« Poprzednie hasło: (GŁADKIE) | Następne hasło: GŁADKOMOWCA » |
GŁADKO (43) av
a oraz o jasne.
comp gładz(e)j (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII (z Cn) – XVIII w.
Znaczenia
1. Równo; bez chropowatości, nierówności, wypukłości; lubrice Mącz, Calep; ad arnussim, ad unguem, limate, polite Cn (4): Lubrico, Slisko/ Głádko czinię. Lubrice, Slisko/ Głádko Mącz 198a; Lubrico ‒ Głatko czinię, gładzę. Calep 614a, 614a.
2. Ładnie, urodziwie; elegancko; polite Mącz, Cn; concinne Cn (3): Polite, Ochędożnie/ głádko/ pięknie. Mącz 308a; á drugi/ máiącz bothki głádko ná nodze/ niedba ni ocż więczey GórnDworz L8; GostGosp 170.
3. Płynnie, swobodnie; uprzejmie, mile (5): a kthore [pisma żydowskie] podobno gládzeyby mogły być gdyby cżaſu zſtawało przełożone BibRadz *5; BielKron 194v marg.
Zwrot: »gładko mowić, mowiący« = circumscripte, composite, concinne, concluse, rotunde a. non. inornate dicere Cn (2 : 1): RejWiz 171v; Blandiloquus ‒ Głathomowiący. Calep 133a; á głádko z ſobą mowiąc/ ieden drugiego łowi. SkarKazSej 662b.
4. Stosownie do czego, równo z taktem (o muzyce lub śpiewie) (1): Modulor – Rozmierząm, głatko ſpiewąm. Calep 667b.
Synonimy: 1. rowno, ślisko; 2. ładnie, nadobnie, ochędożnie, pięknie; 3. łatwo, mile, uprzejmie, swobodnie.
Cf GŁADCE, [HŁADKIE], NIEGŁADKO
AL