.
a.
Niezależny od woli ludzkiej splot wydarzeń, ślepy traf przynoszący powodzenie i niepowodzenie (197):
A ták dziwno ſie ſwiat toczy Krzywe ma fortuná oczy RejRozpr H4;
RejJóz E7v;
w prętkiey chwili tho przychodzi/ iż ludzie áż do obłokow podwyſzſza fortuná/ á zás wyſokie áż do ciemnoſći pogrąża w głębokoſć. HistAl F5,
D8v;
BielKom D8;
Gdyż ieſt ſlepa fortuná á nie pátrza thego/ Opuśćiwſzy godnego nátka nicżemnego. RejWiz 97;
(marg) Fortuná Czo Yeſt. (—) Iedni zwáli fortuną komu ſie ſzcżęśćiło/ A iż tho ták s przypadku wſzytko ſie ſporzyło/ Ze drudzy zá tho mieli by to iáka páni/ Ták ná ſwiecie ſzydziłá tu wſzytkimi námi. Málowáli ią wzgorę oná kołem tocży/ Iedny w zacność wywyzſza drugie ná doł tłocży. Ze ią potym niektorzy zá boginię zwáli/ Ofiáry/ vpominki/ y ſwiecżki ſtáwiáli. Drudzy tho zwáli fátum/ po polſku przypadkiem RejWiz 127v,
10,
87v,
Cc5v;
Ku doſtátku/ tym go ieſzcże fortuná zdobiłá/ Ze Zuzánná/ poſlubiona iego żoná byłá. KochZuz A2,
A3v;
Náturá wzroſt/ vrodę/ Więc y rozum dáłá/ Fortuná też do ſwego/ nic nie zámieſzkáłá. Bo opátrzyłá ſtanem/ zacnoſcią/ y worki RejZwierz 56v,
3,
41v,
56;
muśim iecháć gdzye Pan Bog s forthuną powiedzye. BielKron 413,
81v,
256v,
338v,
400v;
Cedere fortunae, Nie przećywić ſie fortunie. Mącz 43b;
Si voto fortuna subscripserit, By fortuná chćiáłá folgowáć/ by ſie wedle moyey żądliwośći ſtáło. Mącz 375d;
Quencunque casum fortuna invexit hunc apte et quiete ferat, Iákąſzkolwiek przigodę fortuná prziniosłá táką muśi skromnie cierpieć. Mącz 477c,
289a,
309d,
417c;
GórnDworz D2,
D3,
M5v;
tho ieſt wola boża: áby pod tą klobą fortuny tu żywiąc/ przez ty przypadki docześné byłeś polerowan. BiałKat 208v;
Nie wierz ſwieckim przypadkom/ nie dufay fortunie/ Bo cie tá w lás záwiodſzy ni wzwieſz kiedyć dunie. RejZwierc B4;
Ale thy ſkárby czo od fortuny przypadáią/ y rdzá ie ſnádnie pogryzie/ y w niwecż ſie obrácáią RejZwierc 133;
ſwiát ani fortuná wziąć nie może co mu cnotá dáłá. RejZwierc 134v;
Fortunę trudno kto ma vwinowáć/ Ten winien kto iey nie vmie ſpráwowáć. RejZwierc 226,
Bv,
B4,
B4v,
22,
71 (
32);
BielSpr 35v;
Fortunie nie vfáią bo co iedno dáłá/ Wſzytko záraz przepili by záś nie pobráłá/ Ale ſławę á cnotę máią w pilney piecży PaprPan H3,
E4,
G3,
K4,
L4,
Q4 (
10);
ModrzBaz 73v;
KochOdpr B2;
Oczko A3v;
KochPs 59,
73;
Táć ieſt władza fortuny/ móy namiſzy [!] ſynie: Ze nie ták vſkárżáć ſye/ kiedy nam co zginie/ Iáko dźiękowáć trzebá/ że wżdam co zoſtáło: Bo to wſzytko nieſzczęśćié w ręku ſwoich miáło. KochTr 24,
16;
StryjKron 255;
KochJez A4v;
Y fortuná nie záwżdy groźno ſię nam ſtáwi: Bywa też czás/ że dobrą myśl w człowieku ſpráwi. KochEpit A2,
A2v;
