[zaloguj się]
[pdf]

DOTRZEĆ (7) vb pf

o jasne; teksty nie oznaczają é.

Fleksja
inf dotrz(e)ć
praet
sg
3 m dotarł

inf dotrz(e)ć (3). ◊ fut 3 sg dotrze (1). ◊ 3 pl dotrą (2). ◊ praet 3 sg m dotarł (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) – XVIII w.

1. Napaść, zaatakować, natrzeć (5): tedy Mácedońcżycy dotrzeć nie śmieli [Macedonibus haesitantibus] BibRadz 2.Mach 8/20; Do boiu gotowość ich wielką wyznawáią/ Niech náſzego podpoią á w tym ſmiele dotrą PaprPan R4v.

dotrzeć na co (1): A ná Iſtryká [=jeżozwierza] śię [wilk] kuśił: Ale nań wżdy dotrzeć nie śmiał BierEz P3v.

a. Zesłać cierpienie, zadać ból [na kogo] (2): Ná ktorego [Jezusa Chrystusa] też/ onże ſam [Bóg]/ grzechy náſze włożył: dotárł nań/ y zránić dał CzechRozm 210.
Zwrot: »dotrzeć boleścią« (1): Pan chćiał dotrzeć nań boleśćią [voluit contundere (marg) conterere (‒) eum aegrotare fecit] BibRadz Is 53/10.
2. Doprowadzić do skutku, dokończyć, załatwić, uzyskać co, wystarać się (2):

cum inf (1): Widząc co cżynią naſzy/ ná ſwych Seymiech wielkich/ Pocżną ále nie dotrą/ ruſzáć rzecży wſzelkich BielSjem 6.

Zwrot: »w [czyjej] sprawie [za kim] dotrzeć« = przemówić, stanąć w czyjejś obronie (1): Podobno on [św. Piotr] wmoy ſprawie Snaċ zanmną [!] niedotrze prawie RejKup y7.

Synonimy: 1. dojechać, dołamać, dotłuc, nadskoczyć, natrzeć, porazić, wpaść; 2. dokonać, skończyć, sprawić, wyprawić.

Formacje pochodne cf TRZEĆ.

BC