziekańſkim domu w Ołomuńcu [Wacław] zabit nie wiedzieć od kogo/ [...] tak ſie domnimawali że ſami naiemnicy zábili mężoboycę áby ich nie wydáwał. BielKron 326, 223, 360, 396v, 413.

3. Uważać, sądzić, mieć swoje zdanie; opinari Mącz (4): Opinor, Mniemam/ Baczę/ mam zá to/ Szácuyę/ Wierzę/ Domniemawam ſie. Mącz 265c; rzecż to nie podobna/ ábyś tę dawną wolność wſzytkim ſłużącą/ chćiał w cżęśći niektorym wydzieráć: (iáko ſię niektorzy domnimawáiąc/ po ſtronách/ mowią) CzechEpPOrz **.

Ze zdaniem dopełnieniowym [aby (1), że (1)] (2): Aczkolwiek drudzy domnimawáli ſie/ áby látá zá mieſiące piſmo ſwięte kłádło/ ále nie może to być BielKron 5v; tedy ſie ták domniemawam/ że to oni vcżynili dla tego/ iż też przedtym [...] máło nie tęż rzecz Ian o Bogu mowi CzechRozm 201v.

4. Poczuwać się do czego, uważać się, poczytywać za kogo (3):

cum inf (3): Nie ieſt nędzny iedno ten kto ſie nędznym domnimawa być. BielŻyw 128; Cżyn wiele á mało ſlubuy, tedy mądrym będzieſz, ieſtli ſie być mądrim nie będzieſz domnimawać. BielŻyw 130, 105. [Możliwa też interpretacja jako A cum inf w haśle domnimawać].

Synonimy. 1. dobaczać się, domyślać się, dorozumiewać się; 3. rozważać, szacować, wierzyć; 4. poczuwać się, uważać się.

SB