PRzy iednym ſczęſćiu dwie ſzkodźie bóg dáie: Głupi nie widźi/ Więc fortunie łáie. KochFr 35,
18,
35 [2 r.],
49,
107;
Fortunie przypiſuią ród powinowáctwá/ Doſtoięńſtwo/ máiętność/ ſkárby/ y bogáctwá KochDz 105,
109;
Lecż teraz niechay fortuna pokaże/ Komu przyſądzić krolewnę dziś każe. KochSz A4;
Kogo fortuná ſrogim nie pobiłá Tego łáſkáwym okiem nie zmamiłá. KochSz C3v;
Oſtátek/ iáko zácznie/ Ták fortuná niech kona: raczyli łáſkáwie/ Raczyli też ináczéy: my śiedźiém w iéy práwie. KochPieś 10;
Iam tylko ſámá bez mężá zoſtáłá/ Sroga fortuná tá mi go záyźrzáłá. KochPieś 19,
10,
35 [2 r.],
41 [3 r.],
42;
KochTarn 74;
PudłFr 28 [2 r.],
58,
63,
71;
GórnRozm A2;
Fortuná nawy ná morzu ſpráwuie/ Fortuná w bitwách zwyćięſtwem ſzáfuie KochWr 16,
33;
PaprUp A2;
ZawJeft 30;
Calep 431b;
GostGospPon 169;
GostGospSieb +3;
Phil M4;
Im ćię wysſzéy podnieśie/ y w możność vſtroi Fortuná/ tym ſie tobie niżéy kłáść przyſtoi. GórnTroas 22;
O boże/ iáko dźiwnie fortuną ſzáfuieſz/ Co dáléy/ to więtſzé złé ná nas wynáyduieſz. GórnTroas 64,
7,
23,
36,
61,
64 (
8);
GrabowSet Yv;
KochFrag 30,
39,
44;
RybGęśli Bv,
C,
C4;
SarnStat 952;
KlonKr C4 [2 r.];
KmitaSpit C2,
C6;
FOrtuna dobrym mieniem iák Bogini rządźi/ Wſzem pánuie/ leć bárzo z kreſu ſwego błądźi. Zdrádliwa nieſtátecżna bo ná kole ſtoi/ Przewrotnym CzahTr L4v,
Bv [2 r.],
L4v;
Fortuná rádniey ieſt wicher á niżeli wiátr: bo z pewnego kątá nie wieie/ ále ſię záwſze w około wije y kręći/ okrętem náſzym rozmáićie obrácáiąc y wichrząc. Raz pogodna/ drugi raz ſzalona y nieſtátecżna/ raz matká/ drugi raz mácochá/ raz bogáta/ drugi raz nága/ raz iezdna/ drugi raz pieſza/ raz kroluie/ drugi raz żebrze/ raz páni/ drugi raz błaźnicá. KlonFlis B,
E;
SapEpit A4v;
Zyłám doſyć ná ſwiecie iák fortuná chciáłá/ Teraz záſię pod ziemią iuż będę buiáłá. PudłDydo B6,
A2,
B6;
SzarzRyt B3,
B3v,
D2v,
D4.
Przysłowia:
Abowiem ták fortuná ſwe kołá obráca/ Ni ſámá wzwie/ bo ſlepa/ gdzye kogo námáca. RejWiz 100v;
uważył ſobie odmienność fortuny iáko ſie oná dziwnym kołem tocży RejZwierc 66;
Fortuná záwżdy ná kole ſie tocży RejZwierc 229v;
Tákći fortuná zártkim kołem biega, Kochánych mija, zániedbánych śięga. KlonKr Ev;
Dobry zyſk pewny á prętki choć rowny/ Stráſzny ow głowny Co nim Fortuná ſzáwia ná ſwym kole KlonFlis E2v. [
Ogółem 5 r.]
fortuná błędliwemi drogámi chodzi. BielKron 130v.
Fortes fortuna adiuvat, Smiáłym fortuna folguye Mącz 134d.
Frazy: »czas z fortuną się (od)mieni(a)« [
szyk zmienny] (
5):
Grekowie ięli ſwe páńſtwá rozſzyrzáć/ ále ſie cżás s fortuną mieni/ záſię miedzy nimi wnętrzne walki pocżęły być BielKron 117;
Co dziś iednemu to potym drugiemu bywa/ ták cżáſy s fortuną ſie mienią BielKron 129v,
116v,
129,
325.
»fortuna się odmieni(a)« (2): radáć ſie fortuná cżęſtokroc odmienia BielKron 256v; Fortuná prętko rádá ſie odmieni/ Vźrzyſz go w ſzárzy czo chodził w zieleni. RejZwierc 229v.
»fortuna (roz)pieści; pieszczota fortuny« [szyk zmienny] (6; 1): Wiem żeć to dziwniey będzye iż cżáſem dobrego/ Marna podká przygodá/ á onego złego/ Náwſzem pieśći fortuná/ wſzytko mu przypada RejWiz 130v, 5v, 6, 6v, Cc8v; RejZwierc 21v, 144.
»wszytko w ręku ma fortuna« (1): wſzytko tho w ręku ma fortuná BielKron 256v.
Zwrot: »kusić fortunę« (1): Pan Kanclerz widzę content ex prae senti statu rerum niechce daley kusic fortuny ActReg 103.
Wyrażenia: »koło fortuny« (
3):
Abowiem gdyż wſzyſcy w kole prętkim fortuny obcuiemy/ cżęſthokroć z bogactw w vboſtwo / z weſela w ſmęthek/ z wyſokoſći ná niskoć [!] y tám y ſam ſie przemieniamy HistAl C5,
C5;
Rota fortunae, Koło fortuny Mącz 358d.
»los fortuny« (1): Dla tego zdrowie ſwe pod wſzeláki los fortuny wydawam. BielKron 306v.
»niepewna fortuna« (2): Siłá nieſczęśćié może: á náſzé rozmyſły/ Ná wyroku niepewnéy fortuny záwiſły. KochPam 83; RybGęśli Bv.
»nieustawiczność, niestałość fortuny« (2 : 1): Tu ma káżdy bácżyć iákie przemiennośći ná ſwiecie/ á nieuſtáwicżność fortuny/ ten ktory mnimał wſzytek ſwiát zwalcżyć mocą ſwoią/ przyſzedł ná niewiáſtę mizerną ktora go zwalcżyłá BielKron 113, 254; iżbyś go cieſzył á rozwodził mu odmienność cżáſow á nieſtałość fortuny/ á przywodził go kthemu áby ſie nie fráſował/ á cieſzył ſie nádzieią/ á Pánu Bogu wſzytko porucżał. RejZwierc 150v.
»fortuna odmienna (a. przemienna)« (2): rádzę káżdemu/ áby ſie nie ſádził Nikt pewnie ná twey łáſce/ bo by ſie ſam zdrádził. (marg) Forthuná odmienna. (‒) RejZwierz 3; O fortuno przemienna przecżeś mię opuśćiłá? HistRzym 78.
»odmienność (a. odmiana) fortuny« [szyk 3 : 2] (5): RejZwierc 21, 66; Płácząc wzdychał Krzyżakow pobitych żáłuiąc/ Przygody/ ſmierć/ odmienność fortuny ſzácuiąc StryjKron 532, 66, 225.
»fortuna omylna« [szyk 2 : 2] (4): RejJóz E7v marg; Y fortunie omylney też nie záwżdy dufay/ Rádſzey cnego rozumu s poććiwoſcią ſłuchay. RejZwierc B4, 124, 178v.
c.
Czyjś los, koleje życia (23):
ForCnRWiet Av;
Y poznałem ia że iednáka fortuná wſzytkim przychodzi/ y pomyſliłem iż táż fortuná przydzye mnie co y błaznowi BielKron 79v;
poſłał do niego miáſto ſiebie ſługę iednego vbrawſzy go w ſwe ſzáty krolewſkie/ áby mu powiedział co go ma zá fortuná potkáć. BielKron 163,
122v,
246,
260v;
Stare meliore loco, W lepſzey fortunie być. Mącz 417b,
21d,
379d,
384c;
WerKaz 289;
Prżeto nie o teráźnieyſzeyby fortunie wáſzey rádźyć trżebá/ ále o prżyſzłey/ która prżiydżie z niedoſtátkiem. GórnRozm I4v;
GostGospPon 169;
GórnTroas 14;
SzarzRyt Dv.
Przysłowie: mądry ſam fortunę záwſze ſobie tworzy, Ztądże czemuby nierad nic nań nie przychodzi. CiekPotr 25.
Fraza: »fortuna się mieni« (2): Od tegoż cżáſu pocżęłá ſie fortuná Grekom mienić BielKron 60v, 325 marg.
Zwrot: »[z kim] fortunę podjąć, cierpieć, używać« [szyk zmienny] (1 : 1 : 1): tę ſwámi podeymę fortunę co y wy BielKron 227; ktorzy winni ſnámi iednáką fortunę ćierpieć/ roziecháli ſie precż nic nieucżyniwſzy BielKron 228, 244v.
Wyrażenie: »oboja fortuna« (1): człowiek [...] Przeſzłych rzeczy nie wśćiąga/ przyſzłych vpátruie: Y ſerce ná oboię fortunę gotuie. KochTr 25.
d.
Powodzenie, sukces, pomyślność, szczęśliwy los;
successus Mącz, Calag; fortuna Mącz, Cn; occasio Mącz; felicitas Cn [szczęśćie; szczęśliwość, dar Boży do częstego dobrego powodzenia w sprawach – fortuna Cn] [w tym pl (5)] (199):
ForCnRWiet Av;
Dobrze ſie nam przi oyczu wodziło/ Boże by tak y przi ſinie było: Wſzitcy byſmy na to przizwolili/ Byſmy długo w tey Fortunie byli. KlerPow [7],
[5];
WróbŻołt G2;
Dziekvye tesz Krol yego m. polsky [...] yz mv V. C. m. dal znacz o zdrowiv fortunach y zwicziestwie swoym LibLeg 11/32,
10/148v;
SeklKat L2v;
Iedno ſie gráiąc nie lękay/ A gráć s káżdym nie odrzekay/ Smiáłość fortunę podpyera/ Kto mężnie komu dociera BielKom F2,
D5;
GliczKsiąż I4;
Fortuná cżęſtokroć niewinnego opuſzcża/ ále dobra nádzyeiá nigdy. BielKron 102v;
pánował lat XXXVII z wielką cżcią/ powagą/ y fortuną. BielKron 181v;
Oni pierwſzy Turcy vſłyſzawſzy o iego fortunie/ przyſtáli kniemu BielKron 239v;
Then dziwną ſwą fortuną [...] kroleſtwo ku Heleſpontowi áż do brzegow morzá Euxińſkiego rośćiągnął. BielKron 239v;
rozumiem że maſz ſpráwiedliwość/ przetoć Bog fortunę dáie BielKron 253;
Bárdilus Kſiążę z Pánnoniey zhárdział był z ſwey fortuny BielKron 296;
Kronikarze náſzy [...] więcey y dłużey piſáli o przeciwnym ſzcżęśćiu ſtárſzych náſzych/ niżli o fortunie ich. BielKron 334,
10v,
55,
102v,
109v,
125 (
31);
Mącz 45a,
90a,
95c,
123c,
180b (
9);
[Bog by] mu przymnażał wſzytkich fortun ták cżáſu woiny/ iáko też cżáſu pokoiá. GórnDworz Hh6v;
A też ia fortuny nie pátrzę kiedi przychodzi/ ále kiedy odchodzić ma RejZwierc 13;
Bo fortuny trzebá żeglarzowi/ oracżowi formánowi/ tákże y káżdemu rzemięſnikowi/ ktho ſie ią para álbo kto iey ſzuka. RejZwierc 22,
21v,
22,
135,
146 marg,
178v (
14);
PaprPan Cv,
Aa,
Dd4v;
ModrzBaz 51v;
Niechay iáko chce człowiek w ſzczęśćiu pływa/ [...] Ieſli z fortuną rozum ſye nie ſprzęże/ Tákiéyże śmierći co bydło podlęże. KochPs 74;
KochSz B3;
A ći co ztobą teraz przeſtawáią/ Twéi ſye fortunie/ nie tobie kłániáią KochPieś 35;
KochTarn 74;
PudłFr 13;
GostGospSieb + 4v;
Bućim ſie/ iż fortuná z niebá ná nas ſpádłá/ To mieyſce Gréczyn trzyma/ zkąd Troia vpádłá. GórnTroas 23;
KochCn B4v [2 r.];
RybGęśli C2,
C3v;
KlonKr D4v;
Ale iże fortuná z wielkośćią przeſtáie/ Niechay przedśię śmiáłośći gnuśny nikt nie łáie. KmitaSpit Cv;
KlonWor **6v.
fortuna w czym (4): FalZioł V 22c; GlabGad M5; Boże pomnoż ye ná ſwyecye/ á day im łáſkę a fortunę we wſſytkich rzecżách. GliczKsiąż C; Pan Bog dawa [...] fortunę w zebrániu ſkárbow y dobrego mienia BielKron 79v.
W przeciwstawieniach: »fortuna ... nieszczęście (5), niefortuna (2)« (7): O milá fortuno ty nam mnogo dobrego cżyniſz/ Ale przeklęté Nieſſcżęſcie tego nienáwidźiſz. ForCnR E3v, E3v [2 r.]; Od tegoż cżáſu pocżęłá ſie fortuná Grekom mienić/ iáko wielką fortunę mieli/ ták záſię wielką niefortunę BielKron 60v; Plus ad miseram quam ad beatam vitam momenti, Więcey pomaga ku nieſzczęśćiu niżli ku fortunie. Mącz 230b; pan Bog/ niekiedy poſyła fortunę cnotliwym/ áby ye z niebeſpiecżeńſtwá wyrwáłá: á drugdy theż poſyła nieſzcżęſcie/ áby w dobrym bycie cżłowiek nie záſnął GórnDworz Hh6v; RejZwierc 146.
Tytuły (2): Fortuny ij Cznoty Róznoſtz/ w Hiſtorij o niektorym młodźieńczu vkázaná ForCnR kt; Piſał theż [Mikołaj Rej] dla białych głow Zátárgnienie Fortuny s Cnotą RejZwierc Aaav.
Frazy: »[
komu] się ku fortunie jest« (
1):
yedno my ſye tesch kv fortunye yeſth yz yednę wyesz w ktoreyem ſye ya kochal y mam nadzieye wmyloſczywim bodze y wthvreczkym Czarzv yz yą nam wroczy LibLeg 10/124v.
»fortuna (po)służy, prżestaje służyć« (2 : 1): GlabGad M3v; fortuná im poſłużyłá iż nieprzyiaćiele ſzkodniki ſwoie poráźili. BielKron 339v; Fortuną dilapsa devolant omnes, Iáko skoro fortuná przeſtánie służić rozlatáyą ſie wſziſci. Mącz 505d.
»fortuna na tę i na ową stronę przechodzi, skłania się« (2 : 1): bili ſie dobrze fortuná y nátę y ná owę ſthronę ſie ſkłániáłá BielKron 245, 256 [2 r.].
»(za)chwieje się fortuna« (3): Niech ſie chwieie fortuná/ przyidzieć k rozumowi. BielSat N [idem] BielSjem 36; GrabowSet Yv.
Zwroty: »mieć fortunę« [
w tym:
do kogo (
1),
ku czemu (
1)] [
szyk zmienny] (
9):
FalZioł V 52v;
A tak za laſką boſką ktoram ya fortune theras mial. zaden Pan takowey fortuni. nygdj niemial any ſwiczieſtwa na przeczywko nieprzyaczielowy ſwemu yako my teras pan bog raczil dacz LibLeg 10/148;
do oycow wielebnych nie miał fortuny/ ábowiem go Papież klął trzynaſcie lat BielKron 183,
102;
Florere re bellica, Fortunę mieć ku walce/ Walecznym być. Mącz 131b;
Y kiedy Stáw ſpucza [!]/ tedy go przekopuie/ ma wielką fortunę że mu Ryby nie wynidą z wodą. Strum K3v;
Calag 250a;
PudłDydo B4.
»pokusić, skosztować fortuny« [szyk zmienny] (3 : 2): Nakoniecz potym kazać oney Paniey na ſtolczu ſiedzieć á z nowotku fortuny w rodzeniu pokuſić. FalZioł V 22c; BielKron 108, 237v; Tentare fortunam, Skoſztowáć fortuny. Mącz 448d, 9b.
»szukać fortuny« (2): Item zeſnal iſch zukayancz fortuny na drodze Gdanſki nicz nyenalaſl LibMal 1543/67; RejZwierc 21v.
»fortun(y) życzyć, winczować, życzliwy« [szyk zmienny] (3 : 1 : 1): oddawſchi mv lyſth naſch. bendzye yemu ſzdrowya y wſchitkych fortvn na them nowem paniſthwye ymyenyem naſchem vynczowal. LibLeg 11/172; BielKron 412; Mącz 203a; Fortuny zycżyć. Scżęśćie winſzowáć. Gratulari. Calag 250b; IEy miłość Páni náſzá/ mátká miłośćiwa/ Ieſt żeńſkiemu narodu wſzech fortun życżliwa BielSjem 15.
Wyrażenia: »dobra fortuna« (
3):
GlabGad N4,
P5v;
Manca virtus sine accessione [fortunae], Cnotá króm dobrey fortuny mdła/ niedoſtáteczna yeſt. Mącz 206b.
»mała, średnia, wielka fortuna« [szyk 13 : 2] (2 : 2 : 11): FalZioł V 51; Ocży małe á okrągłe cżłowieka znamio. mgłego [...] ktory też małey ieſt fortuny. GlabGad N6v, M5, N6v; MiechGlab 18; Też mu o wielkiey fortunie ná walki powiedzyał/ ále nie długi żywot. BielKron 125, 60v, 111v, 116v, 438v, 242 (9); In coelo esse Proverbium, Fortuny wielkey vżiwáć. Mącz 167a.
»nieustawiczna fortuna« (2): Wargi nie rowne [...] też głupiego znamionuią, wſzakoż nieiako chciwego chwały, á nie vſtawicżney fortuny GlabGad Ov, M3.
»szczęśliwa fortuna« (1): Stella Iovis coniuncta cum luna ad ortus puerorum salutaris, Fortuná ſzcześliwa Mącz 366a.
Szeregi: »fortuna, (a, i) cnota; fortuná z cnotą« [
szyk 5 :
5] (
6;
4):
ForCnR kt; ForCnRWiet Av;
Iáko cnotá z rozumem y fortuná roznemi gośćińcy chodzą. RejZwierc A5v;
Cnotá s Fortuną rozno s ſobą chodzą A nigdy w iednym gmáchu ſie nie zgodzą. RejZwierc 211v,
21v,
22,
211v,
[275]v,
Aaa4;
SzarzRyt D3v.
»szczęście, (a, i) fortuna« [szyk 5 : 3] (8): wiele ieſt ijnych mędrczow [...] ktorzi o Sżcżęſciu a o Fortunie ludſkié piſali ForCnRWiet Av; Successus, Fortuná Szczęście. Mącz 45a, 43d, 133a, 327c; Calag 248b, 250a; Ale ſzczęſcie y fortuná máiąc wielką moc w ſkutku woyny/ częſto z ledá máluczkich przyczyn vmysły y porády ludzkie [...] ináczey y opák obraca y odmienia. StryjKron 175.
»fortuna a wodzenie« (1): Cum omnia mea causa velles mihi successa, Ządałeś mi wſzelákiey fortuny y wodzenia. Mącz 45a.
Wyrażenia przyimkowe: »na więtszą fortunę« =
szczęśliwym zbiegiem okoliczności (
1):
A w ten czas na więthſzą tich poſlow fortunę był w krakowie v kxiążęcia Vaſiłko kxiążę Ruſkie MiechGlab 18.
»za fortuną« (2): Malzonkom z ſobą w oſobnoſci dobrze zchodzic ſie, bo tak plod za fortuną może richlo być. FalZioł V 54; Thamze Mathká pogimana [...] za fortuną oſſoblywa ſynovy zapamyethalemv potayemnye yeſth vſchla. LibMal 1546/111.
Personifikacja (40): ForCnR E3v [3 r.]; ForCnRWiet Av; Ten ſumnienie czną zonę miał Potem ſię żdrugą pobratał. Czo ia fortuną nazywał Onę ſlachetną przecz wygnał RejKup b3v; Iuż y zyſk ſyn moy ſfortuną Chodza ſobie jnſſą ſtroną RejKup p3, b4, d4, d5v, d7 [2 r.], E [2 r.] (15); BielKom B4; udaſzli ſie zá fortuną á zá márſzałki iey/ thák iákoś o nich ſłyſzał/ pewnie ſie ſzpetnie obłądzić muśiſz. RejZwierc 126v, [121]v [4 r.], 122 [4 r.], 122v [2 r.], 135v, Aaa3v.
Wyrażenie: »pani fortuna« (7): Bo ieſli ſobie wſpomniſz cżáſy młodośći ſwoiey/ żeś zá tą pánią fortuną y zá iey dworem po wſzytki cżáſy ſwoie biegał/ nie może być iedno iż záwżdy przeſtráſzone ſumnienie w ſobie ználeść muśiſz. RejZwierc 124, 23 [3 r.], 122 [2 r.], 127v.